Madhusanchay

SR No.: 004505
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 386
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Discourse
File Size: 12 MB

Page 172

સામેથી તમે એક શબ્દ પણ બકતા કેમ નથી ?'
સજ્જને હસીને રિસીવર મૂકતાં કહ્યું : “ભાઈ ! આ રોંગ (Wrong) નંબર છે !'
જીવનમાં આવું ઘણી વાર બને છે. ઘણા લોકો આપણા વિશે બોલતા હોય છે; કોઈ વળી લખવા પણ બેસી જતા હોય છે. એમના મનમાં આગળપાછળ ભરાયેલા વિચારો, આપણા નામે, કલમ દ્વારા અને વાણી દ્વારા સમાજ સમક્ષ મૂકતા હોય છે અને વાતાવરણને ઉશ્કેરાટ ને ગરમીથી ભરી દેતા હોય છે. જીવનપ્રભાતના મધુર પ્રહરને એ કલુષિત કરવા બેઠા હોય છે. માધુર્યના પ્યાલામાં એ વિષબિન્દુ છાંટવા માગતા હોય છે.
પણ જે શાણો છે, સજ્જન છે, તે આ અનિચ્છનીય પ્રસંગને ચિત્તના અંદરના ખંડમાં પ્રવેશવા નથી દેતો; સામાની વાતમાં કંઈ સત્યનો અંશ હોય તો સુધારી લે છે, પણ ભળતી જ વાત હોય તો રોંગ (Wrong) નંબર માની એ વાતને ત્યાં જ પડતી મૂકે છે. શાણપણે ને સૌજન્ય એવી વ્યક્તિને જીવનનું એક દર્શન આપ્યું હોય છે, જેના પ્રતાપે એ સમજી શકે છે કે સામો માણસ પોતાના વિચારો પ્રમાણે, પોતાની માન્યતા પ્રમાણે અને પોતાના બદ્ધ મત પ્રમાણે જ કરતો હોય છે – પોતાનાં વિચાર, માન્યતા અને બદ્ધ મતને જ ચાલુ વાતાવરણ સાથે બુદ્ધિથી જોડી દેતો હોય છે, જેથી સત્યનો ભ્રમ ઊભો થઈ શકે ! આવો માણસ પાછો પોતે સ્વતંત્ર વિચારક છે એમ માનતો પણ હોય, છતાં એ બદ્ધ મતની આન્સરગ્રન્થિવાળો હોય છે. એની ગ્રન્થિ એટલી તો ઊંડાણમાં હોય છે કે એ પોતે પણ ત્યાં સુધી પહોંચી શક્યો નથી હોતો. આથી આવો માણસ જેના વિશે કંઈક કહેવા નીકળ્યો હોય છે તેના વિશે સાચું તો કંઈ કહી શકતો જ નથી. માન્યતા અને બદ્ધ મતનો રંગ એની દૃષ્ટિ પર હોવાથી એનું દર્શન ઉજ્જવળ ને સ્પષ્ટ નથી – એ નિષ્પક્ષપાતી નથી.
રાગદ્વેષનો રંગ અતિસૂક્ષ્મ છે. એ વ્યક્તિના વિચારના મૂળને જ પોતાના રંગથી રંગી દે છે. જેનું મૂળ જ રંગાયેલ હોય તેનાં ફળફૂલ તથા પાનમાં રંગ આવે તે સહજ છે.
પ્રાજ્ઞ માણસો એટલા માટે જ દુનિયાના માણસોનાં વિચાર, ઉચ્ચાર, આચાર તથા લખાણો પર શ્રદ્ધા મૂકતાં પહેલાં એ વિચાર, ઉચ્ચાર, આચાર તથા લખાણોને રાગદ્વેષવિહોણા વીતરાગના અનેકાન્તના પ્રકાશમાં સલફ્ટ જોઈ લે છે.
ઊર્મિ અને ઉદધિ કે ૧પપ