________________ 56. 40 ] हरिवंशे / 57.22 पश्यतामेव गोपानां जगामादर्शनं ह्रदात् / / 40 अहो तालफलैः पक्कैर्वासितेयं वनस्थली // 7 निर्जिते तु गते सर्प कृष्णमुत्तीर्य विष्ठितम् / स्वादून्यार्य सुगन्धीनि श्यामानि रसवन्ति च / विस्मितास्तुष्टुवुर्गोपाश्चक्रुश्चैव प्रदक्षिणम् // 41 तालपक्कानि सहितौ पातयावो लघुक्रमौ // 8 ऊचुः सर्वे सुसंप्रीता नन्दगोपं वनेचराः / यद्येषामीदृशो गन्धो मधुरो घ्राणसंमतः / धन्योऽस्यनुगृहीतोऽसि यस्य ते पुत्र ईदृशः // 42 रसेनामृतकल्पेन भविष्यन्तीति मे मतिः // 9 अद्यप्रभृति गोपानां गवां घोषस्य चानघ / दामोदरवचः श्रुत्या रौहिणेयो हसन्निव / आपत्सु शरणं कृष्णः प्रभुश्चायतलोचनः // 43 पातयंस्तालपक्कानि चालयामास तांस्तरून् // 10 जाता शिवजला सर्वा यमुना मुनिसेविता / तत्तु तालवनं नृणामसेव्यं दुरतिक्रमम / सर्वैस्तीर्थैः सुखं गावो विचरिष्यन्ति नः सदा // निर्माणभूतमिरिणं पुरुषादालयोपमम् // 11 व्यक्तमेव वयं गोपा वने यत्कृष्णमीदृशम् / / दारुणो धेनुको नाम दैत्यो गर्दभरूपवान् / महद्भूतं न जानीमश्छन्नमग्निमिव व्रजे // 45 खरयूथेन महता वृतः समुपसेवते // 12 . . एवं ते विस्मिताः सर्वे स्तुवन्तः कृष्णमव्ययम् / स तत्तालवनं घोरं गर्दभः परिरक्षति / जग्मुर्गोपगणा घोषं देवाश्चैत्ररथं यथा // 46 नृपक्षिश्वापदगणांस्त्रासयानः स दुर्मतिः // 13 इति श्रीहरिवंशे षट्पञ्चाशत्तमोऽध्यायः // 56 // तालशब्द स तं श्रुत्वा संघुटं फलपातने / नामषेयत संकद्धस्तालस्वनमिव द्विपः / / 14 शब्दानुसारी संक्रुद्धो दर्पाविद्धसटाननः / वैशंपायन उवाच / स्तब्धाक्षो हेषितपटुः खुरैर्निर्दारयन्महीम् // 15 दमिते सर्पराजे तु कृष्णेन यमुनाहदे / आविद्धपुच्छो हृषितो व्यात्तानन इवान्तकः / तमेव चेरतुर्देशं सहितौ रामकेशवौ // 1 आपतन्नेव ददृशे रौहिणेयमवस्थितम् // 16 जग्मतुस्तौ तु संरक्तौ गोधनैः सहगामिनौ / तालानां तमधो दृष्ट्वा सध्वजाकारमव्ययम् / गिरिं गोवर्धनं रम्यं वसुदेवसुतावुभौ // 2 रौहिणेयं खरो दुष्टः सोऽदशद्दशनायुधः // 17 गोवर्धनस्योत्तरतो यमनातीरमाश्रितम् / पद्धयामुभाभ्यां च पुनः पश्चिमाभ्यां पराङ्मुखः दहशातेऽथ तौ वीरौ रम्यं तालवनं महत् // 3 जघानोरसि दैत्यः स रौहिणेयं निरायुधम् / / 18 तौ तालपर्णप्रतते रम्ये तालवने रतौ / ताभ्यामेव स जग्राह पद्भ्यां तं दैत्यगर्दभम् / चेरतुः परमप्रीतौ वृषपोताविवोद्गतौ // 4 आवर्जितमुखस्कन्धं प्रैरयत्तालमूर्धनि // 19 स तु देशः समः स्निग्धो लोष्टपाषाणवर्जितः / स भग्नोरुकटिग्रीवो भग्नपृष्ठो दुराकृतिः / दर्भप्रायस्थलीभूतः सुमहाकृष्णमृत्तिकः // 5 खरस्तालफलैः साधं पपात धरणीतले / / 20 तालैस्तैर्विपुलस्कन्धैरुच्छ्रितैः श्यामपर्वभिः / / तं गतासुं गतश्रीकं पतितं वीक्ष्य गर्दभम् / फलाग्रशाखिमि ति नागहस्तैरिवोच्छ्रितैः // 6 / ज्ञातींस्तथापरांस्तस्य चिक्षेप तृणराजनि / / 21 तत्र दामोदरो वाक्यमुवाच वदतां वरः। सा भूगर्दभदेहैश्च तालपक्कैश्च पातितैः / - 108 -