________________ 270 --काव्यमाल। निरोष्ठयमूर्धन्यं यथा 'अलिनीलालकलतं के न हन्ति धनस्तनि / ... आननं नलिनच्छायं नयनं शशिकान्ति ते // 273 // ' द्विस्थानचित्रेषु दन्त्यकण्ठ्यर्यथा'अनङ्गलङ्घनालग्ननानातङ्का सदङ्गना / सदानघ सदानन्द नताङ्गीसङ्गसंगत // 274 // सदानघ अनवद्य सदैव प्रियालाभेनानन्दयुक्त / नताजयाः कस्याश्चिदन्यस्याः सङ्गे संगत, तव शोभनाङ्गना कामाक्रमणप्राप्तनानारूपतया वर्तते / अतस्तामनुकम्पखेति सोपा लम्भप्रार्थनावाक्यार्थः // एकस्थानचित्रेषु कण्ठ्यैर्यथा- ' 'अगा गां गाङ्गकाकाङ्कगाहकाधककाकहा / अहाहाङ्गखगाङ्कागगकङ्कागखगाङ्कग // 275 // ' गाङ्गक गङ्गासंबन्धि जलं तस्याकः कुटिला गतिः / 'अक अग कुटिलायां गतौ' इति / तस्याङ्कस्य तन्मध्यस्य गाहको विलोलकः / कुत्सितमघं पापमघकं स एव काकस्तं हतवानघककाकहा / अन्ये तु विसर्गान्तं पठन्ति / तदा जहातेर्विधिरूपम्। एवंविधस्त्वं गां स्वर्ग अगाः याया इति आशंसायां भूतप्रत्ययः / कीदृशः सन् / हानं हाः न हा अहास्ताजिहीते प्राप्नोतीति अहाहं तादृशमङ्गं यस्य स खगो गरुडः सूर्यो वा सोऽङ्कश्चिह्नभूतो यस्य तादृशोऽगोऽर्थान्मेरुस्तद्वर्तिनः कङ्काख्या अगखगा वृक्षनिवासिनः पक्षिणस्तेऽपि आकाकका गमनस्पृहयालवो यस्य स तथा / आस्तां तावदन्ये, पतत्रिभिरप्यभिनन्दितगमन इत्यर्थः // खरचित्रेषु हखैकखरं यथा 'उरगुं धुगुरुं युत्सु चुकुशुस्तुत्रुवुः पुरु।। लुलुभुः पुपुषुर्मुसु मुमुहुर्नु मुहुर्मुहुः // 276 // ' " स्वरचित्रेष्वेकादिक्रमेणोपन्यासो ग्रन्थवैचित्र्यार्थः / उरुगुं विस्तीर्णवाचम् / धुगुरूं खर्वासिनामाचार्यम् / युत्सु युद्धार्थम् / 'निमित्तात्कर्मयोगे' इति सप्तमी / गीर्वाणभटाथुक्रुशुरार्ताः शरणं ययाचिरे / अत एव पुरु बहुधा तुष्टुवुः / युद्धप्रयोजन
