________________ 41. 10 ] हरिवंशे [ 42.5 वेदानधीत्य दीक्षाभिर्महर्षीन्ब्रह्मचर्यया / अस्या हि पीडने दोषो महान्स्यान्मधुसूदन / श्राद्धैश्च मेध्यैः शतशस्तर्पयन्ति पितामहान् // 10 क्रियालोपश्च लोकानां दूषितं च जगद्भवेत् // 25 नैषामविदितं किंचित्रिविधं भुवि विद्यते / श्राम्यते व्यक्तमेवेयं पार्थिवौघप्रपीडिता / वैदिकं लौकिकं चैव धर्मशास्त्रोक्तमेव च // 11 सहजा वा क्षमां त्यक्त्वा चलत्वमचला गता // 26 ते परावरदृष्टार्था महर्षिसमतेजसः। . तदस्याः श्रुतवन्तः स्म तच्चापि भवता श्रुतम् / भूयः कृतयुगं कर्तुमुत्सहन्ते नराधिपाः // 12 भारावतरणार्थं हि मन्त्रयामस्त्वया सह / / 27 तेषामेव प्रभावेन शिवं वर्षति वासवः / सत्पथे हि स्थिताः सर्वे राजानो राष्ट्रवर्धनाः / यथार्थं च ववुर्वाता विरजस्का दिशो दश // 13 नराणां च त्रयो वर्णा ब्राह्मणाननुयायिनः // 28 निरुत्पाता च वसुधा सुप्रचाराश्च वै ग्रहाः / सर्व सत्यमयं वाक्यं वर्णा धर्मपरास्तथा / चन्द्रमाश्च सनक्षत्रः सौम्यं चरति योगतः // 14 सर्वे वेदपरा विप्राः सर्वे विप्रपरा नराः // 29 अनुलोमकरः सूर्यो अयने द्वे चचार ह / एवं जगति वर्तन्ते मनुष्या धर्मकारणात् / . ' हव्यैश्च विविधै स्तृप्तः शुभगन्धो हुताशनः // 15 यथा धर्मवधो न स्यात्तथा मत्रः प्रवर्तताम् // 30 एवं सम्यक्प्रवृत्तेषु निवृत्तेष्वपराधतः / सतां गतिरियं नान्या धर्मश्चास्याः सुसाधनम् / तर्पयत्सु महीं कृत्स्नां नृणां कालभयं कृतः // 16 / राज्ञां चैव वधः कार्यो धरण्या भारनिर्णये // 31 तेषां ज्वलितकीर्तीनामन्योन्यमनुवर्तिनाम् / तदागच्छ महाभाग सह वै मन्त्रकारणात् / राज्ञां बलैबलवतां पीड्यते वसुधातलम् // 17 व्रजाम मेरुशिखरं पुरस्कृत्य वसुंधराम् // 32 सेयं भारपरिश्रान्ता पीड्यमाना नराधिपैः / इति श्रीहरिवंशे एकचत्वारिंशोऽध्यायः // 41 // पृथिवी समनुप्राप्ता नौरिवासन्नविप्लवा // 18 युगान्तसदृशं रूपं शैलोच्चलितबन्धनम् / वैशंपायन उवाच / जलोत्पीडाकुला स्वेदं दर्शयन्ती मुहुर्मुहुः // 19 क्षत्रियाणां वपुर्भिश्च तेजसा च बलेन च।। बाढमित्येव सह तैर्दुर्दिनाम्भोदनिस्वनः / नृणां च राष्ट्रविस्तीर्णैः श्राम्यतीव वसुंधरा // 20 प्रतस्थे दुर्दिनाकारः सदुर्दिन इवाचलः // 1 पुरे पुरे नरपतिः कोटिसंख्यैबलैवृतः / समुक्तामणि विद्योतं सचन्द्राम्भोदवर्चसम् / राष्ट्र राष्ट्रे च बहवो ग्रामाः शतसहस्रशः / / 21 स जटामण्डलं कृष्णं बिभ्रत्कृष्णवपुर्हरिः // 2 भूमिपानां सहस्रैश्च तेषां च बलिना बलैः / स चास्योरसि विस्तीर्णे रोमाञ्चोद्तराजिमान् / प्रामायुताब्यै राष्ट्रेश्च भूमिर्निर्विवरीकृता / / 22 श्रीवत्सो राजते श्रीमान्स्तनद्वयमुखाश्चितः // 3 सेयं निरामिषं कृत्वा निश्चेष्टं कालमग्रतः। पीते वसानो वसने लोकानां गुरुरव्ययः / प्राप्ता ममालयं विष्णो भवांश्चास्याः परा गतिः // 23 हरिः सोऽभवदालक्ष्यः ससंध्याभ्र इवाचलः // 4 कर्मभूमिरिहस्थानां भूमिरेषा व्यथां गता। तं व्रजन्तं सुपर्णेन पद्मयोनिगतानुगम् / यथा न सीदेत्तत्कार्य जगत्येषा हि शाश्वती // 24 / अनुजग्मुः सुराः सर्वे तद्गतासक्तचक्षुषः / / 5 -82 -