________________ जुगुप्सास्वरूपफलादिहास्यषट्कोदयस्वाम्यायुःस्वरूपफलादिवर्णनम भणिओ मोहविवागो आउयकम्मं तु पंचमं भणिमो। तं होइ' चउपयारं, नरतिरिमणुदेवभेएहिं // 62|| व्याख्या-'भणित:' प्रतिपादितः 'मोहविपाकः' मोहनीयोदयः / 'आयुष्कर्म तु' उक्तस्वरूपं 'पञ्चम' संख्यया 'भणिमो' इति प्रतिपादयामः साम्प्रतम् / 'तदपि' आयुष्कमचतुष्प्रकारमेव, हुशब्दस्येवकारार्थत्वात् , कथम् ? इत्याह-'मरतिरिमणुदेव देः' नारकतियेङ्मनुष्यदेवभेदरूपमायुः / नरशब्देन नरकायुगृह्यते / मनुष्येति पृथगुपा दा(ना ?)बरकेति नोक्तं गाथाभङ्गभयात् / इति गाथार्थः // 62 // ननु किमायुः सुखदुःखे प्रयच्छति ? उत्त न ? इत्याह (पारमा०) भणितो मोहविपाकः / आयुष्कर्म पञ्चमं भणामः / तद्भवति चतुष्प्रकारं, नरेति नरकायुः, उत्तरत्र मनुष्यायुषः पृथगुपादानात्सूत्रस्य सूचकत्वाच्च / तिरित्ति तिर्यगायुः, मन्विति मनुष्यायुर्देवायुश्च भेदैः प्रकारैः इति गाथार्थः // 62 // मामान्येनायुस्वरूपं प्रतिपादयति-- / दुक्खं न देइ आउं 'नेव सुहं देइ उसुवि गईसु / दुक्खसुहाणाहारं, धरेइ देहट्ठियं जीवं // 6 // .. (पू०) व्याख्या-'दु ग्वं' असातावेदनीयं 'न ददाति' न प्रयच्छति 'आयुः' कर्म, तर्हि सुखं दास्यति 1 इत्याह-'नैव सुखं ददाति' न प्रयच्छति / 'चतसृष्वपि गतिषु' नारकतियग्नरामरलक्षणासु दुःखसुखयोः 'आधार' आश्रयं धारयति' अवस्थापयति 'देहस्थितं' 'शरीराश्रितं 'जोवं' प्राणिनम् / इति गाथार्थः // 63 // 'नरकायुष्कस्वरूपमाह-- (पारमा०) 'दुखं' असातं न ददाति 'आयुः' कर्म नैव च सुखं, सुखदुःखदाने सातासातरूपस्य वेदनीयस्यैव समर्थत्वात् / आयुस्तु दुःखसुखाधारभूतं जीवं देहस्थितं धारयति, एतावत एव सामर्थ्यस्य सद्भावात् / इति गाथार्थः // 63 // सम्प्रति नरकायुः प्रतिपादयन् हडिदृष्टान्तं भावयति-- जं नेरइयं नारयभवम्मि तहिं धरइ उब्वियंतपि जाणसु तं निरयाउं, हडिसरिसो तस्स उ विवागो॥६४॥" - 1 व्याख्याकारेण तु "तंपि हु चउप्पया" इति पाठानुसारेण व्याख्यातम् / 2 मोहनीयविपाकः जे।३० दानान्नारकेति जे.। 4 "न पि य" इत्यपि पाठः / 5 नारका जे।
