________________ 220 ] श्रीजननैषधीयमहाकाव्ये श्रीशान्तिनाथचरित्रे यतः प्रिया सानुमतिक्रियोचिता, धृताऽमुना पीतरसानुगामिनी / पुरो निधायेति जनोऽत्र चक्रिणा, ददर्श मालूरफलं पचेलिमम् // 8 // अन्वयः-अमुना, चक्रिणा, पुरः, निधाय, यतः, सानुमति, उचिता, पीतरसानुगामिनी, प्रिया, क्रिया, घृना, इति, जनः, अत्र, पचेलिमम् , मालूरफलम् , ददर्श // 8 // वृत्तिः–अमुना-विप्रकृष्टेन / चक्रिणा-चक्रवर्तिना, सार्वभौमेनेत्यर्थः / पुरे-अग्रे / निधायसंस्थाप्य / यतः-यस्मात्, मालूरफलादिति यावत् / सानुमति-सानुः प्रस्थोऽस्त्यस्येति सानुमान पर्बतस्तस्मिंस्तथा 'स्नुः प्रस्थः सानुरस्त्रिया' मित्यमरः / उचिता-योग्या। पीतरसानुगामिनी--पीत आस्वादितश्चासौ रसः पीतरसस्तमनुगमयति तच्छोला पीतरसानुगामिनी / प्रिया-हृद्या / . क्रिया-क्रीडादिः / धृता-अवलम्बिता, आश्रितेति यावत् / 'पक्षे'-नु-वितर्के / सा-प्रसिद्धा / उचिता, मतिक्रिया-बुद्धि कार्यम् / राज्ञा वर्धन-विदायनादिः धृतेति; यद्वा प्रिया-भैमी सानुमतिक्रिया-अनुमतिक्रियया सहिता, पीतरसा-अनुभूतरसा, अनुगामिनी-(सार्थे) धृतेत्यादिकमनुसन्धेयम् / इति-एवंप्रकारेण विचार्य / जनः-लोकः / अत्र-राजधान्याम् / पचेलिमम्-पक्कम् / मालूरफलम्-बिल्वफलम् / ददर्श-दृष्टवान , अपश्यदिति यावत् // 8 // युवद्वयीचित्वनिमज्जनोचितं, स्थलं बभूवोत्सवतः सरःसमम् / समुच्छलत्तुङ्गन्तरङ्गवीचिभि-मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणाभमौक्तिकः॥ 9 // अन्वयः-उत्सवतः, स्थलम् , मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणाभमौक्तिकः, समुच्छल तुङ्ग तरङ्गवीचिभिः, सरःसमम् , युवद्वयीचित्तनिमज्जनोचितम् , बभूव // 9 // वृत्ति:-उत्सवतः-महसः, पूर्ववर्णितद्वादशवार्षिकोत्सवादित्यर्थः / स्थलम्-राजधानीरूपं 'स्थानम्' / मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणाभमौक्तिकैः-अम्बुनो जलस्य, कणा लेशा, अम्बुकणाः मरुत्प्रयुक्ताः वायुप्रेरिताश्च तेऽम्बुकणा, मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणास्तदाभानि तत्सदृशानि, मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणाभानि तानि मौक्तिकानि ये मुक्ताफलानि, येषु ते मरुत्प्रयुक्ताम्बुकणाभमौक्तिकाः तैस्तथा / समुच्छलत्तुङ्गतरङ्गवीचिभिः-समुच्छलन्तः सम्यगूल गच्छन्तश्च ते तुङ्गतरङ्गा उन्नतोमयः समुच्छलत्तुङ्गतरङ्गास्त एव वीचयो मुखानि समुच्छलत्तुङ्गतरङ्गवीचयस्तैस्तथा / सरःसमम्-कासारतुल्यम् / युवदयीचित्त निमज्जनोचितम्-युवा तरुणश्च, युवतिस्तरुणी च युवानौ, तयोद्वयी युगली युवद्वयी, स्त्रीपुंसद्वयी तस्याश्चित्तेऽन्तःकरणे युवद्वयाचित्ते तयोनिमज्जनम् ब्रुडनम् , युवद्वयोचित्तनिमजनम् तत्र उचितं योग्यम्