Nyayakumudchandra Part 1

SR No.: 004326
Original Sutra Author: N/A
Author: Mahendramuni
Publisher: Manikchand Digambar Jain Granthamala Samiti
Publication Year: 1938
Total Pages: 598
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & Philosophy
File Size: 14 MB

Page 166

16 विषयानुक्रमणिका ईश्वरस्य सत्तामात्रेण, ज्ञानवत्त्वेन, ज्ञानेच्छा- ऐश्वर्यस्य प्रकृतिकृतत्वे दोषप्रदर्शनम् 114 प्रयत्नवत्त्वेन वा कारणत्वे अतिप्रसङ्गः 106 विवृतिव्याख्यानम् 115 व्यापारस्तु अशरीरस्यासंभाव्य एव | 'साधकबाधकप्रमाणाभावात् संशयोऽस्तु' एकदेशेन व्यापारः सर्वात्मना वा ? इत्याशङ्कायाः परिहारः 115 ऐश्वर्येणापि न कार्यकर्तृत्वम् अवग्रहादीनां लक्षणानि 115-116 सिसृक्षासंजिहीर्षयोः युगपद्भावः, क्रमेण वा ? 107 पञ्चमकारिकावतारः 115 सहकारिणोऽपि तदायत्ताः, अतदायत्ता वा ! , 5 कारिकाविवरणम् 116 ईश्वरस्य जगत्करणे यथारुचि प्रवृत्तिः, कर्म अवग्रहस्य लक्षणम् 116 पारतन्त्र्येण, करुणया, धादिप्रयोजनेन, ईहायाः लक्षणम् क्रीडया, निग्रहाद्यर्थम् , स्वभावतो वा ? 107 अवायस्य लक्षणम् बुद्धिमत्त्वमनित्यया बुद्ध्या, नित्यया वा ? 108 विवृतिव्याख्यानम् 116 सर्वेषां शास्त्राणां ईश्वर कार्यतया प्रामाण्यप्रसंगः " विज्ञानाद्वैतवादः 117-124 प्रतिवाद्यादिव्यवस्थाविलोपश्च ( पूर्वपक्षः ) यदवभासते तज्ज्ञानम् 117 संसारविलोपश्च 109 अर्थानां परतोऽवभासमानत्वाभावः , सांख्यपरिकल्पितेश्वरवादः 109-114 अर्थः निराकारज्ञानग्राह्यः साकारज्ञानग्राह्यो वा ? 117 (पूर्वपक्षः) क्लेशकर्मविपाकाशयैरपरामृष्टः वासनासामर्थ्यादेव ज्ञानवैचित्र्यमिति न तदर्थपुरुषविशेष ईश्वरः मर्थपरिकल्पना 118 अन्ये मुक्ताः प्राकृत-वैकारिक-दक्षिणालक्षणबन्ध ज्ञानस्य स्वयमेवावभासनसामर्थ्य स्वप्नवत् , त्रययुक्ताः 110 सहोपलम्भनियमाच्च ज्ञानार्थयोरभेदः निरतिशयसत्त्वोत्कर्षात् परमैश्वर्यम् वेद्यत्वाच्च ज्ञानादभेदोऽर्थस्य 119 अणिमालघिमाद्यष्टविधमैश्वर्यम् (उत्तरपक्षः) अवभासमानत्वं स्वतः, परतो वा? , ज्ञानादीनां तारतम्यदर्शनात् सर्वज्ञत्वादिसिद्धिः 111 ज्ञानार्थयो|दस्य प्रत्यक्षतः प्रसिद्धिः कालेनानवच्छेदादसौ पूर्वेषां गुरुः ग्राह्यग्राहकादिप्रतिभासभेदादपि भेदः 120 जप्यमानश्च अभिमतफलदायी 'ज्ञानेऽाकारस्य अर्थकारणकत्वात्। अतः ( उत्तरपक्षः) क्लेशादिभिरपरामृष्टत्वस्य स्व- कारणभूतस्य अर्थस्य सिद्धिः 120 रूपत्वे मुक्त एव स्यात् न तु ईश्वरः 111 वासनायाः ज्ञानवैचित्र्यकारणात्वाभावः स्वतन्त्रस्य कर्तृत्वं प्रकृतितन्त्रस्य वा ? 112 ज्ञानमात्रे जगति मनुष्यादीनां हस्त्यादिरूपप्रकृतीश्वरयोः सदा समर्थत्वात् युगपदुत्पाद तापत्तिः 121 विनाशस्थितीनां प्रसङ्गः 112 अर्थस्यासत्त्वम् इच्छामात्रात् , साधकाभावात्, असामर्थ्य अन्यतरसामर्थ्य वा कार्याभावः संवादासत्त्वात् , अर्थक्रियाकारित्वाभावात् , अन्यतमकार्य वा स्यात् 113 | बाधकसद्भावाद्वा? 121 उद्भूतगुणसहकृतस्य कर्तृत्वेऽप्येतदेव दूषणम् 113 योग्यतालक्षणसम्बन्धादेव ज्ञानमर्थप्रकाशकम् , ऐश्वर्याश्रयत्वादपि न कर्तृत्वम् 114 / अर्थस्य स्वतो व्यवस्थितिः न ज्ञानापेक्षया 122