Page Text
________________
આઠમું પદ
૧૭૭ ગયા છે અને પિતાની જાતને બીજાના કબજામાં સેંપી બેઠા છે, તેથી તેઓની સ્થિતિ કેવી થઈ છે તે તે તું છે. એ તો મમતાના સંગમાં પડી ગયા છે, એમની સાંસારિક સ્ત્રીથી ઉત્પન્ન થયેલા છોકરાને એ પિતાને છેકર માની બેઠા છે, એ સે પચાસ વરસ રહેવાના ભાડાના ઘરને ઘરનું ઘર માની બેઠા છે, એ શરીરને આત્મા માની બેઠા છે, એ ધન ફરતી ચેકી કરી તેમાં સર્વસ્વ માની બેઠા છે, એ વ્યવહારના કાર્યને પિતાનું હિત માની બેઠા છે, એ વિષયકર્દમમાં રેળાવામાં આનંદ સમજી બેઠા છે, એ સગાંસંબંધીના વ્યવહારને શાસ્ત્ર માની બેઠા છે, એ રડવાકૂટવાના ઢગને વ્યવહાર માની બેઠા છે, એ ખાવાપીવાની વસ્તુઓમાં લેપાઈ ગયા છે, એ હારમોનિયમના કે પીયાનાના રાગને નાદ સમજી બેઠા છે, એ લાડી વાડી ગાડીમાં આસક્ત થઈ બેઠા છે, એ પતે કેણ છે એનું ભાન ભૂલી ગયા છે, એ વિષયકષાયમાં મસ્ત થઈ પડ્યા છે અને પરભાવમાં રમણ કરી રહ્યા છે-આવી એમની સ્થિતિ મમતાને લીધે થયેલી છે, અહં અને અમને મંત્ર જગતને અંધ કરનાર છે. એ મંત્રે તેમને પણ અંધ બનાવી દીધા છે અને તેથી પિતાની ખોટી માન્યતાનાં બનાવેલાં ઘર, શરીર, સ્ત્રી, પુત્રાદિમાં મારાપણાની બુદ્ધિ કરી તેમાંથી સુખ મેળવવા ઈચ્છે છે; એમને ખરેખરા સુખને ખ્યાલ નથી, ખરું સુખ તે તેનું નામ કહેવાય કે જ્યાંથી ફરી વાર મ્યુતિ ન થાય, જે નિરંતર એક સરખી રીતે રહે અને જેમાં પરતંત્રતા ન હોય, એને બદલે એ તે પરવસ્તુમાંથી સુખ મેળવવા પાછળ મંડી પડ્યા છે, એ તે સંતતિને ઉછેરવામાં, ઘર બંધાવવામાં અને ધન કમાવામાં સુખ માને છે અને તેથી સુખ મળશે એવી આશા રાખે છે, પણ એ તે પારકી વસ્તુ છે, પર છે અને પરવસ્તુ કદિ સુખ આપી શકતી નથી, તેઓ પદ્ગલિક વસ્તુમાંથી સુખ મેળવવાની ઈરછા રાખે છે તે તેઓને પ્રયાસ મને તે બકરીના ગળામાં લટકતા આકૃતિ માત્ર સ્તનમાંથી દૂધ પ્રાપ્ત કરવાના પ્રયાસ જેવો લાગે છે. જેમ બકરીના ગળે લટકતા સ્તન નકામા છે તેમ મમતાને સંગ નકામે છે અને સદરહુ સ્તનમાંથી દૂધ મેળવવું અશક્ય છે તેમ મમતાસંગથી સુખ મેળવવું અશક્ય છે. એનું વાસ્તવિક કારણ એ છે કે મારા પતિને ખરેખર સુખને ખ્યાલ નથી. એ સ્થળ સુખ જે માત્ર માન્યતામાં છે તેમાં એટલા બધા આસક્ત થઈ ગયા છે કે વાસ્તવિક સુખનું તેમને સ્વપ્ન પણ આવતું નથી. હે અનુભવ ! તું મારા નાથને જાગ્રત કર અને તેઓને સુખને ખ્યાલ આપ.
આ પદમાં અજાગલ સ્તનની સરખામણી મમતાસંગ સાથે અને દૂધની સુખ સાથે કરી છે. દૂધ એટલે સુખની ચાહના એ અર્થ પણ થઈ શકે તેમ છે. આ જીવ મમતારૂપ અજાગલ સ્તનમાંથી સુખરૂપ દૂધ દેહવાની ઈચ્છા રાખે છે.
मैरे कहेतें खीज न कीजे, तुं ऐसी ही शिखावे;
बहोत कहेते लागत ऐसी, अंगुली *सरप दिखावे. अनुभव० २ * સરપને બદલે “સરગ” પાઠાંતર છે. આકાશ એ તેને અર્થ થ સંભવિત લાગે છે. ૨ કહેતે કહેવાથી, ખીજડ્યુસે. ઐસી એવી. અંગુલી આંગળી. સરપ=સ૫. એરૂની ફેણ.
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004508 |
| Book Title | Anandghanji Pado |
| Original Sutra Author | Anandghan |
| Author | Motichand Girdharlal Kapadia |
| Publisher | Mahavir Jain Vidyalay |
| Publication Year | 1956 |
| Total Pages | 604 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Worship |
| File Size | 13 MB |