________________ 122 काव्यमाला / कार्याकार्येति च नामभागमुल्लङ्य विच्छेदश्रव्यता च परस्य यणादेशेन किंचिद्भावा' इति 'नृप' इति च खरसंधाने विच्छेदोऽत एव श्रव्यत्वमपि / तदेतद्व्याचष्टेअत्रेति / 'मन्दाक्रान्ता मभनतयुगं गद्वयं वेददिग्भिः' इति चतुर्थदशमयोर्यतिरामाता / पञ्चमस्थान इति / प्रथमतृतीययोर्द्वितीये तु षष्ठे यतिकरणादिति बोद्धव्यम् / ननु पदच्छेदे स्वरसंधानपठितिविरामः . सोल्लेखो लक्ष्यते, न तु चतुष्पादे तथास्तीति कथं श्रव्यत्वमत आह-लुप्त इति / संधौ विकारो यत्वयलोपादिकं कार्य, तथा च पदान्ते सति पदच्छेद एवायमिकारोऽवतिष्ठत इत्यर्थः / / अशरीरं क्रियाहीनं क्रियापेक्षा न यत्र तु / यंत्रास्त्यादेरपेक्षा वा न दोषस्तत्र तद्यथा // 125 // यथा __'कियन्मानं जलं विप्र जानुदघ्नं नराधिप / __तथापीयमवस्था ते नहि सर्वे भवादृशाः // 168 // ' अत्र त्रिषु पादेषु पदानि क्रियापदं नापेक्षन्ते / सापेक्षं चासमर्थ भवति / चतुर्थे तु नहीत्यादिभिः सन्तीत्यपेक्षैते न चैतावतामीषामसामर्थ्य भवति / यदाह-'यत्रान्यत् क्रियापदं नास्ति, तास्ति भवतीति पदं प्रथमपुरुषे प्रयुज्यते' इति // ___ अशरीरमिति / प्रधानाविमर्श हि दूपणमित्युक्तं तदुपात्तानामेव पदार्थानां प्रधानगीकरणे तत्प्रतिबन्धेऽवश्य विधेयमन्यं प्रति गुणीभावे वा समाधीयते / अत एव विशेषाद्गुणत्वम् / तथा हि-'कियन्मात्रं' 'जानुदनम्' इत्यनयोः परिमितम्। क्रिया प्रधानमर्भभूता / 'नहि सर्वे भवादृशाः' इत्यत्र तु सत्ताक्रियायाः सकलपदार्थाव्यभिचारात् 'अपेक्ष्यते' इति सिद्धिः। तदिदमाचार्यमतेनाह-यत्रा न्यदिति / भवन्ती वर्तमाना। तदेतद्वाक्यं क्रियाप्रधानमिति ददर्श ‘स प्रधान 1. 'प्राशस्त्यादे' क. 2. क्रिया विशेषक्रिया / क्रियासामान्यवाचकपदं तु तिङ्समानाधिकरणे प्रथमा' इत्युक्त्यनुसारेण प्रथमासियमपेक्षितमेव / अतएव सापेक्षम्' इत्याद्यग्रिमग्रन्थसंगतिः. 3. 'प्रेक्ष्यते' इति स्यात्. 4. 'अस्तिर्भवन्तीपरः प्रथमपुरुष:'. क. 5. 'परिमितिक्रिया' स्यात्. 6. 'दर्शने' इति स्यान. 7. 'सा' इति स्यात्..
