________________ महोपाध्यायश्रीयशोविजयगणिविरचिता [ चतुर्थः सर्गः प्रकर्षः प्राह तद्गहं प्रदर्शय ममापि तत् / स्वीचकार विमर्शोऽपि प्रविष्टौ द्वौ नृपालये // 844 // इतश्च तस्याऽस्ति मतिकलिताख्या परा प्रिया / सा तस्मिन्नेव समये प्रसूता दारकं शुभम् // 845 // / जातमात्रे सुते तत्र प्रोन्निद्रमिव पङ्कजम् / खमिवार्कहतध्वान्तं तद् राजभवनं बभौ // 846 // रचिता मणिदीपौधा धृता मङ्गलदर्पणाः / भूतिरक्षाविधिश्चक्रे सिद्धार्थैर्भूषिता च भूः // 847 // प्रियं वक्तुं महीशस्य सुतजन्ममहोत्सवम् / क्क्षोजभारनम्राऽपि ययौ वेगात् प्रियंवदा // 848 // निवेदिते तया राज्ञः पुत्रजन्ममहोत्सवे / हर्षाङ्कुरैरिवाकीर्ण वपुरुत्पुलकं दधौ // 849 // प्रविष्टोऽत्रान्तरे मिथ्याभिमानस्तस्य समनि / दध्यावधिष्ठितस्तेन हृदीत्थं रिपुकम्पनः / / 850 // अहो! जातः कृतार्थोऽहं प्राप्तो वंशो ममोन्नतिम् / प्रसन्ना देवता मह्यं मया लब्धं जनुःफलम् // 851 // हार-कुण्डल-केयूर-कटकादि ददौ ततः / निवेदिकायै दीनारलक्षं चासौ प्रमोदभाक् // 852 / / प्रवृद्धे हर्षपाथोधौ सुतेन्दूल्लासतस्ततः / धीरो वीचिध्वनिरिवोत्थितस्तूर्यध्वनिः क्षणात् // 853 // काश्मीरजन्मकस्तूरीसम्मर्दकृतकर्दमम् / लसदंशुमणिवातविडम्बितरविप्रभम् // 854 // हसत्कञ्चुकिकं नृत्यत्कुब्जवामनशोभनम् / त्रुटद्धारलताकीर्णं दीयमानधनोन्मदम् / / 855 // विलासिनीकृतोल्लासं रम्यं वेषोद्भटैटैः / बहुरूपमिवामोदाज्जातं तद् राजमन्दिरम् // 856 // तदा भृत्यगणे नृत्यं प्रमोदेन वितन्वति / ननर्त स्वयमप्युञ्चैः प्रोत्या भूपतिरुद्भुजः // 857 // दृष्ट्वाऽपृच्छत् प्रकर्षस्तन्मातुलं जातकौतुकः / किमितीमे रटन्त्युच्चैविस्फारितमुखा जनाः // 858 // काष्ठानि चर्मनद्वानि बाढमास्फोटयन्ति किम् / किं मुद्भार वहन्येते धावन्ति किमितस्ततः ? // 859 // किं विणमूत्रपिठयश्च मन्दं मन्दं चलन्त्यमूः / किं चैध सदनस्येश: करोत्यात्मबिडम्बनम् ? / / 860 // विमर्शः प्राह भद्रेदं मिथ्यामानस्य जृम्भितम् / अनेनोत्पादितो ह्यस्य सुतो मेऽभूदिति भ्रमः / / 861 // तद्वासनाविलासाच्च प्रवृत्तेयं विडम्वना / वेत्त्येनमेष बन्धुं स्वं विडम्बकमपि स्फुटम् / / 862 // प्रकर्षः प्राह यद्येवं योऽनेन परवांस्ततः / स एष कीदृशो लोके गीयते रिपुकम्पनः // 863 // विमर्शः प्राह वत्साऽयं न भावरिपुकम्पनः / ख्यातिरस्योदिता लोके बाह्यशत्रुप्रकम्पनात् / / 864 // बाह्यप्रत्यर्थिकोटीनां समर्थो यः प्रमर्दने / सोऽपि ज्ञानं विना नैव प्रभूष्णुर्भाववैरिणाम् / / 865 // तेनाऽस्य वत्स ! को दोषः को वा निखिलदेहिनाम् ? / यतोऽत्र तत्त्वचिन्तायां ज्ञानाभावोऽपराध्यति // 866 / / क्रोधादिभ्योऽखिलेभ्योऽपि पापमज्ञानमुल्बणम् / जनो मिथ्याभिमानस्य येन बद्ध्वा प्रदीयते // 867 / / तेनाऽभिभूतचित्तश्च न जानाति हिताहितम् / विडम्बयति चात्मानं ग्रहग्रस्त इवानिशम् // 868 // "कदापि नाभिमन्यन्ते ज्ञानेन तु हताहसः / लोकाश्चर्यकरी प्राप्य श्रियं पौरन्दरीमपि" / / 869 // "गिरिमृत्स्नां धनं पश्यन् धावत्यज्ञानलुप्तधीः / अनादिनिधनं ज्ञानधनं पश्यन्ति योगिनः" / / 870 / / "बाह्यानज्ञानिनः प्राप्य पुत्रदारादिसम्पदम् / स्मयन्तेऽज्ञानमग्नास्तामन्तः पश्यन्ति निश्चलाम्" // 871 // 1. आयातोऽत्रान्तरे // 2. स्य सन्निधौ / द //