________________ टीका - वैदिकवचनमपि म्लेच्छेषु न रूढमिति अन्यतराऽरूढत्वम् उभयत्रापि वैदिकवचने म्लेच्छवचने च समं तुल्यमिति यत्किञ्चिदेतत्। अथम्लेच्छवचनस्य असंस्कृतत्वम् अनुचितत्वमित्याशङ्कयाह - अनुचितत्वं च शब्दात् स्तोकत्वं ब्राह्मपरिगृहीतत्वं च वैदिकवचनस्याऽपि तुल्यं म्लेच्छानामाशयभेदाद् म्लेच्छपरिगृहीतत्वांच्च। अथ “स्वर्गकामो यजेते''त्यादि वचनं वेदाङ्गं द्विजप्रवर्तकमिति चेद्, न, म्लेच्छप्रवर्तकमेवमेव वेदे इत्यत्रापि न मानम्। अथ तस्य वेदे श्रवणमेव मानमित्याशङ्कयाह - उत्सन्नशाखवेदाशङ्कापि उत्सन्नवेदशाखमेवैतदपि म्लेच्छशास्त्रं संभाव्यत इति आशङ्काऽपि आरेकाऽपि न नैव निवर्तते उपरमति इह वाङ्मात्रस्याऽप्रयोजकत्वविचारे इति / / 209 / / उपसंहरन्नाह तस्मान्न वचनमानं प्रवृत्तिहेतुर्भवेद् बुधजनानाम् / किन्तु तथा दृष्टेष्टाविरोधि तत्सम्भवद्रूपम् / / 210 / / टीका - यस्माद्वाङ्मात्रस्याऽप्रयोजकत्वं तस्मात् कारणाद् वचनमानं युक्तिविकलत्वादपौरुषेयत्वाच्च न नैव हितादौ प्रवृत्तिहेतु : प्रवृत्तिनिमित्तं भवेद् जायेत बुधानां समीक्षितकारिविदुषाम्, किन्तु दृष्टेष्टाविरोधि दृष्टेष्टाभ्यां लोकदृष्ट्या यथा वह्निरनुष्णः, यदि वा कल्पितोऽयं गम्यागम्यभेदः, परलोकदृष्ट्या च यथा नास्ति स्वर्गापवर्गादिः, एवमुभयदृष्ट्या यदविरोधि तृतीयस्थानसङ्क्रान्तमित्यर्थः, तथा सम्भवद्रूपं य, न पुनरत्यन्ताऽसम्भवि यथा शेषनागफणामणि-ग्रहणप्रतिपादकं किन्तु यत् सम्भवमहाव्रतादिविषयं तद् विशिष्टमेव वचनं प्रवृत्तिनिमित्तं भवतीति द्रष्टव्यमिति / / 210 / / अनन्तरोक्तं विशिष्टवचनं दर्शयति - द्रव्यस्तवाद् यथोच्चैर्भावापत्कल्पगुणयुताच्छ्रेयान् / जिनभवनकारणादेरुपकारः पीडयापीह / / 211 / / टीका - यथा उपदर्शने इह मौनीन्द्रप्रवचने द्रव्यस्तवात्, किंलक्षणादित्याह - भावापत्कल्पगुणयुताद् रागादिभावा-पन्निस्तरणगुणयुताद्, नान्यथारूपात्, जिनभवनकारणादेः द्रव्यस्तवात् पृथिव्यादिसत्त्वानां पीडयाऽपि पीडाया: सकाशाद् उच्चैः महान् उपकार : बहुगुणभावात् श्रेयान् ज्यायानिति मौनीन्द्रप्रवचनं न विरुद्धम्, अपितु युक्तियुक्तमिति / / 211 / / एतदेव स्पष्टयति - सर्वत्र सदाभावे भावापदि भगवतां हि जीवानाम् / तन्निस्तरणसमर्थं नियमेनायतनमेतेषाम् / / 212 / / टीका - हि यस्मात् सदा सर्वस्मिन् काले सर्वत्र क्षेत्रे अभावेऽसत्त्वे भगवतां जिनानां भावापदि रागद्वेषलक्षणायां सत्यां जीवानां भव्यसत्त्वानाम्, तस्मात् तन्निस्तरणसमर्थं भावापन्निस्तरणसमर्थं नियमेनाऽवश्यतया आयतनं मन्दिरम् एतेषां जिनेश्वराणामिति / / 212 / / मन्दिरे सति भावापन्निस्तरणगुणमाह - पुरुषोत्तमप्रतिष्ठा साधुनिवासश्च देशना ध्यानम् / एकैकं भावापन्निस्तरणगुणं हि भव्यानाम् / / 213 / / महामहोपाध्याय श्री यशोविजय विरचितं 70 मार्गपरिशुद्धिप्रकरणंसटीकम्