________________ 30. 17 ] हरिवंशे [ 30. 48 गरुडस्थेन चोसिक्तः कालनेमिनिपातितः // 17 नृणामिन्द्रियपूर्वेण योगेन रमते च यः / उत्तरान्ते समुद्रस्य क्षीरोदस्यामृतोदधेः / गतागताभ्यां यो नेता तत्रेह च विधीश्वरः // 29 यः शेते शाश्वतं योगमास्थाय तिमिरं महत् // 18. यो गतिधर्मयुक्तानामगतिः पापकर्मणाम् / .. सुरारणिर्गर्भमधत्त दिव्यं चातुर्वर्ण्यस्य प्रभवश्चातुर्वर्ण्यस्य रक्षिता // 30 . ___ तपःप्रकर्षाददितिः पुराणम् / चातुर्विद्यस्य यो वेत्ता चातुराश्रभ्यसंश्रयः / शक्रं च यो दैत्यगणावरुद्धं दिगन्तरो नभोभूतो वायुर्वायुविभावनः // 31 गर्भावसाने नकृशं चकार // 19 चन्द्रसूर्यद्वयं ज्योतिर्योगीशः क्षणदातनुः / पदानि यो लोकपदानि कृत्वा यः परं श्रूयते ज्योतिर्यः परं श्रूयते तपः // 32 चकार दैत्यान्सलिलाशयस्थान् / यः परं प्राह परतः परं यः परमात्मवान् / कृत्वा च देवांनिदिवस्य देवां आदित्यादिस्तु यो दिव्यो यश्च दैत्यान्तको विभुः / / श्चक्रे सुरेशं पुरुहूतमेव / / 20 युगान्तेष्वन्तको यश्च यश्च लोकान्तकान्तकः / गार्हपत्येन विधिना अन्वाहार्येण कर्मणा। सेतुर्यो लोकसेतूनां मेध्यो यो मेध्यकर्मणाम् // 34 अग्निमाहवनीयं च वेदी चैव कुशास्रुवम् // 21 वेद्यो यो वेदविदुषां प्रभुर्यः प्रभवात्मनाम् / प्रोक्षणीयं ध्रुवां चैव आवभृथ्यं तथैव च / सोमभूतश्च भूतानामनिभूतोऽग्निवर्चसाम् // 35 अरांस्त्रीणि च यश्चक्रे हव्यकव्यप्रदान्मखे // 22 मनुष्याणां मनोभूतस्तपोभूतस्तपस्विनाम् / हव्यादांश्च सुरांश्चक्रे कव्यादांश्च पितॄनपि / विनयो नयवृत्तानां तेजस्तेजस्विनामपि // 36 भागार्थे यज्ञविधिना योगज्ञो यज्ञकर्मणि // 23 सर्गकारश्च सर्गाणां लोकहेतुरनुत्तमः। यूपान्समित्युचं सोमं पवित्रं परिधीनपि / विग्रहो विग्रहार्हाणां गतिर्गतिमतामपि // 37 यज्ञियानि च द्रव्याणि यज्ञांश्च चयनानलान् / आकाशप्रभवो वायुर्वायुप्राणो हुताशनः / . सदस्यान्यजमानांश्च मेधादींश्च ऋतूत्तमान् // 24 देवा हुताशनप्राणाः प्राणोऽग्नर्मधुसूदनः // 38 विबभाज पुरा यश्च पारमेष्ठयेन कर्मणा / रसाद्वै शोणितं भवति शोणितान्मांसमुच्यते / युगानुरूपं यः कृत्वा लोकाननु परिक्रमन् // 25 मांसात्तु मेदसो जन्म मेदसोऽस्थि निरुच्यते॥३९ क्षणा निमेषाः काष्टाश्च कलाखैकाल्यमेव च। अस्थो मज्जा समभवन्मजायाः शुक्रसंभवः / मुहूर्तास्तिथयो मासा दिनसंवत्सरास्तथा // 26 शुक्रागर्भः समभवद्रसमूलेन कर्मणा // 40 ऋतवः कालयोगाश्च प्रमाणे विविधं नृषु / तत्रापां प्रथमो भागः स सौम्यो राशिरुच्यते / आयुः क्षेत्राण्युपचयो लक्षणं रूपसौष्ठवम् // 27 गर्भोष्मसंभवो ज्ञेयो द्वितीयो राशिरुच्यते // 41 त्रयो वर्णास्त्रयो लोकाविद्यं पावकास्त्रयः / शुक्रं सोमात्मकं विद्यादातवं पावकात्मकम् / त्रैकाल्यं त्रीणि कर्माणि त्रयोऽपायास्त्रयो गुणाः / भावौ रसानुगावेतौ वीयं च शशिपावकौ // 42 सृष्टा लोकास्त्रयोऽनन्ता येनानन्त्येन वर्मना / / 28 / कफवर्गे भवेच्छुकं पित्तवर्गे च शोणितम् / सर्वभूतगुणस्रष्टा सर्वभूतगुणात्मकः / कफस्य हृदयं स्थानं नाभ्यां पित्तं प्रतिष्ठितम् // 43 -58