Manavtana Mulya

SR No.: 004507
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 450
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Society
File Size: 17 MB

Page 190

માણસને જોઈ સોનામહોરોથી ખીસું પણ ભરી દેતા. એવા દાતાઓ ગયા. આજ તો કેવા રહ્યા; તે કવિ કહે છે
દાતા દાતા મર ગયે, રહ ગયે મખ્ખીચૂસ, લેને દેને મેં કુછ નહિ, લડને મેં મજબૂત.’
આજ તો આ મોટોનો મહિમા જાગ્યો છે. મોટરની આગળ કોઈ ગરીબ આવે તો કચરાઈ મરે, અને પાછળ પડે તો ધુમાડાના ગોટા મળે. ગરીબો ધનિકો પાસે આશા ન રાખે તો કોની પાસે રાખે ? કોઈ ગરીબ શ્રીમંતના બંગલા પાસે જાય તો ભૈયો ચોર જાણી ધક્કા મારે. જો કે કેટલાક સારા શ્રીમંતો હોય છે, પણ તે કેટલા ? આંગળીના વેઢા પર આવે એટલા જ ને ?
ભીખ માગવા આવનાર તો ભિક્ષા માંગે છે, અને જાણે આડકતરો તમને ઉપદેશ પણ દે છે, “શેઠ, ગયા ભવમાં અમારી પાસે પણ તમારા જેવો જ વૈભવ હતો. સંપત્તિ હતી પણ અમે ન આપ્યું એટલે અમારે તમારે ત્યાં માગવા આવવાનો વારો આવ્યો, તમે આજે નહિ આપો તો આવતા ભવે તમારે પણ અમારી જેમ જ માંગવું પડશે, માટે આપો...' આ હાથ દાનથી શોભે છે, કંકણ કે ઘડિયાળથી નહિ, હાથથી દાન ન અપાયું તો એ શિયાળ જેવા પશુના ખાવાના કામમાં પણ નહિ આવે.
ચાંદા તો કાગડો પણ જોઈ શકે
યોગીએ જ્યારે શિયાળને કહ્યું કે આ મૃતદેહના હાથે દાન કર્યું નથી, પણ લૂંટ કરી છે; માટે આ બે હાથ ખાવા લાયક નથી, ત્યારે શિયાળે કહ્યું : “આના બે કાન ખાઉં ?''
આ
યોગી કહે : ‘‘નહિ, કાન પણ નહિ. શ્રુતિપટી સારશ્રુતિદ્રોહિળૌ કાને ધર્મકથા સાંભળી નથી. દર્શનકથા આ કાનને સ્પર્શી નથી. તેણે તો વિલાસી ગાણાં શાંતિથી સાંભળ્યાં છે, દુનિયાના ન્યૂઝ સાંભળ્યા છે, આત્માના ન્યૂઝ સાંભળવાની એને ફુરસદ નથી મળી.
કાનને રાજકથા સાંભળવી ગમે. દેશકથા સાંભળવામાં રસ આવે. ખાવાપીવાની વાતમાં ભોજનકથામાં કાન સવળા થઈ જાય અને સ્ત્રીકથા આવે ત્યાં તો તેમાં તલ્લીન થઈ જાય, એકાગ્ર બની જાય: પણ નીતિકથા કાઢો તો ભાઈને ઝોકાં આવે, આળસ ચઢે. કહે કે સમય નથી. કદાચ કોઈ પ્રસંગમાં ન છૂટકે સાંભળવા બેસી જાય તો એવા શાહુકાર કે જરાય સાથે લઈને ન જાય ! સાંભળેલું બધું જ ત્યાં મૂકી જાય ! લઈ જાય તો ચોરમાં ખપે ને !
હવે તો જાગો ! આ ૧૮૧