Manavtana Mulya

SR No.: 004507
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Society
File Size: 17 MB

Page 322

પાછા ઊભા થવાની શક્તિ નહિ. વિચારવાની પણ શક્તિ નહિ. એ જ વખતે હું ત્યાંથી પસાર થતો હતો. એને ઊભો કરવા પ્રયત્ન કર્યો, પણ ઊભો થાય શેનો ? દારૂની તીવ્ર ગંધથી મોં ગંધાતું હતું. પૂછ્યું, જવાબ તો એ શું આપે ? પણ એને જ ખબર નહિ : “હું ક્યાં છું !” ખૂબ મદિરાપાન કરેલું એટલે બાપડો સ્વનું ભાન જ ભૂલી ગયો.
એને જેમ મદિરાનો કેફ ચઢ્યો હતો તેમ માણસને આજે મોહનો કેફ ચક્યો છે, અને ગમે ત્યાં આળોટ્યા કરે, ગમે તેમ બોલ્યા કરે, ગમે તેમ વર્યા કરે, મોઢામાંથી ન શોભે એવા શબ્દો ચાલ્યા આવે. મોઢામાં નિંદા, વાતોમાં ગંદકી, આંખમાં ઈર્ષ્યા, આનું કારણ શું ? મોહનો કેફ ચઢ્યો છે, નહિતર જેનામાં પરમાત્મા બિરાજમાન છે એવો માણસ આવો કેમ ?
માણસ પોતે ખરાબ નથી, નશો ખરાબ છે. એક ચિંતકે ઠીક જ કહ્યું : “જિત્વા મોદી-કમ-મરાં,
ઉન્મત્ત-મૂત નતિ” મોહની પ્રમાદ રૂપી આકરી મદિરા પીને માનવ ઉન્મત્ત બન્યો છે. એને પોતાની અવસ્થાનું ભાન નથી. એ ન જોવાનું જુએ છે, ન બોલવાનું બોલે છે અને ન કરવાનું કરે છે. એને ભાન જ નથી. આ ભાન કેમ આવે ? જ્ઞાનદૃષ્ટિ ઊઘડી જાય તો.
તૃષ્ણારૂપી કાળી નાગણ સમસ્ત દુનિયાને ડંખી રહી છે. એમાંય વાર્ધક્યમાં એનું જોર વધી જાય છે. વાર્ધક્યમાં ખાવાની, પચાવવાની, જોવાની, ચાલવાની – આ બધી શક્તિઓ ઘટતી જાય, પણ તૃષ્ણા વધતી જાય.
થાય કે મારા પુત્ર માટે ભેગું કરું, પૌત્રો માટે મૂકી જાઉં. બિચારો પૌત્રોનો વિચાર કરે છે, પોતાનો નહિ. આના જેવો ગમાર કોણ ? જે, અવસ્થા થવા છતાં પણ પોતાનો વિચાર ન કરે તેને શું કહેવું ? તું પોટલાં બાંધીને આપીને જાય પણ એનું ભાગ્ય નહિ હોય તો રહેવાનું નથી અને તું નહિ આપે તોય એનું ભાગ્ય હશે તો એ ભૂખ્યો રહેવાનો નથી. તમે નથી જોયું ? બાપા માળા બંધાવી ગયા, કહેતા ગયા : “બેટા ! માળાનું ભાડું ખાજો.” પણ એ જ માળા ગીરે મુકાયા અને બેટા ભાડાની ઓરડીમાં રહે છે. અને બીજી બાજુ થોડાં વર્ષો પૂર્વે નાની ઓરડીમાં રહેનારા, મોટા ફલેટમાં રહે છે. જીવનના બે પાસાં છે, ભાગ્યના પ્રકાર છે.
આ તત્ત્વજ્ઞાન જાણ્યા પછી તમારા વિના પાછળના દુ:ખી થશે એ
પૂર્ણાષ્ટક - ૩૧૩