Nyayakumudchandra Part 1

SR No.: 004326
Original Sutra Author: N/A
Author: Mahendramuni
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year: 1938
Total Pages: 598
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 14 MB

Page 167

17 124 वाहेत विषयानुक्रमणिका सहोपलम्भनियमचानकान्तिकः 122 / ज्ञानात्मकत्वे सुखादीनां परप्रकाशकत्वं स्यात् 130 विरुद्धश्च सहोपलम्भः 123 शून्याद्वैतवादः 130-139 व्याप्तिशून्यता च " (पूर्वपक्षः ) ज्ञाने चित्राकाराणामविद्याकल्पितसहोपलम्भशब्दस्य किम् अर्थद्वये उपलम्भ त्वात् मध्यक्षणस्वरूपं निरालम्बनं ज्ञानद्वयस्य सहभावः इष्टः, एकोपलम्भे अर्थद्वस्य मेव एकं तत्त्वम् 130 प्रतिभासो वा ? 192 चित्रतापायेऽपि संवेदनस्वरूपस्य स्वतो'गतिः वेद्यत्वं च वेदनकर्मत्वम् , तत्सम्बन्धित्वम्, . संभवति 131 तत्स्वभावत्वं वा ? स्वप्नेन्द्रजालादिवत् सर्वे प्रत्यया निरालम्बनाः , चित्राद्वैतवादः 124-130 मध्यमाप्रतिपत्-सर्वधर्मनिरात्मतादयः शून्य( पूर्वपक्षः ) नीलसुखाद्यनेकाकारचित्रितं ज्ञान तायाः पर्यायाः मेव न त्वर्थः एकानेकस्वभावरहितत्वात् सर्वधर्मशून्या अर्थाः ,, आकारविशिष्टं ज्ञानं स्वाकारानुभवचरितार्थ- भावा यथा यथा विचार्यन्ते तथा तथा विशीर्यन्ते 132 त्वान्न अर्थव्यवस्थाहेतुः उत्पादादिरूपतयापि विचारासहाः अर्थाः , पूर्वकालभावि ज्ञानम् अर्थव्यवस्थापकम् , सम- मन्त्राद्युपप्लववशात् मृदि सुवर्णप्रतीतिवत् कालभावि, उत्तरकालभावि वा ? 125 अनाद्यविद्यावशात् सर्वो व्यवहारः 133 विचित्राकारत्वेऽपि अशक्यविवेचनत्वादेकत्वं ग्राह्यग्राहकव्यवहारोऽपि अविद्याकल्पितः , ज्ञानस्य (उत्तरपक्षः) नीलादिप्रतिभासस्याबाध्यमानविरुद्धधर्माध्यासात् चित्रतायाः अर्थधर्मत्वा त्वान्न अविद्याप्रभवत्वम् नुपपत्तेः अर्थक्रियाकारित्वाच नीलादीनां परमार्थता 134 सुंखादेरपि ज्ञानाभिन्चहेतुजत्वाज्ज्ञानरूपत्वम् , नीलाधनेकाकारानुभवस्य मिथ्यात्वे मध्यक्षण(उत्तरपक्षः ) निराकारमेव ज्ञानं योग्यतावशात् रूपस्य अभिन्नसंवेदनस्यापि मिथ्यात्वम् प्रतिनियतार्थव्यवस्थापकम् एकस्य अनेकाकारत्वाभावे सकलशून्यतापत्तिः , प्रकाशकस्य पूर्वापरसहभावानियमः 127 निरालम्बनत्वे हेतौ कालात्ययापदिष्टासिद्धाश्रअशक्यविवेचनत्वं किं ज्ञानाभिन्नत्वम् , सहो यासिद्धस्वरूपासिद्धविरुद्धत्वादयो दोषाः 135 त्पन्ननीलादीनामन्यपरिहारेण विवक्षितबु स्वप्नादिप्रत्ययानामपि बाह्यार्थालम्बनत्वेन याऽनुभव:, भेदेन विवेचनाभाव। वा ? , साध्यविकलता दृष्टान्तस्य अशक्यविवेचनत्वादेव च बहिः अवयविनः सिद्धिः 128 सत्याऽसत्यभेदेन द्विविधः स्वप्नः चित्रा आकाराः ज्ञाने सम्बद्धाः, असम्बद्धा वा? ,, सर्वस्य निरालम्बनत्वे प्रतिज्ञाहेत्वोर्विरोधः चित्रतायाः अर्थधर्मत्वसिद्धिः , एकानेकादिविचारासहत्वं सर्वथाऽसिद्धम् 136 ज्ञानसुखयोः सर्वथा अभिन्नहेतुजत्वासिद्धिः उत्पादादिधर्माभावे मध्यक्षणस्याप्यसत्त्वम् , कथञ्चिदभिन्नहेतुजत्वं रूपालोकादिना अनै मरीचिकाचक्रेऽपि न जलस्य सर्वथाऽसत्त्वम् कान्तिकम् , उपादानापेक्षया अभिन्नहेतुजत्वं सहकार्य उत्पादादीनां ज्ञानेन तादात्म्यादिसम्बन्धाभावः 137 पेक्षया वा ? सकलशून्यतासद्भावावेदकं प्रमाणमस्ति, न वा?,