Page Text
________________ -वाचार्यविषयामृतसूरीश्वरकृतायां विद्विनोदिन्या पन्चमः सर्गः [ 273 महीमहेन्द्रस्तमवेक्ष्य स क्षणं, सुरं प्रशान्तं बहुधोपसर्गतः / जगाम पुयां प्रभुचर्यया मुर्द, तदा दधानः स्मृतिसावधानधीः // 29 // अन्वयः-महीमहेन्द्रा, सः, बहुधा, उपसर्गतः, प्रशान्तम् , तम् , सुरम् , क्षणम् , अवेक्ष्य, प्रभुचर्य्यया, मुदम् , दधानः, स्मृतिसावधानधी:, तदा, पुर्याम् , जगाम // 29 // वृत्तिा-महीमहेन्द्र:-महाँश्वासाविन्द्रो महेन्द्रः, महाः पृथिव्या महेन्द्रो महीमहेन्द्र, राजा। स:-यो वन्दनार्थमागतः स नैषधः / बहुधा-अनेकधा / उपसर्गत:-उपद्रवात् / प्रशान्तम्-शान्तिमधिगतम् / तमु-सजीवप्रदेशनिर्गतं हंसात्मकम् / सुरम्-देवम् / क्षणम्-तदाख्यातिसूक्ष्मकालविशेष यावत् / अवेक्ष्य-समवलोक्य / प्रभुचर्याया-विमुव्यवहारेण / मुदम्-हर्षम् / दधानः-अवलम्ब मानः, धारयन्निति यावत् / स्मृतिसावधानधी:-स्मृत्या जात्यादिस्मरणेन सावधाना निश्चयात्मिकाधीर्बुद्धिर्यस्य स तथा / तदा-तस्मिन समये / पुर्याम्-नगर्याम् , अत्र पुरीमित्यनेन द्वितीयान्तेन हि भवितव्यम् / तथापि छन्दोभङ्गभिया, कवीनां निरङ्कुशत्वबोधनाया च कर्मत्वविवक्षामकृत्वाऽधिकरणत्वविवक्षाकरणेन कथञ्चित् समाधेयम् / जगाम-गतवान् , प्रविवेशेति भावः // 29 // अवर्णयत् तच्चरितं विचिन्तयन् , शकुन्तमेकान्तमनोविनोदनम् / स नेषधश्चानुदिन सुधीरतः, सुधीरतां वीक्ष्य विभोश्चमत्कृतः // 30 // अन्वयः-विभोः, सुधीरताम् , वीक्ष्य, चमत्कृता, व, मनुदिनम् , सुधीरतः, सः, नैषधा, तहरितम् , विचिन्तयन् , एकान्तमनोविनोदनम्, शकुन्तम् , अवर्णयत् // 30 // वृत्तिः-विभो:-विशेषेण भवतीति विभुः प्रमुरित्यर्थस्तस्य तथा श्रीशान्तिनाथस्य भगवत इति बाबद / सुधीरताम्-सुष्ठु समीचीना चासौ धीरता-धैर्य्यम् सुधीरता तान्तथा। वीच्य-अवलोक्य / चमत्कृत:-प्राप्तचमत्कारः / च-पुनः / अनुदिनम्-प्रतिदिनम् , उत्तरोत्तरमिति भावः / सुधीरत:विद्वदनुरक्तः / सः-प्रसिद्धः / नैषधा-निषधाधिपतिः यश्चक्रिचमूपतित्वेन पूर्व वर्णितः सः। तचरितम्तस्य प्रभोश्चरितं चरित्रम् तच्चरितम् , तत्तथा। विचिन्तयन्-मीमांसमानः / एकान्तमनोविनोदनम्एकान्तेन नियमेन सर्वदाऽभीक्ष्णं वा मनो विनोदयति ख्जयतीति एकन्तमनोविनोदनस्तन्तथा / वस्तुतस्तु-एकान्तमनोविनोदिनमित्येव पाठः साधीयान प्रतिभाति / मुद्रितनैषधीयचरितेऽपि च तथैव पाठस्य समुपलम्भात् / अत्र च पक्षे एकान्तेन नियमेन मनोऽन्तःकरणं विनोदयति रब्जयत्येवंशोल: एकान्तमनोविनोदी तन्तथा / शकुन्तम-पक्षिणम्-प्रकृतस्वात् हंसमित्यर्थः / अवर्षयत्-वर्णयानकार, प्राशंसदिति यावत् // 30 //
| SR No. | 004339 |
| Book Title | Shantinath Charitram |
| Original Sutra Author | Amrutsuri |
| Author | Abhaydevsuri |
| Publisher | Jain Sahitya Vardhak Sabha |
| Publication Year | 1965 |
| Total Pages | 388 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |