________________ चतुर्थी दशा .. हिन्दीभाषाटीकासहितम् / 1011 तो क्या करना चाहिए ? उत्तर में कहा जाता है कि यह अपने अधिकार की बात नहीं, यह सब कर्माधीन है / छद्मस्थ के लिए ही प्रथम व्यवहार पक्ष है। ___ सूत्रों के पठन से निश्यच होता है कि भगवान् केशीकुमार श्रम तथा अनाथी मुनि महाराज के शरीर-सौन्दर्य को देखकर महाराजा प्रदेशी तथा महाराजा श्रेणिका धर्म में तल्लीन हो गए थे / शरीर-सम्पत् के अनन्तर सूत्रकार अब वचन-सम्पत् का विषय वर्णन करते है: से किं तं वयण-संपया ? वयण-संपया चउ-विहा पण्णत्ता, तं जहा-आदेय-वयणे यावि भवइ, महुर-वयणे यावि भवइ, अणिस्सिय-वयणे यावि भवइ, असंदिद्ध-वयणे यावि भवइ / से तं वयण-संपया / / 4 / / . . अथ का सा वचन-सम्पत् ? वचन-सम्पच्चतुर्विधा प्रज्ञप्ता, तद्यथा-आदेय-वचनश्चापि भवति, मधुर-वचनश्चापि भवति, अनिश्रित-वचनश्चापि भवति, असंदिग्ध-वचनश्चापि भवति / सैषा वचन-सम्पत् / / 4 / / पदार्थान्वयः-से किं तं-कौन सी वह वयण-वचन संपया-सम्पदा है ? वयण-वचन सम्पया-सम्पदा चउ-विहा–चार प्रकार की पण्णत्ता-प्रतिपादन की है / तं जहा-जैसे जो आदेय-वयणे यावि भवइ-आदेय-वचन धारण करने वाला है जो महुर-मधुर वयणे-वचन बोलने वाला भवइ-है अणिस्सिय-जो निश्राय (प्रतिबंध) रहित वयणे-वचन बोलने वाला भवइ-है / 'अपि' और 'च' शब्द उत्तरोत्तर अपेक्षा या समुच्चय अर्थ में प्रयुक्त हुए जान लेने चाहिएँ / से तं-यही वयण-वचन सम्पया सम्पदा है। . मूलार्थ-वचन-सम्पत् किसे कहते हैं ? वचन-सम्पत् चार प्रकार की प्रतिपादन की गई है, जैसे-आदेय-वचन धारण करने वाला, मधुर-वचन बोलने वाला, निश्राय-रहित वचन उच्चारण करने वाला और सन्देह-रहित बोलने वाला / यही वचन-सम्पत् है /