________________ 2. ] हरिवंशपर्व [2. 36 धर्मस्य कन्या सुश्रोणी सूनृता नाम विश्रुता। करिष्यति महातेजा यशश्च प्राप्स्यते महत् // 21 उत्पन्ना वाचि धर्मेण ध्रुवस्य जननी शुभा // 8 / स धन्वी कवची जातस्तेजसा निर्दहन्निव / ध्रुवं च कीर्तिमन्तं चाप्ययस्मन्तमयस्पतिम् / पृथुर्वैन्यस्तदा चेमां ररक्ष क्षत्रपूर्वजः // 22 सत्तानपादोऽजनयत्सूनृतायां प्रजापतिः // 9 राजसूयाभिषिक्तानामाद्यः स वसुधाधिपः / ध्रुवो वर्षसहस्राणि त्रीणि दिव्यानि भारत / | तस्माचैव समुत्पन्नौ निपुणौ सूतमागधौ // 23 तपस्तेपे महाराज प्रार्थयन्सुमहद्यशः // 10 तेनेयं गौमहाराज दुग्धा सस्यानि भारत / तस्मै ब्रह्मा ददौ प्रीतः स्थानमात्मसमं प्रभुः। प्रजानां वृत्तिकामेन देवैः सर्षिगणैः सह // 24 अचलं चैव पुरतः सप्तर्षीणां प्रजापतिः // 11 पितृभिर्दानवैश्चैव गन्धर्वैः साप्सरोगणैः / तस्याभिमानमृद्धिं च महिमानं निरीक्ष्य च। सपैः पुण्यजनैश्चैव वीरुद्भिः पर्वतैस्तथा // 25 देवासुराणामाचार्यः श्लोकमप्युशना जगौ // 12 तेषु तेषु च पात्रेषु दुह्यमाना वसुंधरा / अहोऽस्य तपसो वीर्यमहो श्रृंतमहो व्रतम् / / प्रादायथेप्सितं क्षीरं तेन प्राणानधारयन् / / 26 यमद्य पुरतः कृत्वा ध्रुवं सप्तर्षयः स्थिताः // 13 पृथुपुत्रौ तु धर्मज्ञौ जज्ञातेऽन्तर्धिपालिनौ। तस्माच्छुिष्टिं च मान्यं च ध्रुवाच्छंभुर्व्यजायत / शिखण्डिनी हविर्धानमन्तर्धानाद्वयजायत / / 27 श्लिष्टेराधत्त सुच्छाया पञ्च पुत्रानकल्मषान् // 14 हविर्धानात्षडानेयी धिषणाजनयत्सुतान् / रिपुं रिपुंजयं विप्रं वृकलं वृकतेजसम् / प्राचीनबर्हिषं शुक्रं गयं कृष्णं व्रजाजिनौ // 28 रिपोराधत्त बृहती चाक्षुषं सर्वतेजसम् / प्राचीनबहिर्भगवान्महानासीत्प्रजापतिः / अजीजनत्पुष्करिण्यां वैरण्यां चाक्षुषो मनुम् // 15 हविर्धानान्महाराज येन संवर्धिताः प्रजाः // 29 प्रजापतेरात्मजायां वीरणस्य महात्मनः / प्राचीनाग्राः कुशास्तस्य पृथिव्यां जनमेजय / मनोरजायन्त दश नड्वलायां महौजसः / प्राचीनबहेरभवन्पृथिवीतलचारिणः // 30 कन्यायां भरतश्रेष्ठ वैराजस्य प्रजापतेः // 16 समुद्रतनयायां तु कृतदारोऽभवत्प्रभुः / ऊरुः पूरुः शतद्युम्नस्तपस्वी सत्यवित्कविः / महतस्तपसः पारे सवर्णायां महीपतिः // 31 अग्निष्टुदतिरात्रश्च सुद्युम्नश्चेति ते नव / / सवर्णाधत्त सामुद्री दश प्राचीनबर्हिषः। अभिमन्युश्च दशमो नड्वलायां महौजसः // 17 / सर्वे प्रचेतसो नाम धनुर्वेदस्य पारगाः // 32 अरोरजनयत्पुत्रान्षडानेयी महाप्रभान / अपृथग्धर्मचरणास्तेऽतप्यन्त महत्तपः / अङ्गं सुमनसं स्वातिं ऋतुमङ्गिरसं शिवम् // 18 दश वर्षसहस्राणि समुद्रसलिलेशयाः // 33 अङ्गात्सुनीथापत्यं वै वेनमेकं व्यजायत / तपश्चरत्सु पृथिवीं प्रचेतःसु महीरुहः। अपचारेण वेनस्य प्रकोपः सुमहानभूत् // 19 अरक्ष्यमाणामावब्रुर्बभूवाथ प्रजाक्षयः // 34 प्रजार्थमृषयोऽथास्य ममन्थुर्दक्षिणं करम् / नाशकन्मारुतो वातुं वृतं खमभवद्रुमैः / वेनस्य पाणौ मथिते संबभूव महानृषिः // 20 दश वर्षसहस्राणि न शेकुश्चेष्टितुं प्रजाः // 35 तं दृष्ट्वा मुनयः प्राहुरेष वै मुदिताः प्रजाः। | तदुपश्रुत्य तपसा युक्ताः सर्वे प्रचेतसः / - 5