________________
૨૩૩
શ્રમણ પ્રતિક્રમણ સૂત્ર “જાતિજ્ઞા, અને તેને અર્થ) સિદ્ધોની આશાતના દ્વારા, ૩-“વાવાળામરાતિના, ૪–“ઉપાધ્યાયનારિત્તિન=આ મહારાથી ન્હાને છે, અકુલીન છે, દુબુદ્ધિ છે, અલ્પલબ્ધિ(શક્તિ)વાળે છે, ઈત્યાદિ આચાર્યની હલકાઈ-અપમાન કરવારૂપ કરેલી આચાર્યની આશાતના દ્વારા, તથા એ જ પ્રમાણે કરેલી ઉપાધ્યાયની આશાતના દ્વારા, ૫-૬–“સાધૂનામરતના–સાર્થના મરિતિય=એટલે ભેજન, વાચના, વિગેરે પ્રસલ્ગોમાં “આ તે અવસરને ઓળખતા નથી ઈત્યાદિ બીજા સાધુ-સાધ્વીના અવર્ણવાદ (અપમાનાદિ) કરવાથી સાધુ-સાધ્વીને અગે કરેલી આશાતના દ્વારા, –૮–ાવવાનીમરાતના -વિનિમરિાતિના=શ્રાવક તથા શ્રાવિકાને અડગે પણ “જિનધર્મને જાણવા છતાં વિરતિ (ચારિત્ર) નહિ લેનારા એવાને “ધન્ય-પુણ્ય (ભાગ્યવાન) કેમ કહેવાય? વિગેરે અસદ્ભાવાદિથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૯-૧૦-“રેવાનીમરાતિના–રેવનામારતનયા દેવને તથા દેવીઓને અગે પણ “એ તે અવિરતિ છે, કામગમાં આસક્ત છે, સામર્થ્ય છતાં તીર્થની (શાસનની).રક્ષા કે પ્રભાવના કરતા નથી, વિગેરે અવર્ણવાદ બલવાથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૧૧-૧૨-૨ોઝારાતનવા-જૂરોચારાતિન=મનુષ્યદિને મનુષ્યપણું વિગેરે સમાન જન્મતે આ લોક અને મનુષ્યદિને દેવપણું વિગેરે અસમાનજન્મતે પરલોક જાણ, તેને આગે અસત્ય પ્રરૂપણા વિગેરે કરવાથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૧૩-વેસ્ટિબન્નતી ઘર્મચારતિનયા =કેવલજ્ઞાનીઓએ કહેલા શ્રુત-ચારિત્ર (જ્ઞાન-ક્રિયા) રૂપ ધર્મની, જેમકે-“આગમ પ્રાકૃત ભાષામાં રચેલું છે, તે કેણું જાણે છે કે કોણે રચેલું છે વિગેરે શ્રતને અગે તથા “જેમાં દાન દેવાનું નથી તે ચારિત્રથી શું કલ્યાણ થાય ? વિગેરે ચારિત્રને અગે અસર ત્ય-અવર્ણવાદ બોલવાથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૧૪-“મનુ મુસ્કોવસ્થરતના=અહીં દેવથી ઊર્ધ્વલોક, મનુષ્યથી તિર્થોલોક અને અસુર શબ્દથી અધોલોક, એમ ત્રણલોક (રૂપ ચૌદરાજ) ને અંગે “સાત દ્વીપ-સાત સમુદ્ર જેટલો જ લોક છે, બ્રહ્માએ તેને ઉત્પન્ન કરે છે, અથવા પ્રકૃતિ અને પુરૂષના વેગથી થયેલ છે વિગેરે અસત્ય પ્રરૂપણાદિ કરવાથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૧૫-સર્વકાળમૂતર્નવસ્વાના રાતનયા’="પ્રાણઃ—એટલે બેઈન્દ્રિયાદિ પ્રગટ શ્વાસેવાસવાળા થએલા થતા કે થનારા ત્રસ જીવો, “ભૂતાનિ =પૃથ્વી વિગેરે સ્થાવર જીવે, “જીવા=જીવે તે જીવ, અર્થાત્ આયુષ્યને ભેગવતા સર્વ સંસારી છે, અને “સત્તા=સંસારી-અસંસારી સર્વ જીવો, એમ જુદે જુદે અર્થ સમજ, અથવા ભિન્ન ભિન્ન દેશમાં જન્મેલા શિકોને સમજવા માટે ભિન્ન ભિન્ન શબ્દ પ્રયોગ કરેલો હોવાથી દરેકને અર્થ એક જ “સર્વ જીવો” એમ સમજ, તેઓને અંગે તેમના સ્વરૂપથી વિપરીત પ્રરૂપણા (અશ્રદ્ધા) આદિ કરવાથી થએલી આશાતના દ્વારા, તે વિપરીત પ્રરૂપણા આ રીતે-જેમકે, બેઈન્દ્રિય વિગેરે છ માત્ર અંગુઠાંના પર્વ જેવડા જ છે, પૃથ્વી આદિમાં તે હાલવું ચાલવું વિગેરે ચિતક્રિયા દેખાતી નથી માટે તેઓ જીવ છે જ નહિ, છ ક્ષણિક (અનિત્ય) છે, સવો તે સંસારી છે અને તે માત્ર અંગુઠાના પર્વ જેવડા જ છે, સંસારથી પાર પામેલા કઈ છે જ નહિ, મોક્ષ તે બુઝાએલા દીપક સરખો છે, વિગેરે કઈ કઈ દર્શનવાળાનાં તેવાં તેવાં મન્તને અનુસરીને જે જે કહેવું તે અસત્ય પ્રરૂપણા સમજવી. ૧૬–“સ્ટારતન=કાળ દ્રવ્યને ન માને, કાળ છે જ નહિ, અથવા જગત કાળની પરિણતિરૂપ છે ઈત્યાદિ કાળની વિપરીત પ્રરૂપણા–અશ્રદ્ધાદિ કરવાથી કરેલી આશાતના દ્વારા, ૧–શુતારાંતિના જ્ઞાનાચારને અંગે વિપરીત બેલે, જેમકે-માંદાને વળી કાળ અકાળ કો?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org