Page Text
________________ तत्त्वार्थाधिगमसूत्रम् [ अध्यायः नयः / यथा शैलस्तम्भस्तथाऽनन्तानुबन्धीत्यादिक्रमेण / तस्मात् कुतश्चिमिमित्तादुत्पनो मानः आ मरणान व्यपगच्छति जात्यन्तरानुबन्धी निरनुनयोऽप्रत्यवमर्शश्च भवति स शैलस्तम्भस दृशः। तादृशं मानमनुसृत्य नरके त्पत्तिं प्राप्नुवन्तीति निगमनग्रन्थः / चशब्दः समुच्चितौ / एवमस्थिस्तम्भसदृश इत्यादिष्वपि यथायोगमुपनयनिगमने वक्तव्ये // - भा०-माया प्रणिधिः उपधिः निकृतिः आचरणं वञ्चना दम्भः मायाशब्दस्य पर्यायाः कूटम् अतिसन्धानम् अनार्जवमित्यनान्तरम् // टी०-माया प्रणिधिरित्यादि / मीयतेऽनया जन्तोस्तिर्यग्योन्यादिजन्मेति माया। प्रणिधिः व्रतापरिणतावासक्तिः प्रणिधानं / वाह्य चेष्टयोपधीयते बाह्यत इत्युपधिरन्यथापरिणामश्चित्तस्य / निक्रियतेऽनया परः परिभूयत इति निकृतिः / आचर्यते-अभिगम्यते भक्ष्यते वा परस्तयोपायभूतयेत्याचरणम् तथाच वृक-मार्जार-गृहकोलिकादयः प्रसिद्धाः / परो विप्रलभ्यते यया सा वञ्चना / दम्भनं दम्भो वेपवचनाद्यनुमेयः / कूट्यते-दह्यते अमुना परः परिमाणान्तरेणेति कूटं, सत्वग्रहणं वा कूटं तद्वत् परिणामः / अतिसन्धीयतेऽनेन पर इति अतिसन्धान अतीवानुप्रविश्य सन्धानमन्तरङ्गताप्रदर्शनं ततो विनाशः / ऋजोर्भावः आर्जवं तद्विपरीतं अनार्जवम्-कायमनोवक्रता / इतिशब्द एवार्थे / एवमेतान्येकार्थाभिधायीनि नामानीति // भा०-तस्या मायायास्तीवादिभावाश्रितानि निदर्शनानि भवन्ति / तद्यथा-वंशकुँडङ्गसदृशी, मेषविषाणसदृशी, गोमूत्रिकासदृशी, निलेखनसहशीति / अत्राप्युपसंहारनिगमने क्रोधनिदर्शनेव्याख्याते // धी-तस्या इत्यादि गतार्थम् / वंशकुडङ्गो-वंशमूलमतिकुटिलं कर्तुमशक्य उपायशनापि / शेषं गतार्थ प्रायः। निर्लेखनं वर्धक्यवलेखनीधारोल्लिखितमत्यन्तकुटिलम् / अनापीत्यादि गतार्थम् // स्य भा०-लोभो रागो गाय॑ इच्छा मूळ स्नेहः काङ्क्षाभिष्वत पर्यायाः इत्यनान्तरम् // टी-सोभो राग इत्यादि / लुभ्यतेऽनेन जीव इति लोभः / आत्मरञ्जनाद् रागः / प्रासेष्टवस्टषु गाय अभिरक्षणादि कार्य गृद्धिलक्षणम् / इच्छाऽभिलाषस्त्रैलोक्यविषयः। मूच्छी प्रकर्षप्राता मोहवृद्धिः। स्त्रिात्यनेनेति स्नेहः पितृपुत्रपन्यादिषु प्रीतिविशेषः / भविष्यत्का होपादानविषया काङ्क्षा / अभिष्वङ्गो बाह्याभ्यन्तरोपकरणविषयसुखे राग आसक्तिः / शेपं पूर्ववत् / / १.व्ययं गच्छति' इति च-पाठः / 2 'ऽपचितत्वाधीयत' इति ङ-पाठः / 3 हणनं (1) वा ' इति ८-पाठः / 4 'कुणरादृशी' इति घ-पाठः / 5 'शेपा गता H प्रायः' इति च-पाठः / 6 ‘प्राप्तेषु' इति - पाठः / 7 . यामुखः सङ्गः सक्तिः' इति ग-च-पाठः /
| SR No. | 004408 |
| Book Title | Tattvarthadhigam Sutra Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhavyadarshanvijay |
| Publisher | Shripalnagar Jain S M Derasar Trust |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 392 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |