________________ 116 ] श्रोजननैषधीयमहाकाव्ये श्रीशान्तिनाथचरित्रे - वृत्तिः-मरालगत्या-मरालस्य हंसस्य गतिरिव गतिर्यस्याः सा मरालगतिस्तया तथा / हंसगत्येति यावद / “उष्ट्रमुखादयः" 3 // 1 // 23 // इत्यनेन बहुव्रीहिसमासः, पूर्वसमासोत्तरपदीभूतगतिशब्दस्य लोपश्च मरालानां गतिर्यस्यां सा तथा तयेति वा / विलसत्तरङ्गया-विलसन-शोभामानस्तरङ्गो भङ्गो यस्याः सा विलसत्तरङ्गा तया तथा / आविल-सत्तरङ्गयेतिच्छेदस्तथा च-आविला रागेण कलुषा सत्ता सद्भावो यस्य स आविलसत्तः, ईदृशो रङ्गश्चित्ताभिप्रायो यस्याः साऽऽविलसत्तरङ्गा तया तथा, पक्ष-विभिः पक्षिभिर्लसन्तः शोभामानास्तरङ्गा भङ्गा यस्यां सा विलसत्तरङ्गा तया तथा / निर्मितचक्रसङ्गया-निर्मितो विरचितश्चक्रेण जलावर्तेन कोकेन सङ्ग आसङ्गो यस्याः सा निर्मितचक्रसङ्गा तया तथा / पक्षे चक्रं सैन्यं राष्ट्रं वाऽस्त्यस्येति चक्रः, "अभ्रादिभ्यः" 7 / 2 / 46 // इत्यनेन मत्वर्थे 'अ' प्रत्ययः, तथा च निर्मितश्चक्रेण चक्रिणा सङ्गः सान्निध्यं यस्याः सा निर्मितचक्रसङ्गा तया तथा / "चक्रः कोके पुमान् क्लीबं बजे सैन्यरथाङ्गयोः। राष्ट्रे दम्भान्तरे कुम्भकारोपकरणास्त्रयोः / जलावर्ते” . इति-मेदिनी / च-पुनः / नारीवपुषा-स्त्रीरूपधारिण्या। अपि-सम्भावनायाम् / गङ्गया-मन्दाकिन्या / तादृगनङ्गमार्गणैः-अनङ्गस्य कन्दर्पस्य मार्गणा बाणा अनङ्गमार्गणाः तादृशस्तद्विधाश्च ते अनङ्गमार्गणा स्तादृगनङ्गमार्गणास्तैस्तथा / अस्य-एतस्य / प्रभो:-विभोः, भगवतः शान्तिनाथस्येति यावत् / तव-निश्चलतया प्रसिद्धमित्यर्थः / मन:-अन्तःकरणम् / न-नहि / अमेदि-भिन्नम्-विकारमानीतमिति यावत् // 59 // कृतं मनोभूवशवर्ति कान्तया, सरोजकोशस्तनहंसकस्पृशा / बलं तया तत् समभेदि मार्गणै-र्यदस्य पौष्पैरपि धैर्यकञ्चकम् // 60 // अन्वयः-सरोजकोशस्तनहंसकस्पृशा, कान्तया, तया, यत् , पौष्पेः, अपि, मार्गणः, अस्य, धैर्यकञ्चकम् , समभेदि, तत् , बलम् , मनोभूवशवर्ति, कृतम् , // 60 // वृत्तिः-सरोजकोशस्तनहंसकस्पृशा-सरसि कासारे जातं सरोजम् , कमलम् तस्य कोशौ कुड्मलौ सरोजकोशौ ताविव स्तनौ कुचौ सरोजकोशस्तनौ, तौ हंसकौ राजहंसाविवेति सरोजकोशस्तनहंसकौ तौ स्पृशतीति सरोजकोशस्तनहंसकस्पृक् तया तथा / कान्तया-मनोहारिण्या / तयास्त्रीवेशधारिण्या, गङ्गया / यत्-यस्माद्धेतोः / “यत्तद्यतस्ततो हेतौ” इत्यमरकोशः / पौष्पैः-पुष्पाणां कुसुमानामिमाः पौष्पाः, पुष्पसम्बन्धिनः, तैस्तथा / अपि-सम्भावनायाम् / मार्गणैः-बाणैः / कन्दर्पस्येति शेषः / अस्य-बलस्य / धैर्यकञ्चुकम्-धैर्य धीरता कञ्चकं बारबाण इवेति धैर्यकञ्चुकम् / "निचोलकः स्यात् कूर्पासो वारबाणश्च कञ्चुकः' 3 / 431 // इत्यभि०चि० / समभेदि-सातिशयं यथा स्यात्तथा भिन्नमित्यर्थः। तत्-तस्माद्धेतोः / बलम्-सैन्यम् / अखिलमितिशेषः / मनोभूवशवर्ति