________________ 124 ] श्रीजननैषधीयमहाकाव्ये श्रीशान्तिनाथचरित्रे म्बुजबान्धवः तस्य उदयः प्रकाशः नृपप्रतापाम्बुजबन्धवोदयस्तस्मिंस्तथा। श्रियाः-लक्ष्म्याः, सम्पत्तेः, शोभायाः वा / वर्धने-वृद्धौ / इव-यथा / सुहृद्वधूनाम्-मित्रस्त्रीणाम् / सा-शत्रुसंहारकरत्वेन प्रसिद्धाऽपि / निशा-रात्रिः / प्रिया-हृद्या / भोगादिनेति शेषः / अभवत्-अभूत् , सम्पन्नेति यावत् / यद्वा-असुहृद्वधूनामितिच्छेदः स्तथा च तत्त्वे सति असुहृदवधूनाम्- द्विषत्कामिनीनाम् / श्रियाःलक्ष्म्याः / वर्धने-वृद्धौ / इव-यथा / सा-प्रसिद्धा / निशा-रात्रिः / प्रिया-हृद्या / अभवत्रात्रे शानवसरत्वात् / यद्वा, सुहृद्वधूनाम्-सुष्ठु हरन्तीति सुहृदश्चौरः, तेषां वध्वः कमिन्यः सुहृद्वध्वस्तासान्तथा / चौरस्त्रीणामित्यर्थः अथवा अनसुहृन्मृगीदृशाम् असुभिन्नार्थादिहरणहरिणाक्षीणाम् / सा, प्रिया, न, अभवदिति / प्रतापसूर्यस्य नित्यत्वात्, रात्रौ चौर्याधिकारात् , चौर्यप्रवृत्तेरभावात् / सुहृन्मृगीदृशाम्-मित्रसम्बन्धिहरिणलोचनानाम् / निशा-रात्रिः / च-पुनः / शशाङ्ककोमलाशशानां जीवानामङ्कः चिह्न शशाङ्कस्तेन कोमला हृद्या शशाङ्ककोमला। शय्या-आस्तरणम् / च-पादपूरणे / प्रिया-रुचिरा / न-नहि / अभवत्-सम्पन्ना / प्रतापसूर्यास्यास्तप्रापणशङ्कयेव / विरोधाभासालंकारः // 72 // स्मरोपतप्तोऽपि भृशं न स प्रभुः, प्रभोनिदेशेन विना कदाचन / चमूपतिर्भीमभुवा कनिष्ठया, वशीकृतस्तां परिणेतुमुच्चधीः // 73 // अन्वयः-सः, भृशम् , स्मरोपतप्तः, अपि, प्रभोः, निदेशेन, विना, ताम् , परिणेतुम् , न, प्रभुः, कदाचन, कनिष्ठया, भीमभुवा, उच्चधीः, चमूपतिः, वशीकृतः // 73 // वृत्तिः–सः-चमूपतित्वेन प्रसिद्धो नैषधः / भृशम्-अत्यन्तम् ।स्मरोपतप्तः-स्मरेण मदनेन उपतप्तः सन्तप्तः स्मरोपतप्तः कामपीडित इति यावत् / अपि-सम्भावनायामव्ययम् / प्रभोः-ईश्वरस्य विभोर्वा शान्तिनाथस्य / निशेदेन-आदेशेन / आज्ञयेति यावत् / विना-अन्तरेण / ताम्-भीमदुहितरम् / परिणेतुम्-उद्वोढुम् / न-नहि / प्रभुः-समर्थः / अभवदिति शेषः / कदाचन-जातुचित् / कनिष्ठया-यविष्ठया / भीवभुवा-भीमाद् भवतीति भीमभूः भीमकन्या तया तथा / उच्चधी:-विलक्षणबुद्धिः / चमूपतिः-सेनानायकः / नैषध इति यावत् / वशीकृतः-स्नेहरज्वा स्वायत्तीकृतः, // 73 / / नृपस्य तद्भावविदो निदेशतो, विदर्भराज तनयामयाचत / रसेन सेनापतिरप्युदृढवान्, निगूढभावामपि तां तदन्तरे // 4 // ___ अन्वयः-(सः) तद्भावविदः, नृपस्य, निदेशतः, विदर्भराजम् , तनयाम् , अयाचत , सेनापतिः, अपि, तदन्तरे, निगुढभावाम् , अपि, ताम्, रसेन, उद्ढवान् // 74 //