Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 322

14. 46. 55 ] महाभारते [ 14. 48.? क्षीणकोशो निरातङ्कः प्राप्नोति परमं पदम् // 55 सदापर्णः सदापुष्पः शुभाशुभफलोदयः / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि आजीवः सर्वभूतानां ब्रह्मवृक्षः सनातनः // 13 षट्चत्वारिंशोऽध्यायः // 46 // एतच्छित्त्वा च भित्त्वा च ज्ञानेन परमासिना / हित्वा चामरतां प्राप्य जह्याद्वै मृत्युजन्मनी / ब्रह्मोवाच / निर्ममो निरहंकारो मुच्यते नात्र संशयः // 14 संन्यासं तप इत्याहुवृद्धा निश्चितदर्शिनः / द्वावेतौ पक्षिणौ नित्यौ सखायौ चाप्यचेतनौ / ब्राह्मणा ब्रह्मयोनिस्था ज्ञानं ब्रह्म परं विदुः // 1 / एताभ्यां तु परो यस्य चेतनावानिति स्मृतः // 10 अविदूरात्परं ब्रह्म वेदविद्याव्यपाश्रयम् / अचेतनः सत्त्वसंघातयुक्तः निद्वंद्वं निर्गुणं नित्यमचिन्त्यं गुह्यमुत्तमम् // 2 सत्त्वात्परं चेतयतेऽन्तरात्मा। ज्ञानेन तपसा चैव धीराः पश्यन्ति तत्पदम् / स क्षेत्रज्ञः सत्त्वसंघातबुद्धिनिर्णिक्ततमसः पूता व्युत्क्रान्तरजसोऽमलाः // 3 गुणातिगो मुच्यते मृत्युपाशात् // 16 तपसा क्षेममध्वानं गच्छन्ति परमैषिणः / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि संन्यासनिरता नित्यं ये ब्रह्मविदुषो जनाः // 4 सप्तचत्वारिंशोऽध्यायः॥४७॥ तपः प्रदीप इत्याहुराचारो धर्मसाधकः / ज्ञानं त्वेव परं विद्म संन्यासस्तप उत्तमम् // 5 ब्रह्मोवाच / यस्तु वेद निराबाधं ज्ञानं तत्त्वविनिश्चयात् / केचिद्ब्रह्ममयं वृक्षं केचिद्ब्रह्ममयं महत् / सर्वभूतस्थमात्मानं स सर्वगतिरिष्यते // 6 केचित्पुरुषमव्यक्त केचित्परमनामयम् / यो विद्वान्सहवासं च विवासं चैव पश्यति / मन्यन्ते सर्वमप्येतदव्यक्तप्रभवाव्ययम् // 1 तथैवैकत्वनानात्वे स दुःखात्परिमुच्यते // 7 उछ्रासमात्रमपि चेद्योऽन्तकाले समो भवेत् / यो न कामयते किंचिन्न किंचिदवमन्यते / आत्मानमुपसंगम्य सोऽमृतत्वाय कल्पते // 2 इहलोकस्थ एवैष ब्रह्मभूयाय कल्पते // 8 निमेषमात्रमपि चेत्संयम्यात्मानमात्मनि / प्रधानगुणतत्त्वज्ञः सर्वभूतविधानवित् / गच्छत्यात्मप्रसादेन विदुषां प्राप्तिमव्ययाम् // 3 निर्ममो निरहंकारो मुच्यते नात्र संशयः॥९ प्राणायामैरथ प्राणान्संयम्य स पुनः पुनः / निद्वंद्वो निर्नमस्कारो निःस्वधाकार एव च / दशद्वादशभिर्वापि चतुर्विंशात्परं ततः // 4 निर्गुणं नित्यमद्वंद्वं प्रशमेनैव गच्छति // 10 एवं पूर्व प्रसन्नात्मा लभते यद्यदिच्छति / हित्वा गुणमयं सर्वं कर्म जन्तुः शुभाशुभम् / अव्यक्तात्सत्त्वमुद्रिक्तममृतत्वाय कल्पते // 5 उभे सत्यानृते हित्वा मुच्यते नात्र संशयः // 11 सत्त्वात्परतरं नान्यत्प्रशंसन्तीह तद्विदः / अव्यक्तबीजप्रभवो बुद्धिस्कन्धमयो महान् / अनुभानाद्विजानीमः पुरुषं सत्त्वसंश्रयम् / महाहंकारविटप इन्द्रियान्तरकोटरः // 12 न शक्यमन्यथा गन्तुं पुरुषं तमथो द्विजाः // 6 महाभूतविशाखश्च विशेषप्रतिशाखवान् / क्षमा धृतिरहिंसा च समता सत्यमार्जवम् / - 2802 -