________________ / / ॐ ह्रीं अर्हम् नमः / / // ॐ ऐं नमः / / / / सर्ववाञ्छितमोक्षफलप्रदायकश्रीशद्धेश्वरपार्श्वनाथाय नमः / / // नमोनमः श्रीगुरुरामचन्द्रसूरये / / पूर्वधरसमानकालवर्ति-समर्थशास्त्रकारशिरोमणि-पूज्यपादाऽऽचार्य-श्रीहरिभद्रसूरिविरचितं न्यायाचार्य - न्यायविशारद महामहोपाध्यायश्रीयशोविजयगणिवरविरचितविवरणविभूषितम् / योगविंशिकाप्रकरणम् / / अव. ऐं नमः / अथ योगविंशिका व्याख्यायते - मुक्खेण जोयणाओ, जोगो सव्वो वि धम्मवावारो / परिसुद्धो विवेओ, ठाणाइगओ विसेसेण / / 1 / / 'मुक्खेण' त्ति / 'मोक्षण' महानन्देन योजनात् 'सर्वोऽपि धर्मव्यापारः' साधोरालयविहारभाषाविनयभिक्षाटनादिक्रियारूपो योगो विज्ञेयः, योजनाद्योग इति व्युत्पत्त्यर्थानुगृहीतमोक्षकारणीभूतात्मव्यापारत्वरूपयोगलक्षणस्य सर्वत्र घटमानत्वात् / / અવ. હવે યોગવિંશિકાની વ્યાખ્યા કરાય છે. ગાથા-૧ : મોક્ષની સાથે જોડનારો હોવાના કારણે સઘળો ય પરિશુદ્ધ એવો ધર્મવ્યાપાર એ (સામાન્યપણે) યોગ જાણવો અને વિશેષરૂપે સ્થાન વગેરે બાબતવાળો ધર્મવ્યાપાર योग को - 1. વ્યાખ્યાર્થ: મોક્ષ એટલે મહાનંદપદ. साधु भगवंतानो 1 - मासय, 2 - विहार, 3 - भाषा, 4 - विनय, 5 - भिक्षाटन करे या ४२वा स्व३५ अधो જ ધર્મવ્યાપાર આત્માને મોક્ષ સાથે જોડતો હોવાથી યોગ છે એમ જાણવું. - આલય સુપ્રમાર્જિત વગેરે લક્ષણવાળી તથા સ્ત્રી-પશુ-નપુંસકથી રહિત વસતિમાં વસવું. - વિહાર=માસકલ્પ વગેરે મર્યાદાથી ગ્રામાનુગ્રામ વિચરવું. - ભાષા=વિચારીને બોલવા વગેરે સ્વરૂપ - વિનય આચાર્યાદિકનું અભુત્થાન વગેરે - ભિક્ષાટન=ગોચરી માટે ફરવું વગેરે - આદિ=અન્ય સમગ્ર સાધ્વાચાર 'योजनाद् योगः' =tii मापना२ डोवाथी योग में 'योग' शनी व्युत्पत्ति-अर्थ छ. તેથી મોક્ષમાં કારણરૂપ બનતો આત્મવ્યાપાર એ યોગનું લક્ષણ છે, જે બધે ઘટે છે.
