________________ लो० 228-287 ] वैराग्यरतिः। स्वस्थानं भृतबोहित्थो यियासुश्वारुरित्यथ / व्यचिन्तयद् मदीयानां मित्राणां का व्यवस्थितिः // 258 // इति ध्यात्वा गतो योग्यसमीपं स जगौ गृहम् / यास्याम्यहं प्रवृत्तिः का तव योग्यस्ततोऽब्रवीत् // 259 // बोहित्थं पूर्यतेऽद्यापि न ममार्जितवानहम् / रत्नानि कानिचिच्चारुर्जगौ किमियदन्तरम् / / 260 // ततो योग्यो जगौ सर्व स्वप्रमादविजृम्भितम् / चारुणोक्तं तवायुक्तमात्मवञ्चनमीदृशम् // 261 // जानीपे सुखहेतुत्वं रत्नानां त्वमशङ्कितः / तथापि तानि नादत्से काननादिकुतूहलात् // 262 // धूतिस्ते कौतुकादस्मान्न चिरादपि भाविनी / तद् वरं स्वार्थसम्पत्तिः स्वार्थभ्रंशो हि मूर्खता // 263 // जिहेषि किं न ? रत्नानां रत्नपेऽप्यनर्जनात् / अतः प्रमादं सन्त्यज्य कुरु रत्नार्जनं सदा // 264 // अन्यथाऽहं प्रयास्यामि मम सिद्धं प्रयोजनम् / एवं प्रवत्तमानस्त्वं भ्रष्टः स्वार्थाद् भविष्यसि // 265 // इदं चारुवचः श्रुत्वा हीणो योग्यो भृशं हृदि / सर्वं कुतूहलं मुक्त्वा जातो रत्नार्जनोथतः // 266 // अथ चारुर्हितज्ञस्य गत्वा पार्श्वमवोचत / अहं स्थाने गमिष्यामि तव किं मित्र ! वर्तते ? // 267 // ततश्चारोहितज्ञेन काचादि स्वार्जितं धनम् / दर्शितं स्नेहसारेण कथितं चात्मचेष्टितम् // 268 // ततश्चारुः कृपापूर्णो हितमं प्रत्यभाषत / मुग्धोऽसि विप्रलब्धस्त्वं धूर्ते रत्नापरीक्षकैः // 269 // रत्नद्वीपमुपेतस्य तव कर्तुं न युज्यते / कौतुकं काननादौ च स्वार्थसंसिद्धिमिच्छतः // 270 // निशम्य तद्वचश्चारोहितज्ञः स्वहितार्थिताम् / विदस्तस्य तदादेशात् त्यक्त्वा सर्व कुतूहलम् // 271 // तत्प्रसादेन जानानः सर्वरत्नगुणागुणान् / सङ्ग्रहंश्चारुरत्नानि काचादीनि परित्यजन् // 272 // स्वयं परीक्षको जातः स्वार्थसिद्धिपरायणः / अथ चारुर्जगादेवं गतो मूढस्य सन्निधौ // 273 / / अहं गृहे व्रजिष्यामि प्रवृत्तिस्तव मित्र ! का ? / मूढः प्राह गृहे गत्वा किं भवान् साधयिष्यति ! // 274 // वापी-कूप-महारामपुष्पराजिविराजिते / द्वीपेऽत्र सुचिरं भोक्तुं सुखं युक्तं मनोरमे // 27 // स्थित्वाऽत्र सुचिरं पश्चाद् गमिष्यामो निजालये / भृतं मयाऽपि बोहित्थं वर्त्तते रत्नराशिभिः // 276 // तेनाथ दर्शितं चारोः शङ्खकाचाक्षपूरितम् / स्वबोहित्थं तदुद्वीक्ष्य चारुश्चित्ते व्यचिन्तयत् // 277 // अहो ! मूढोऽयमुन्मत्तः कौतुकास्तमानसः / वञ्चितो धूर्तलोकेन शिक्षयामि तथाप्यमुम् // 278 // इति ध्यात्वा स तं प्राह न युक्तं तव कौतुकम् / इदं हि रत्नवाणिज्यबाधकं निजवचनम् / // 279 // अरत्नानि गृहीतानि रत्नबुया परित्यज / इमानि धूर्तदत्ताति सुरत्नानि गृहाण च // 280 // इदं च लक्षणं तेषां सम्यक् चित्तेऽवधारय / इति यावत् कथयति चारुस्तावत् क्रुधा ज्वलन् // 281 // मूढो जगौ व्रज त्वं भो ! नागमिष्याम्यहं पुनः / वचसाऽनेन भवतः स्फुटीभूता वयस्यता // 282 // ममैकं मुत्कलाचारं यन्निराकुरुते भवान् / द्वितीयं दूषयस्युच्चैर्मामकं रत्नसञ्चयम् // 283 // यद्येतानि न रत्नानि भास्वगणि भवन्ति मे / तदा श्रद्धाधिकै रत्नैः पर्याप्तं तावकैः परैः // 284 // ततश्चारुः पुनर्वस्तुकामस्तेन निराकृतः / तमशक्यप्रतीकारं मत्वा मौनमलम्बत // 285 // स्वाश्रवत्वार्जितार्थाभ्यां मूढं त्यक्त्वाऽथ शुद्धधीः / साधं योग्य-हितज्ञाभ्यां चारुः स्थानं निजं ययौ // 286 // प्रापुस्त्रयं सुखं तत्र ते रत्नविनियोगतः / भाजनं भूरिदुःखानां मूढस्तु समजायत // 287 //