Page Text
________________
પારકી વસ્તુ ઉપર આ જીવ મમત્વ આરોપણ કરે છે. જેમ જેમ એને પોતાની બનાવતો જાય છે તેમ તેમ ભૂખ ઊઘડતી જાય છે.
પછી એ ભૂનાથ હોય કે રાજાઓને રાજા હોય પણ એને બધે ન્યૂનતા દેખાય, મનમાં ઓછું લાગે. પોતાના રાજ્યમાં, પોતાની વસ્તુઓમાં બધે ઓછું લાગે. મારી પાસે કેટલું બધું ઓછું છે, પેલાની પાસે કેટલું બધું છે !
એક રાજા મોટું લશ્કર લઈને યુદ્ધ કરવા નીકળ્યો. રસ્તામાં એક મસ્ત ચિંતક બેઠો હતો. રાજાએ પ્રણામ કર્યાં. ચિંતકે ઊંચું જોયું, “રાજન ! ક્યાં ચાલ્યા ?’’ “બીજા દેશ ઉપર ચઢાઈ કરવા.' “શા માટે ?'' ‘વિજય મેળવવા.’’ ‘“પછી શું કરશો ?’' ‘બીજો દેશ જીતવા નીકળશ.” “ત્યાંથી ક્યાં જશો ?'' ‘‘ત્યાંથી આગળ વધતો જઈશ.” “આટલા બધા દેશો જીત્યા પછી શું કરશો ?” “પછી આરામ કરીશ. પછી છેલ્લા દિવસોમાં શાંતિથી જીવનયાત્રા પૂરી કરીશ.'
ચિંતકે હસીને કહ્યું : “આટલું યુદ્ધ કરીને, આટલા માણસોનો સંહાર કરીને, આટલી લોહીની નદીઓ વહાવીને પછી પણ શાંતિ લેવાના હો તો આજથી જ શાંતિ કેમ લેતા નથી ? આજે તમારી શાંતિને તમારા સિવાય કોણ નષ્ટ કરે છે ? તમારે અત્યારે શું ઓછું છે ? ખાવા ભોજન છે, મોટો રાજ્ય ભંડાર છે, રહેવા મહેલ છે, શરીર ઢાંકવા સુંદર વસ્ત્રો છે તો પછી તમારી શાંતિમાં કોણ આડું આવે છે ?''
‘વળી શું તમને ખાતરી છે કે તમે જીત મેળવીને પાછા આવશો જ ?’’ રાજા તો આગળ વધ્યો, યુદ્ધ કર્યું. યુદ્ધમાં એ માર્યો ગયો. મહેલમાં શાંતિ ન મળી તો શાંતિ એને રણના સ્મશાનમાં મળી.
માણસમાં રહેલી ન્યૂનતાની દૃષ્ટિને લીધે એ આખી જિંદગી સુધી દોડાદોડ કરે છે. એ નથી દોડતો પણ એનામાં ઓછપ છે, એ દોડાવે છે. શું ન્યૂન છે એ એને ખબર નથી. પણ ન્યૂનતા સતત લાગ્યા કરે છે. પોતાના માપનો પોતાને જ ખ્યાલ નથી.
તમે મુંબઈ આવ્યા ત્યારે શું વિચાર હતો ? પચાસ હજાર રૂપિયા મળી જાય, ૨હેવા માટે ડબલ રૂમ મળી જાય તો સરસ, શાંતિથી જીવશું. આજે પચાસ હજાર ઉપર કેટલાય મીંડાં વધી ગયાં પણ શાંતિ નથી.
માણસ માને છે કે મારા જેટલી અક્કલ કોઈનામાં નથી અને સામા માણસના જેટલો પૈસો પોતાની પાસે નથી. પૈસામાં ઓછા અને અક્કલમાં વધારે. નાનું બાળક શું કહે ? “પપ્પા, તમે નહિ સમજો. મમ્મી, તું શું કરવા માથાફોડ કરે છે ? તું આ બાબત નહિ સમજે.''
Jain Education International
પૂર્ણાષ્ટક * ૩૪૩
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004507 |
| Book Title | Manavtana Mulya |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chitrabhanu |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 450 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Society |
| File Size | 17 MB |