Page Text
________________ 30. 44] हरिवंशपर्व [ 31. 13 देहस्य मध्ये हृदयं स्थानं तु मनसः स्मृतम् / नाभिकण्ठान्तरस्थस्तु तत्र देवो हुताशनः // 44 वैशंपायन उवाच / मनः प्रजापतिज्ञेयः कफः सोमो विभाव्यते / प्रश्नभारो महांस्तात त्वयोक्तः शार्ङ्गधन्वनि / पित्तमग्निः स्मृतस्त्वेवमग्नीषोममयं जगत् // 45 . यथाशक्ति तु वक्ष्यामि श्रूयतां वैष्णवं यशः // 1 एवं प्रवर्तिते गर्ने वर्तितेऽर्बुदसंनिभे। विष्णोः प्रभावश्रवणे दिष्ट्या ते मतिरुत्थिता। वायुः प्रवेशनं चक्रे संगतः परमात्मना // 46 हन्त विष्णोः समस्तास्त्वं शृणु दिव्याः प्रवृत्तयः॥२ स पञ्चधा शरीरस्थो भिद्यते वर्धते पुनः / सहस्रास्यं सहस्राक्षं सहस्रचरणं च यम् / प्राणापानौ समानश्च उदानो व्यान एव च // 47 सहस्रशिरसं देवं सहस्रकरमव्ययम् // 3 प्राणोऽस्य प्रथमं स्थानं वर्धयन्परिवर्तते / सहस्रजिह्न भास्वन्तं सहस्रमुकुटं प्रभुम् / अपानः पश्चिमं कायमुदानोज़ शरीरिणः // 48 सहस्रदं सहस्रादि सहस्रभुजमव्यम् // 4 व्यानो व्यायच्छते येन समानः संनिवर्तते / सवनं हवनं चैव हव्यं होतारमेव च / भूतावाप्तिस्ततस्तस्य जायतेन्द्रियगोचरा // 49 पात्राणि च पवित्राणि वेदिं दीक्षां चरुं सुवम् // 5 पृथिवी वायुराकाशमामो ज्योतिश्च पश्चमम् / स्रक्सोमशूर्पमुपभृत्प्रोक्षणी दक्षिणायनम् / तस्येन्द्रियाणि शिष्टानि स्वं स्वं योगं प्रचक्रिरे / अध्वयु सामगं विप्रं सदस्यं सदनं सवम् // 6 पार्थिवं देहमाहुस्तु प्राणात्मानं च मारुतम् / यूपं समित्स्रवं दवी चमसोलूखलानि च / छिद्राण्याकाशयोनीनि जलस्रावः प्रवर्तते // 51 प्राग्वंशं यज्ञभूमिं च होतारं चयनं च यत् // 7 ज्योतिश्चक्षुषि तेजश्च तेषां यन्तु मनः स्मृतम् / हस्वान्यतिप्रमाणानि स्थावराणि चराणि च / प्राम्याश्च विषयाश्चैव यस्य वीर्यात्प्रवर्तिताः // 52 प्रायश्चित्तानि चायं च स्थण्डिलानि कुशांस्तथा // 8 इत्येतान्पुरुषः सर्वान्सृजल्लोकान्सनातनान् / मन्त्रं यज्ञवहं वह्नि भागं भागवहं च यत् / नैधनेऽस्मिन्कथं लोके नरत्वं विष्णुरागतः // 53 अग्रेभुजं सोमभुजं हुतार्चिषमुदायुधम् / एष मे संशयो ब्रह्मन्नेष मे विस्मयो महान् / आहुर्वेदविदो विप्रा यं यज्ञं शाश्वतं विभुम् // 9 कथंगतिर्गतिमतामापन्नो मानुषीं तनुम् // 54 तस्य विष्णोः सुरेशस्य श्रीवत्साङ्कस्य धीमतः / श्रुतो मे स्वस्य वंशस्य पूर्वजानां च संभवः / प्रादुर्भावसहस्राणि समतीतान्यनेकशः / श्रोतुमिच्छामि विष्णोस्तु वृष्णीनां च यथाक्रमम् // भूयश्चैव भविष्यन्तीत्येवमाह पितामहः // 10 आश्चर्यं परमं विष्णुर्देवैर्दैत्यैश्च कथ्यते / यत्पृच्छसि महाराज दिव्यां पुण्यां कथां शुभाम् / विष्णोरुत्पत्तिमाश्चर्य ममाचक्ष्व महामुने // 56 / किमर्थं भगवान्विष्णुर्वसुदेवकुलेऽभवत् // 11 एतदाश्चर्यमाख्यानं कथयस्व सुखावहम् / तत्तेऽहं संप्रवक्ष्यामि शृणु सर्वमशेषतः / प्रख्यातबलवीर्यस्य विष्णोरमिततेजसः। वासुदेवस्य माहात्म्यं चरितं च महाद्युतेः // 12 कर्मणाश्चर्यभूतस्य विष्णोस्तत्त्वमिहोच्यताम् // 57 हितार्थं सुरमानां लोकानां प्रभवाय च / .. इति श्रीहरिवंशे त्रिंशत्तमोऽध्यायः // 30 // बहुशः सर्वभूतात्मा प्रादुर्भवति कार्यतः / -59 -
| SR No. | 004325 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1976 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 24 MB |