________________ 274 ] श्रीननैषधीयमहाकाव्ये भीशान्तिनाथचरित्र प्रभोस्तपःसन्तपनोद् वशीभव-अहौ न पाय धुसदां जनः सदा। प्रियावियोगाद्विधुरोऽपि निर्भर, स्वमापुपूषुः परिचर्ययाऽऽर्यया // 31 // * अन्वयः-प्रभोः, तपः सन्तपनात् , वशीभवन् , घुसदाम् , जनः, पाश्र्वम् , न, जहौ, प्रियावियोगात् , निर्भरम् , विधुरः, अपि, आर्यया, परिचय॑या, स्वम् , आपुपूषुः // 31 // वृधिः-प्रभोः-विभोः शान्तिनाथस्य / तपः सन्तपनात्-तपस्याराधनात् / वशीभवन्तदधीनीभवन् , तदायत्तः समिति यावत् / यसदाम-दिवि स्वर्गे सीदन्तीति घुसदो देवास्तेषान्तथा / जनः-लोकः / पार्श्वम्-सामीप्यम् / न-नहि / जहौ-त्यक्तवान् / प्रियावियोगात-प्रियाया-दयितयताया, वियोगो विच्छेदः, प्रियावियोगस्तस्मात्तथा / निर्भरम्-अत्यन्तम् / विधुरः-विकलः / अपिसम्भावनायाम् / आर्यया-श्रेष्ठया / परिचर्यया-शुश्रूषया / स्वम्-आत्मानम् / आपुपूषुःबिभराम्बभूवुः // 31 // प्रकृष्टषष्ठाष्टमपाक्षिकादिभि-वने सयोगासनधर्मसेवनैः / निरीक्ष्य देवं ध्रुवमेव देवता, कुतूहलाकान्तमना मनागभूत् // 32 // अन्वयः--वने, देवता, प्रकृष्टषष्ठाष्टमपाक्षिकादिभिः, सयोगासनधर्मसेवनैः, (उपलक्षितम् ) देवम् , निरीक्ष्य, ध्रुवम् , एव, मनाक, कुतूहलाक्रान्तमनाः, अभूत् // 32 // - वृत्तिः-वने-अरण्ये, तपस्याकानने इति यावत् / देवता-अधिष्ठात्री देवी / प्रकृष्टषष्ठाप्टमपाक्षिकादिभिः-षष्ठश्च अष्टमश्च पाक्षिकादि च षष्ठाष्टमपाक्षिकादीनि, प्रकृष्टानि उत्तमानि समीचीनानि वा तानि, प्रकृष्टषष्टाष्टमपाक्षिकादीनि तैस्तथा / दिनद्वयदिनत्रयपझोपवासप्रभृतितपांसि इति यावत् / सयोगासनधर्मसेवनैः-सयोगासनं-योगासनेन सहितं यथास्यात्तथा धर्मसेवनानि भातपाश्रयणानि सयोगासनधर्मसेवनानि तैस्तथा / उपलझितमिति शेषः / देवम्-प्रमुम् भगवन्तम् श्रीशान्तिनाथमिति यावत् / निरीक्ष्य-अवलोक्य / ध्रुवम्-निश्चितं यथास्यात्तथा / एव-अवधारणार्थकमव्ययम् / मनोक-ईषत् / कुतूहलाक्रान्तमनाः-कुतूहलेन कौतुकेन आक्रान्तमाकृष्टं मनोऽन्तःकरणं यस्य स तथा। अभूव-अभवत् // 32 // अवश्यभव्येष्वनवग्रहग्रहा, नृणां मतिः काम्यति यत्क्रमानुगा / समूलमुन्मूलयितुं तदान्तर, प्रचक्रमे चक्रमयं द्विषां क्रमात् // 33 //