________________ 1 परिच्छेदः / सरखतीकण्ठाभरणम् / 121 अर्थकृतो. रूपके यथा'विअडे गअणसमुद्दे दिअसे सूरेण मन्दरेण व महिए। `णीइ मइरव संज्झा तिस्सा मग्गेण अमअकलसो व्व ससी // 190 // ' विकटे गगनसमुद्रे दिवसे सूर्येण मन्दरेणेव मथिते / निर्याति मदिरेव संध्या तस्या मार्गेणामृतकलश इव शशी // ] - अत्र गगने समुद्रत्वेन रूपिते सूर्यसंध्याशशिभिः, मन्दरमदिराऽमृतकलशैश्च मथनादिक्रियानिवेशिभिरथैः परस्परोपमानात्साधर्म्यमुत्पादितमित्यर्थोऽयं रूपकपरिकरः // विअडे इत्यादि / 'विकटे गगनसमुद्रे मन्दरेणेव (महिते) मथिते। निर्गच्छति मदिरेव संध्या तस्या मार्गेणामृतकलश इव शशी // ' इह संध्या निर्गच्छति / विकटे महति गगनसमुद्रे मन्दरगिरिणेव रविणा दिवसे महिते पूजितेऽथ च मथिते सति मदिरेव यथा मन्दरमथिते समुद्रे मदिरा निर्गच्छति तथेत्यर्थः / तस्याः संध्याया मार्गेण यथा चन्द्रोऽमृतकलश इवास्ति निर्गच्छति वा / आकाङ्क्षाक्रमेण निर्गच्छतिरुभयान्वयी / अत्र सूर्यादिभिरथैरन्योन्योपमानात्साधोपपत्तिरित्यार्थोऽयम् // . उभयकृतश्च विसेघश्लेषे यथा'रइअमुणालाहरणो णलिणदलत्थइअपीवरत्थणअलसो। ... वहइ पिअसंगमम्मि कि मअणाअप्पप्पसाहणं जुअइजणो // 19 // ' रचितमृणालाभरणो नलिनदलस्थगितपीवरस्तनकलशः / .. - वहति प्रियसंगमेऽपि मदनाकल्पप्रसाधनं युवतिजनः // ] ... अत्र 'प्रियसंगमेऽपि मदनाकल्पप्रसाधनं भवति' इति विरुद्धार्थयोः साधोत्पादनाय जले क्रीडतो युवतिजनस्य यथोक्तविशेषणाभ्यां 1. विरोधश्लेषयोः' क. 'विरोधश्लेषो' ख. 2. 'च्छइभ' ग. घ. 3. अत्र 'अन्येध्वपि दृश्यते' इति भाव्यम् / अपिशब्दः सर्वोपाधिव्यभिचारार्थः। तेन अनिव्यतिरिक्तादपि धातोर्भवितुमर्हतीति वैयाकरणाः. .
