Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 318

14. 43. 32 ] महाभारते [ 14. 44. 18 मनसस्तु गुणश्चिन्ता प्रज्ञया स तु गृह्यते / आदित्यो ज्योतिषामादिरनिर्भूतादिरिष्यते // 4 हृदिस्थचेतनाधातुर्मनोज्ञाने विधीयते // 32 सावित्री सर्वविद्यानां देवतानां प्रजापतिः। . बुद्धिरध्यवसायेन ध्यानेन च महांस्तथा / ओंकारः सर्ववेदानां वचसां प्राण एव च / निश्चित्य ग्रहणं नित्यमव्यक्तं नात्र संशयः // 33 यद्यस्मिन्नियतं लोके सर्व सावित्रमुच्यते // 5 अलिङ्गग्रहणो नित्यः क्षेत्रज्ञो निर्गुणात्मकः / गायत्री छन्दसामादिः पशूनामज उच्यते / तस्मादलिङ्गः क्षेत्रज्ञः केवलं ज्ञानलक्षणः // 34 गावश्चतुष्पदामादिर्मनुष्याणां द्विजातयः // 6 अव्यक्तं क्षेत्रमुद्दिष्टं गुणानां प्रभवाप्ययम् / श्येनः पतत्रिणामादिर्यज्ञानां हुतमुत्तमम् / सदा पश्याम्यहं लीनं विजानामि शृणोमि च / / परिसर्पिणां तु सर्वेषां ज्येष्ठः सर्पो द्विजोत्तमाः // पुरुषस्तद्विजानीते तस्मात्क्षेत्रज्ञ उच्यते / कृतमादियुगानां च सर्वेषां नात्र संशयः / गुणवृत्तं तथा कृत्स्नं क्षेत्रज्ञः परिपश्यति // 36 हिरण्यं सर्वरत्नानामोषधीनां यवास्तथा / / 8 आदिमध्यावसानान्तं सृज्यमानमचेतनम् / सर्वेषां भक्ष्यभोज्यानामन्नं परममुच्यते / न गुणा विदुरात्मानं सृज्यमानं पुनः पुनः // 37 द्रवाणां चैव सर्वेषां पेयानामाप उत्तमाः // 9 न सत्यं वेद वै कश्चित्क्षेत्रज्ञस्त्वेव विन्दति / स्थावराणां च भूतानां सर्वेषामविशेषतः / गुणानां गुणभूतानां यत्परं परतो महत् // 38 ब्रह्मक्षेत्रं सदा पुण्यं प्लक्षः प्रथमजः स्मृतः // 10 तस्माद्गुणांश्च तत्त्वं च परित्यज्येह तत्त्ववित् / अहं प्रजापतीनां च सर्वेषां नात्र संशयः / क्षीणदोषो गुणान्हित्वा क्षेत्रमं प्रविशत्यथ // 39 मम विष्णुरचिन्त्यात्मा स्वयंभूरिति स स्मृतः॥११ निद्वंद्वो निर्नमस्कारो निःस्वधाकार एव च / पर्वतानां महामेरुः सर्वेषामग्रजः स्मृतः / अचलश्चानिकेतश्च क्षेत्रज्ञः स परो विभुः॥ 40 दिशां च प्रदिशां चोर्ध्वा दिग्जाता प्रथमं तथा // इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि तथा त्रिपथगा गङ्गा नदीनामग्रजा स्मृता। त्रिचत्वारिंशोऽध्यायः // 43 // तथा सरोदपानानां सर्वेषां सागरोऽग्रजः / / 13 देवदानवभूतानां पिशाचोरगरक्षसाम् / ब्रह्मोवाच / नरकिंनरयक्षाणां सर्वेषामीश्वरः प्रभुः // 14 यदादिमध्यपर्यन्तं ग्रहणोपायमेव च। आदिर्विश्वस्य जगतो विष्णुब्रह्ममयो महान् / नामलक्षणसंयुक्तं सर्वं वक्ष्यामि तत्त्वतः // 1 भूतं परतरं तस्मात्रैलोक्ये नेह विद्यते // 15 अहः पूर्वं ततो रात्रिर्मासाः शुक्लादयः स्मृताः / आश्रमाणां च गार्हस्थ्यं सर्वेषां नात्र संशयः / श्रविष्ठादीनि ऋक्षाणि ऋतवः शिशिरादयः // 2 लोकानामादिरव्यक्तं सर्वस्यान्तस्तदेव च // 16 भूमिरादिस्तु गन्धानां रसानामाप एव च / अहान्यस्तमयान्तानि उदयान्ता च शर्वरी / रूपाणां ज्योतिरादिस्तु स्पर्शादिर्वायुरुच्यते / सुखस्यान्तः सदा दुःखं दुःखस्यान्तः सदा सुखम्॥ शब्दस्यादिस्तथाकाशमेष भूतकृतो गुणः // 3 सर्वे क्षयान्ता निचयाः पतनान्ताः समुच्छ्रयाः / अतः परं प्रवक्ष्यामि भूतानामादिमुत्तमम् / / संयोगा विप्रयोगान्ता मरणान्तं हि जीवितम् // 18 -2798 -