Bruhatkalp Sutram Pithika Part 01

SR No.: 004440
Original Sutra Author: N/A
Author: Sheelchandrasuri, Rupendrakumar Pagariya
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 2008
Total Pages: 250
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bruhatkalpa
File Size: 20 MB

Page 41

बृहत्कल्पचूर्णिः॥ [पीठिका त्ति, घडे अभिधेये "ते च्चेव"त्ति घकार-डकारा संबद्धा / "रहसद्दमादिसु" त्ति रथाभिधेयादिसु / किं बहुणा संजुत्ताऽसंजुत्तं, इय लभते जेसु जेसु अत्थेसु / विणिओगमक्खरं ते, से हुंति सब्भा( भा)वपज्जाया // 64 // "संजुत्ता०" गाधा / संजुत्तं ति द्विअक्खराइअभिधाणं जहा–कन्ना वीणा इत्यादि / असंजुत्तं एगक्खरमभिधाणं / जधा-धीः श्रीः इत्यादि / 'इय' त्ति एवं 'लभति' त्ति पावति 'भावेसु' त्ति अभिधेयेसु, 'विणिओगं' ति अभिधानत्वं / 'ते सिं होंति सब्भा( भा )वपज्जाया' संबद्धा इति वाक्यशेषः / आह-भणिता तुब्भेहिं सपज्जाया२ असपज्जाया य ते पुण एगस्स अक्खरस्स केवतिया पज्जवा ? भण्णति / सव्वागासपएसग्गं सव्वागासपएसग्गेहि गुणियं जावतिया तम्मि पज्जवा एवतिया एगस्स अक्खरस्स सपज्जवा भवंति / एत्तिया चेव परपज्जवा / एत्थ भण्णइ–एगस्स आगासपएसस्स केवतिया पज्जवा? भण्णति -अणंता / तेसिं कओ पसिद्धी भवति ? उच्यते-रूपिद्रव्यमपेक्ष्य / पुनरप्याह-रूपिद्रव्यस्य कतिविहा पर्यायाः ? उच्यते-व्यवहारवशात् चतुर्विधाः-गुरुगादि / निश्चयतो द्विविधाः-गुरुलघवः अगुरुलघवश्च / यतोऽपदिष्टं णिच्छयतो सव्वगुरूं, सव्वलहुं वा ण विज्जते .दव्वं / ववहारतो तु जुज्जति, बादरखंधेसु णऽण्णेसु // 65 // . "णिच्छयतो०" गाधा / निश्चयो नाम निश्चयनयः, तस्य न किंचिद् द्रव्यं एकान्तगुरु, यद्येकान्तगुरु स्यात् ततः एकान्तेनैव पतनर्मि स्यात् / न च पतति / अतो न सर्वगुरु द्रव्यमस्ति / यद्यप्येकान्तेन लघु स्याद् न कदाचिदपि पतेत् / पतति च / तस्मान्न सर्वलघुद्रव्यमस्ति / व्यवहारात् तु युज्यते-गुरुद्रव्यं बादस्परिणतेष्वनन्तप्रदेशिकेषु स्कन्धेषु, "नान्येषु / सूक्ष्मपरिणतेष्वनन्तप्रदेशिकेष्वपीत्यर्थः / गुरु यथा-अयस्पिण्ड: / लघु यथाउलूकपत्रम् / गुरुलघु यथा-वायुः / अगुरुलघु आकाशं / निश्चयात्तु गुरुलघवः सर्वे पुद्गलाः / यस्मात् परमाणोरपि गुरुलघुभावो विद्यते / कथम् ? यदि तस्यैकान्तेन गुरुभावो न स्यात् ततोऽनन्तपरमाणुसमवायेऽपि गुरुत्वं न स्यात् ततश्चाऽसत्कार्यप्रसंगः / असत्कार्ये च वैशेषिकादिसिद्धान्तप्रसङ्गः / यस्मादमी दोषास्तस्मात् परमाणौ गुरुत्वं विद्यते। एवं लघुत्वमपि / अगुरुलघवश्च सर्वे अमूर्तास्तिकायाः / अतो अवेक्खिता पसिद्धी एतेसि / पोग्गलत्थिकायगुरुलघुपज्जवाणं परिमाणं भण्णति 1. द्वयक्षराभिधानं पू० 2 / 2. ०या परपज्जा० पू० 2 / 3. ०वा भवंति पू० 2 / 4. पज्जवा भवंति पू० 1 पा० / 5. नान्येषु / लघुद्रव्यं सूक्ष्म० पू०२ विना / 6. अपेक्षिका पू० 2 / /