________________ 48 योगविंशिका प्रकरण सटीक, सानुवाद, गाथा-१६ अव. ननु किमेतावद्गूढार्थगवेषणया ?, यद्बहुभिजनैः क्रियते तदेव कर्तव्यं "महाजनो येन गतः स पन्थाः" इति वचनात्, जीतव्यवहारस्यैवेदानीं बाहुल्येन प्रवृत्तेस्तस्यैवाऽऽतीर्थकालभावित्वेन तीर्थव्यवस्थाપત્તારિત્યાહૂયામાદ - मुत्तूण लोगसनं, उड्ढूण य साहुसमयसब्भावं / सम्मं पयट्टियव्वं, बुहेण मइनिउणबुद्धीए / / 16 / / મુળ' રામુન્દ્રા ('સ્ટોકસંજ્ઞા') "od પ્રમા” વંwાં શાસ્ત્રનિરપેક્ષા પત્તિ 'ટૂળ 'ત્તિ वोढ्वा च 'साधुसमयसद्भावं' समीचीनसिद्धान्तरहस्यं 'सम्यग्' विधिनीत्या प्रवर्तितव्यं चैत्यवन्दनादौ 'बुधेन पण्डितेन ‘अतिनिपुणबुद्ध्या' अतिशयितसूक्ष्मभावानुधाविन्या मत्या / साधुसमयसद्भावश्चायम् - "लोकमालम्ब्य कर्तव्यं, कृतं बहुभिरेव चेत् / તામિથ્થા દશાં થમાં, ત્યાં aaaa " [જ્ઞાનસારે-૨૩-૪]. "स्तोका आर्या अनार्येभ्यः, स्तोका जैनाश्च तेष्वपि / સુશ્રાદ્ધાન્તવૃષિ સ્તો:, સ્તોત્તેજ સજ્જિયા: સારા” [ ]. અવ “આવું ઝીણું ઝીણું કાંતવાની શી જરૂર ? કેમ કે બહુમતી લોકો વડે જે કરાય છે તે જ કરવું જોઈએ. એ માટે ‘મહાજન જ્યાંથી ગયો તે પંથ કહેવાય' - આ રીતનું શાસ્ત્ર વચન પણ છે. વળી - વર્તમાનકાળમાં ‘જીતવ્યવહાર'નું જ મોટે ભાગે પ્રવર્તન છે અને જીતવ્યવહાર જ તીર્થના અંતકાળ સુધી રહેવાનો હોઈ તીર્થને અખંડ ચલાવવાવાળો છે. માટે બહુમતી કરે તેમ કરવું” - એમ માનનારને જવાબ આપતાં કહે છે કે - ગાથા-૧૩ : લોકસંજ્ઞાનો ત્યાગ કરીને, સુયોગ્ય શાસ્ત્રોના રહસ્યને ધારીને (વહન કરીને) અતિનિપુણ બુદ્ધિથી પંડિત પુરુષે સમ્યક રીતે પ્રવર્તવું જોઈએ - 17. વ્યાખ્યાર્થ: લોકસંજ્ઞા='લોક જ પ્રમાણ છે' એવી શાસ્ત્રની અપેક્ષા વિનાની મતિનો ત્યાગ કરીને સુયોગ્ય શાસ્ત્રોના (ચૈત્યવંદનાદિ વિધિને બતાવતા શાસ્ત્રોના) પરમાર્થને ધારીને-વહન કરીને સમ્યફ વિધિમાં બતાવ્યા મુજબ ચૈત્યવંદનાદિમાં બુધ=પંડિત પુરુષે અત્યંત સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી (વિશિષ્ટ સૂક્ષ્મભાવને અનુસરતી બુદ્ધિથી) પ્રવર્તવું જોઈએ. ગાથામાં ‘સાધુ સમય સદ્ભાવ'=સમ્યકશાસ્ત્રનું રહસ્ય બતાવ્યું તેનું સ્વરૂપ આ મુજબ છે - લોકનું આલંબન લઈ બહુજન કરે તેમ કરવું' - એમ જ જો કરવાનું હોય તો ક્યારે પણ મિથ્યાષ્ટિઓનો ધર્મ છોડી શકાય નહિ.' 1/L [જ્ઞાનસાર-૨૩-૪]. અનાર્ય લોકો કરતાં “આર્ય લોકો’ થોડા છે. આર્ય લોકોમાં પણ “જેનો' થોડા છે. જૈનોમાં પણ “સાચા શ્રદ્ધાળુ' (સમકિતી) થોડા છે. સાચા શ્રદ્ધાળુ જેનોમાં પણ “સાચી-સારી ક્રિયા કરનારા' (ચારિત્રી) થોડા છે. ||રા.