Nyayakumudchandra Part 2

SR No.: 004327
Original Sutra Author: N/A
Author: Mahendramuni
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year: 1941
Total Pages: 634
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 15 MB

Page 104

82 न्यायकुमुदचन्द्रस्य 735 . 738 यदि यौगादीनां कर्तविशेषे विप्रतिपत्तिः वा स्यात् ? तदा कर्तविशेषस्मरणमेव अप्रमाणं स्यान्न मन्वादीनां प्रज्ञातिशयश्च वेदार्थाभ्यासात्, तु कर्तृसामान्यस्मरणमपि 727 | अदृष्टात्, ब्रह्मणो वा स्यात् ? 736. कार्यमेव हि स्मर्यमाणकर्तृकमस्मर्यमाण अभ्यासोऽपि ज्ञातस्य वेदस्य स्यादज्ञातस्य वा? 736 कर्तृकं वा प्रतीयते, अतः कृतको वेदः ज्ञातस्य चेत्; तज्ज्ञप्तिः स्वतः, अन्यतो वा ? 736 अस्मर्यमाणकर्तकत्वात् . 727 | वेदार्थानुष्ठानाच्चेत; ज्ञातस्य अज्ञातस्य वा कर्तरस्मरणं हि वादिनः, प्रतिवादिनः, सर्वस्य - वेदार्थस्य अनुष्ठाता स्यात् ? 736 वा स्यात् ? 728 अतः पौरुषेयो वेदो नररचितरचनाकत्रभावसिद्धिश्च प्रामाणान्तरात्, अत एव वा ? 728 | वशिष्टत्वात् 737 अध्यक्षेण वेदकर्तुरनुभवाभावात् स्मरणं छिन्न- वाक्यलक्षणविचारः 733-45 मूलम् प्रमाणान्तरेणानुभवाभावाद्वा? 729 पदवाक्ययोर्लक्षणे अध्यक्षेण चेत; भवत्सम्बन्धिना. सर्वसम्ब- आकाङ्क्षा हि प्रतिपतधर्मः, सा च वाक्येधिना वा ? 729 वध्यारोप्यते - 738 पौरुषेयो वेदः रचनावत्त्वात्, पदवाक्यात्म- | आख्यातशब्दो हि पदान्तरनिरपेक्ष: सापेक्षो कत्वाच्च 729 / वा वाक्यं स्यात् ? 739 . प्रमाणान्तरविषयभाजि वैदिकानि वाक्यानि सापेक्षपक्षे क्वचिनिरपेक्षोऽसौ न वा? 739 प्राप्तोक्तानि वाक्यत्वे सति प्रमाणत्वात् 730 संघातस्य बाक्यत्वे कि वर्णानां पदानां वा वेदरचनायाः कर्तपूर्वकरचनाविलक्षणत्वं हि संघातो वाक्यत्वं प्रतिपद्यते? 740 किं दुर्भणत्वम्, दुःश्रवणत्वम्, लोक- देशकृतः कालकृतो वा पदसंघातः वाक्यं स्यात् ? 740. व्याकरणप्रसिद्धशब्दवैलक्षण्येन शब्द- कालकृतोऽपि संघात: पदेभ्यो भिन्नः विनिवेशः, अपूर्वछन्दोनिबद्धत्वम्, अती अभिन्नो वा? 740 न्द्रियार्थप्रतिपादकत्वम, महाप्रभावोपेत- अभिन्नश्चेत्; सर्वथा कथञ्चिद्वा ? 741 मन्त्रयुक्तत्वं वा? | पदसंघातवर्तिन्याः सदृशपरिणामलक्षणायाः अध्ययनवाच्यत्वं किं निविशेषणं सद् वेदस्य पदसंघातात्कथञ्चिदभिन्नाया जातेः अपौरुषेयत्वं प्रतिपादयेत् सविशेषणं वा? 731 वाक्यत्वमभ्युपगम्यत एव 741 वेदाध्ययनं हि किं तावन्मात्रेण हेतु: अपर- बद्धिश्च भाववाक्यं द्रव्यवाक्यं वा स्यात? 741 विशेषणविशिष्टत्वेन ? 731 अनसंहतेर्भाववाक्यरूपता स्वीक्रियते 742 अतीन्द्रियार्थप्रतिपादने वेदस्य प्रामाण्याभावः पदानामेव वाक्यार्थबोधविधायकत्वे कि गुणवद्वक्त्रभावात् परस्परसापेक्षाणां पदानां तद्विधायकत्वं अपरविशेषणपक्षे किं कर्बस्मरणं विशेष निरपेक्षाणां वा? णमभिप्रेतं सम्प्रदायाव्यवच्छेदो वा? 733 वाक्यार्थः पदार्थादन्यः अनन्यो वा ? 743 सम्प्रदायाव्यवच्छेदोऽपि प्रात्मगतः सर्वलोक- अथ अन्यः क्रियाकारकसंसर्गरूपः; तदा गतो वा? असौ नित्यः अनित्यो वा स्यात् ? 743 सम्प्रदायाव्यवच्छेदश्च किं स्वतन्त्रं प्रमाणम् | अनित्यश्चेत् ; किं विवक्षितपदार्थैर्जन्यते पदाप्रत्यक्षाद्यन्यतमत्, तदन्तर्भूतं वा ? 733 | र्थान्तरर्वा ? 743 कालत्वहेतोः प्रतिविधानम् 733 | विवक्षितपदार्थजन्यत्वे त एवोत्पादका ते एव वेदः व्याख्यातः अव्याख्यातो या स्वार्थ च ज्ञापकाः; तत्र च किं पूर्वं ज्ञापयन्ति, प्रतीति कुर्यात् ? पश्चादुत्पादयन्ति, किं वा पूर्वमुत्पाद व्याख्यानमपि स्वतः, पुरुषाद्वा स्यात् ? 734 यन्ति तदनु ज्ञापयन्ति ? 743 * व्याख्याता च अतीन्द्रियार्थद्रष्टा, तद्विपरीतो . असतः क्रियाकारकसंसर्गस्य कर्तव्यतया प्रति 743 734