Page Text
________________
[ ૦ સં૦ ભા૦ ૧-વિ૦ ર્-ગા૦ ૬૪ ઔષધ-ઘાસ-પાણી' વગેરેથી કરવા યાગ્ય ઉચિત સંભાળ કરીને, પછી શ્રીપંચપરમેષ્ઠિ નમસ્કાર મહામંત્રના સ્મરણપૂર્વક જે પચ્ચક્ખાણુ, કે ત્યાગ વગેરેના નિયમે આદિ કરેલ હોય તે સઘળુ या उरीने पथ्य ( शरीरने तिम्र ) लोभन पुरे ( पथ्य न सेवे. ) उछु छे - " पितुर्मातुः शिशूनां च गर्भिणीवृद्धरोगिणाम् ।
"
प्रथमं भोजनं दत्त्वा स्वयं भोक्तव्यमुत्तमैः ॥ १ ॥ " चतुष्पदानां सर्वेषां धृतानां च तथा नृणाम् । चितां विधाय धर्मज्ञः, स्वयं भुञ्जीत नान्यथा ॥२॥ भावार्थ-" उत्तम पु३षा पिताने, भाताने, माजउने, गर्भिणी ( हाय तो ) स्त्रीने, વૃદ્ધોને અને રાગીઓને, પ્રથમ જમાડીને પછી ભાજન કરવું (૧). વળી ધર્માંને જાણુ શ્રાવક સ` પશુઓની અને (કાઇ કારણે ) કખજે રાખેલા ( કેદ કરેલા ) હાય તે મનુષ્યાની પણ સંભાળ उरीने पछी भे, ते विना नहि (२). " 'साम्य' कोटसे शरीरने अनु रहे ते प्रमाणे मावु तेनु स्व३य (५० २२ भां) गृहસ્થના સામાન્ય ધર્મના વનમાં પાંત્રીસ શુભેાના અધિકારમાં કહેલ છે.
૧૭૦
એમ લાલુપતાને તજીને અને અભક્ષ્ય અનંતકાય વગેરે ઘણી પાપકમ વાળી વસ્તુઓને છાડીને, પચે તેવું તેટલું ભાજન કરે. નીતિશાસ્ત્રમાં તે આ વિષયમાં કહ્યું છે કે
अधौतमुखहस्तार्निश्च मलिनांशुकः । सव्येन ( वामेन ) हस्तेना - नात्त - स्थालो भुञ्जीत न क्वचित् ॥ १॥ एकवस्त्रान्वितश्चार्द्ध - वासावेष्टितमस्तकः । अपवित्रोऽतिगर्ह्यश्च न भुञ्जीत विचक्षणः ||२|| उपानत्सहितो व्यग्र - चित्तः केवलभ्रूस्थितः । पर्यङ्कस्थो विदिश्याम्या - ननो नाद्यात् कृशाननः || ३|| आसनस्थपदो नाद्यात्, वचण्डालैर्निरीक्षितः । पतितैश्च तथा मिने, भाजने मलिनेऽपि च ||४|| अमेध्यसंभवं नाद्याद् दृष्टं भ्रूणादिघातकैः । रजस्वलापरिस्पृष्ट| गोवपक्षिभिः || ५ || अज्ञातागममज्ञातं पुनरुष्णीकृतं तथा । युक्तं चचचबाशब्दै--नाद्वविकारवान् ||६|| आह्वानोत्पादितमीतिः कृतदेवाभिधास्मृतिः । समे पृथावनत्युच्चे - र्निविष्टो विष्टरे स्थिरे ||७|| मातृष्वस्रम्बिकाजामि भार्याद्यैः पक्तमादरात् । शुचिभिर्युक्तिमद्भिव, दत्तं चाद्याञ्जनेऽसति ||८|| कृतमौनमवक्रानं, वहद्दक्षिणनासिकम् । प्रतिभक्ष्यं समाघ्राण - हृतदृग्दोषचि क्रियम् ||९|| नाऽतिक्षारं न चाऽत्यम्लं, नाऽत्युष्णं नाऽतिशीतलम् । नाऽतिगौल्यं नातिशाकं, मुखरोचकमुच्चकैः ॥ १० ॥ तथा-- अङ्गमर्दननीहार - भारोत्क्षेपोपवेशनम् । स्नानाद्यं च कियत्कालं,
"
त्रा कुर्यान्न बुद्धिमान् ॥ ११ ॥ भुक्त्वोपविशतस्तुन्दं, चलमुत्तानशायिनः । आयुर्वामकटिस्थस्य, मृत्युर्धावति धावतः ||१२|| भोजनानन्तरं वाम- कटिस्थो घटिकाद्वयं । शयीत निद्रया हीनं, यद्वा पदशतं व्रजेत् ॥ १३ ॥
6c
पडे.
ભાવાથ - ગૃહસ્થ, સુખ—હાથ તથા પગ ધોયા વિના, નગ્ન થઈને કે મેલાં વસ્ત્ર રીને, ડાબા હાથથી થાળ પકડયા વિના કદાપિ ભાજન ન કરે (૧). તથા એક જ વસ્ત્ર ની ટીને
Jain Education International
1
19
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004501 |
| Book Title | Dharmasangraha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarvijay |
| Publisher | Amrutlal Jesinghbhai Shah |
| Publication Year | |
| Total Pages | 762 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 20 MB |