Abhi Dharm Samucchaya Bhasyam

SR No.: 004378
Original Sutra Author: N/A
Author: Nathmal Tatia
Publisher: K P Jayswal Research Institute
Publication Year: 1976
Total Pages: 188
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 83

अभिधर्मसमुच्चयभाष्यम् नैरा त्म्यस्य भावस्तदुभयं शून्यतेत्युच्यते / (i) स्वभावशून्यता परिकल्पितं स्वभाव मु[पा]दाय, तस्य स्व[T. 47A]लक्षणेनैवाभावात् / (ii) तथाभावशून्यता परतन्त्रं स्वभावमुपादाय, तस्य येन येन प्रकारेण परिकल्प्यते तेन तेन' प्रकारेणाभावात् / प्रकृतिशून्यता परि[Ch. 721A] निष्पन्नं स्व भावमुपादाय तस्य [Ms. 47A] शून्यताप्रकृतिक त्वात् / / 655 D. अनात्मलक्षणं पुनस्तेषामेव संस्काराणामात्मवादिभिः परिकल्पितेनात्मलक्षणेनानात्मलक्षणता / / ___$56. [As. p. 41] विनाशादिलक्षणाऽनित्यता प्रसिद्धा, क्षणिकलक्षणा तु न प्रसिद्धा सर्वसंस्काराणामतः सा प्रसाधयितव्या। तत्र चित्तचैतसिकानां क्षणिकत्वं लोके प्रसिद्धमतः तेनाप्रसिद्धं रूपस्य क्षणिकत्वं प्रसाध्यते / (i)कथमिति / चित्तोपात्ततामुपादाय, क्षणिकेन हि चित्तेन काय उपात्त। (ii) केनार्थेन / चित्तैकयोगक्षेमतामुपादाय, तथाहि कायः सविज्ञानक एव समुदागच्छति विज्ञानापक्रान्त्या च पतीभवति। तस्माच्चित्तेनैकयोगक्षेमत्वात्तदिवास्य क्षणिकत्वं वेदितव्यम। (iii) किं च चित्ताश्रयतामुपादाय, चित्तस्य हि [विकारेण कायस्य विकारो दश्यते सुखदुःखरागद्वेषाद्यवस्थासू / अतः प्रतिक्षणं विकारिणश्चेतसोऽन विधानात' कायस्य क्षणिकत्वं सिद्धम् / (iv) चित्ताधिपत्यसंभूततामुपादाय, चित्तस्य हि सेन्द्रियः काय [T. 47 B] आश्रयः प्रसिद्धः, यस्य च य उत्पत्त्याश्रयो [Ms. 47 B] नासौ स्वविनाशमन्तरेण तस्याश्रयी भवन्दष्टः। तद्यथाग्न्यंकुरादीनामिन्धनबीजादिकः। तस्मात्प्रतिक्षणं चित्तस्याश्रयभावात्प्रतिक्षणमेव विनश्यतीति सिद्धम् / (v) चित्तस्याधिपत्यसंभूततामुपादाय, सर्व ह्याध्यात्मिकबाह्य रूपं चित्तस्याधिपत्येन संभवति / अतः कारणस्य क्षणिकत्वात्कार्यस्य क्षणि[Ch. 721B]कत्वं वेदितव्यम, ये हेतवो ये प्रत्ययाः रूपस्योत्पादाय तेऽप्यनित्याः, अनित्यान् खलु हेतुप्रत्ययान् प्रतीत्योत्पन्नं रूपं कुतो नित्यं भविष्यतीति सूत्रपदानुसारेण / (iv) चितवशावत्तितां चोपादाय, प्रभावविशिष्टस्य च 1. Ms. रो. 2. Ms. adds. स. 3. Ms. ना. . . स्पा 5. Ms. त. 6. Ms, adds 1777 which appears intended to be deleted. 7. Ms. न्, 8. Ms. adds त्य, 9. Ms. यि 10. Ms. भा. 11. Ms. शि.