________________ // 19 // -- // 20 // // 21 // रा . राजदेव कलामैत्रे, ज्येष्ठायां ज्येष्ठसंगतिः।। धनं वा भोजनं मूले, महान् लोभः परद्वये श्रुतौ धा श्रुतिसेवा, धनिष्ठायां महद्धनम् / जलक्रीडादि वारूण्यां, शिवमिच्छेत् परद्धये अन्यायवारणे भूयः प्रतापोदयः कारणे। राजधर्मात् प्रजापोषे, रेवत्यां मानसी रूचिः ॥चतुर्दशोऽध्यायः // 14 // श्री गौतम उवाच ऐन्द्रं स्वरूपं नाडीभि-ज्योतिर्हो वा भिषग्वरः / भूतं भावि भवद्वेत्ति, ज्ञेयं तन्मनसा कथम् - श्री भगवानुवाच नाभिस्थं नाडिकोरः श्वं, मनश्चकं प्रचालयेत् / वायुना तेन संकल्पा, जायन्ते बाह्यहेतुभिः प्राणायामबलान्मन्त्र-ध्यानाज्जीवस्य भावनात् / ब्रह्मद्वारे मनो लीनं, भवेद्विश्वप्रकाशकम् वातोदयाद्भवेच्चित्ते, जडताऽस्थिरता भयम् / शून्यत्वं विस्मृतिः श्रान्ति-ररतिश्चित्तविभ्रमः पित्तोदयाच्चञ्चलत्वं, साहसं क्रुद्धता स्मरः / कफोदयात् स्नेहहास्य-शोका मौढ्यं रतिः परा ज्ञानावरणसंज्ञेयो, वातः सिद्धान्तवादिनाम् / पित्तुमायुः स्थितेर्वाच्यं, नामकर्म कफात्मकम् रक्ताधिक्येन पित्तेन, मोहप्रकृतयोऽखिलाः। दर्शनावरणं रक्त-कफसांकर्यसंभवम् / // 2 // // 3 // // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // 180
