Page Text
________________
૬૦૦. અપકારી પર ઉપકાર
ત્રના તાપથી ધરતી ધગધગી રહી હતી, અને આમ્રવૃક્ષો પર ક૨ીઓ ઝૂમી
સાથે, એક આમ્રવાટિકામાં વિશ્રાન્તિ લઈ રહ્યા હતા.
એ આમ્રવાટિકા પાસે થઈ એક મુસાફર ઝડપભેર પસાર થઈ રહ્યો હતો, ત્યાં એની નજર એક ઊંચા આમ્રવૃક્ષ પર ગઈ. કેરીઓના ભારથી નમી ગયેલી ડાળીઓ પર પાકેલી સુંદર કેરીઓ જોઈ, એની તૃષ્ણા જાગી. એણે એક પથ્થરનો ઘા કર્યો. ઘા ઝાડને ના વાગ્યો, કેરીનેય ન વાગ્યો; વાગ્યો શ્રેણિકના બરડામાં.
‘કોણ છે, આ નરાધમ ?' તર્જના કરતાં મગધેશ્વરે ગર્જના કરી. જેની સામે આંખ પણ ન ઊંચકાય એને ઘા કરનાર છે કોણ ? અંગરક્ષકો દોડવા અને થોડી જ પળોમાં થરથર કંપતા પથિકને પકડી શ્રેણિક આગળ હાજર કર્યો. શ્રેણિકની પ્રતાપી આંખો આ કંગાલને જોઈ રહી. આ કંગાલની આવી ધૃષ્ટતા ! મગધરાજના ચરણોમાં પડી ધ્રૂજતા મુસાફરે કહ્યું : ‘નાથ ! ક્ષમા કરો. વાડની આડમાં હું આપને નથી જોઈ શક્યો. મેં ધા જાણીને નથી કર્યો. મેં ફળ મેળવવા ઘા કર્યો અને તે આપને વાગ્યો પ્રભો ! ક્ષમા કરો, મને જીવતદાન આપો.'
મગધેશ્વર શ્રેણિક શ્રમણોનો પરમ ઉપાસક હતો. એમણે ભગવાન મહાવીર પાસેથી સાચી જીવનદૃષ્ટિ મેળવી હતી. સંસારની દરેક વસ્તુને એ વિવેકદૃષ્ટિના ચીપિયાથી પકડતો. એને વિચાર આવ્યો: વૃક્ષ પણ કેવી વિશિષ્ટ સજ્જનતા ધરાવે છે ! પોતાને કુહાડાથી કાપના૨ને પણ એ છાયા આપે છે, ઘા ક૨ના૨ને પણ એ ફળ આપે છે, અપકારી ઉપર પણ ઉપકાર કરે છે, માનવી આ વૃક્ષથી ય બદતર ? વૃક્ષનો આવો ઉપકાર-ધર્મ અને માનવીને કંઈ
ત્યારે
જ નહિ !
ધનપાલ ! આ પથિકને ભોજન કરાવી એક શત સુવર્ણ આપી મુક્ત કરો.’ મગધરાજે ભંડારીને આજ્ઞા કરી.
તે જ પળે મધુર ટહુકો થયો. જાણે મગધેશ્વરની આ સાચી જીવનદૃષ્ટિને આમ્રઘટાની કોકિલા પણ મંજુલ કંઠે વધાવી રહી ન હોય !
માનવી પાસે સમ્યગ્ દૃષ્ટિ હોય તો તે પ્રત્યેક વસ્તુમાંથી કંઈક ને કંઈક મેળવે જ મેળવે. એને મન કંઈ જ નિરર્થક નથી, કંઈ જ વ્યર્થ નથી. એને તો સંસાર બોધશાળા લાગે .
Jain Education International
܀
૨૯૮ : મધુસંચય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004505 |
| Book Title | Madhusanchay |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chitrabhanu |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 386 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Discourse |
| File Size | 12 MB |