Page Text
________________ 208 तत्त्वार्थाधिगमसूत्रम् [अध्यायः 9 विषयरागविरागविमुक्तिब्रह्मचर्य, तथापि प्रधानत्वेन विवक्षा मैथुनत्तेवरेव / तत्परिपालनार्थ च भगवद्भिर्नवगुप्तय उपदिष्टाः-वसति-कथा-निषद्ये-न्द्रिय-कुड्यान्तर-पूर्वक्रीडितप्रणीताहाराऽतिमात्र भोजनविभूषणाख्याः / ज्ञानसंवर्धनार्थं च गुरुकुलवासः / यथोक्तमार्षे "'नाणस्स होइ भागी थिरयरओ दंसणे चरित्ते य।। धन्ना आवकहाए गुरुकुलवासं न मुंचंति // 1 // " कषायाः क्रोधादयस्तेषां परिपाकः-परिणतिरुपशमः क्षयो वा तदर्थं च गुरुकुलवासोऽभ्युपेयः / गुरुरहितस्य हि परिणामवैचित्र्याद् विकथादिदोषात् असज्जनसम्पर्कात असक्रियासङ्गात् अनुस्रोतोगामित्वदोषात् सद्य एव मोक्षमार्गाद् भ्रंशः स्यात् / तस्मादाप्राणितात् गुरुकुलवासः श्रेयः। गुरुकुलवासेन वा स्वतन्त्रीकृतस्य ज्ञानदर्शनचरणवतभावनागुप्त्यादिपरिवृद्धिः। अत एव च साधोसिङ्गृहीतत्वमाचार्योपाध्यायाभ्याम्। निर्ग्रन्थ्यास्तु प्रवर्तिनी सगृहीतत्वं च / तदेव च पर्यायशब्दैराख्यातमादराधानार्थम् // भा०-अस्वातन्त्र्यं गुर्वेधीनत्वं गुमनिर्देश(शाव?)स्थायित्वआचार्याणां मित्यर्थं च पञ्चाचार्याः प्रोक्ताः-प्रव्राजकः, दिगाचार्यः, श्रुतोद्देष्टा, पश्वविधत्वम् धत्तम् श्रुतसमुद्देष्टा, आम्नायार्थवाचक इति // टी-अस्वातन्त्र्यं गुर्वधीनत्वं गुरुनिर्देशावस्थायित्वमिति / आचार्यग्रहणाच्च पश्नाचार्याः प्रोक्ताः-ख्याप्याः प्रव्राजकः-सामायिकवतादेरारोपयिता 1, दिगाचार्य:सचित्ताचित्तमिश्रवस्त्वनुज्ञायी 2, श्रुतोद्देष्टा-श्रुतम्--आगममुद्दिशति यः प्रथमतः 3, एवमुद्दिष्टगुवादेरपाये तदेव श्रुतं समुद्दिशत्यनुजानीते वा यः स्थिरपरिचितकारयितृत्वेन सम्यग् धारणानुप्रवचनेन च स श्रुतसमुद्देष्टा / , समुद्देष्टानुज्ञयोरेककालत्वात् समुद्देशसङ्गृहीतमनुज्ञानम् 4, आम्नाय-आगमस्तस्योत्सगोपवादलक्षणोऽर्थस्तं वक्तीत्याम्नायार्थवाचका, पारमषेप्रवचनाथेकथनेनानुग्राहकोऽक्षनिषद्यानुज्ञायी पश्चम आचायेः 5. // भा०-तस्य ब्रह्मचर्यस्येमे विशेषगुणा भवन्ति / अब्रह्मविरतेव्रतस्य भावना यथोक्ता इष्टस्पर्श-रेस-गन्ध-विभूषानभिनन्दित्वं चेति॥ टी०-तस्य ब्रह्मचर्यस्येत्यादि / पुनरपि तद्रक्षणदृढीकरणाथै ब्रह्मचर्यस्य विशेषगुणाः ख्याप्यन्ते-इमे इति प्रत्यक्षीक्रियन्ते। विशेषेण-अतिशयेनोपकारित्वाद् विशेपगुणा अब्रह्मविरतेब्रह्मव्रतस्य / यथोक्ता भावनाः प्राक् पश्च दोषवजेनेन निगूढंसयङ्गा१ छाया ज्ञानस्य भवति भागी थिरतरतो दर्शने चरित्रे च / धन्या यावत्कथं गुरुकुलवासं न मुञ्चन्ति // 2 'गुर्वाद्यपाये' इति ङ-पाठः। 3 'रतिव्रतभावना' इति घ-पाठः। 4 'रस-रूप-गन्ध-शब्द-विभूषा. इति घ-पाठः।
| SR No. | 004408 |
| Book Title | Tattvarthadhigam Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyadarshanvijay |
| Publisher | Shripalnagar Jain S M Derasar Trust |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 392 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |