Page Text
________________ 14. 37. 9] महाभारते [14. 38. 15 संतापोऽप्रत्ययश्चैव व्रतानि नियमाश्च ये। अकार्पण्यमसंरम्भः संतोषः श्रद्दधानता // 2 प्रदानमाशीर्युक्तं च सततं मे भवत्विति // 9 क्षमा धृतिरहिंसा च समता सत्यमार्जवम् / स्वधाकारो नमस्कारः स्वाहाकारो वषक्रिया / अक्रोधश्चानसूया च शौचं दाक्ष्यं पराक्रमः // 3 याजनाध्यापने चोभे तथैवाहुः परिग्रहम् // 10 मुधा ज्ञानं मुधा वृत्तं मुधा सेवा मुधा श्रमः / इदं मे स्यादिदं मे स्यात्स्नहो गुणसमुद्भवः / एवं यो युक्तधर्मः स्यात्सोऽमुत्रानन्त्यमभुते // 4 अभिद्रोहस्तथा माया निकृतिर्मान एव च // 11 निर्ममो निरहंकारो निराशीः सर्वतः समः / स्तैन्यं हिंसा परीवादः परितापः प्रजागरः / अकामहत इत्येष सतां धर्मः सनातनः // 5 स्तम्भो दम्भोऽथ रागश्च भक्तिः प्रीतिः प्रमोदनम् // विश्रम्भो ह्रीस्तितिक्षा च त्यागः शौचमतन्द्रिता। द्यूतं च जनवादश्च संबन्धाः स्त्रीकृताश्च ये। आनृशंस्यमसंमोहो दया भूतेष्वपैशुनम् // 6 नृत्तवादित्रगीतानि प्रसङ्गा ये च केचन / हर्षस्तुष्टिविस्मयश्च विनयः साधुवृत्तता / . सर्व एते गुणा विप्रा राजसाः संप्रकीर्तिताः // 13 शान्तिकर्म विशुद्धिश्च शुभा बुद्धिर्विमोचनम् // 7 भूतभव्यभविष्याणां भावानां भुवि भावनाः / उपेक्षा ब्रह्मचर्य च परित्यागश्च सर्वशः / त्रिवर्गनिरता नित्यं धर्मोऽर्थः काम इत्यपि // 14 निर्ममत्वमनाशीस्त्वमपरिक्रीतधर्मता / / 8 कामवृत्ताः प्रमोदन्ते सर्वकामसमृद्धिभिः। मुधा दानं मुधा यज्ञो मुधाधीतं मुधा व्रतम् / अक्स्रिोतस इत्येते तैजसा रजसावृताः // 15 मुधा प्रतिग्रहश्चैव मुधा धर्मो मुधा तपः // 9 अस्मिल्लोके प्रमोदन्ते जायमानाः पुनः पुनः / एवंवृत्तास्तु ये केचिल्लोकेऽस्मिन्सत्त्वसंश्रयाः / प्रेत्यभाविकमीहन्त इह लौकिकमेव च / ब्राह्मणा ब्रह्मयोनिस्थास्ते धीराः साधुदर्शिनः // 10 ददति प्रतिगृहन्ति जपन्त्यथ च जुह्वति // 16 हित्वा सर्वाणि पापानि निःशोका हजरामराः / रजोगुणा वो बहुधानुकीर्तिता दिवं प्राप्य तु ते धीराः कुर्वते वै ततस्ततः / / 11 यथावदुक्तं गुणवृत्तमेव च / ईशित्वं च वशित्वं च लघुत्वं मनसश्च ते / नरो हि यो वेद गुणानिमान्सदा विकुर्वते महात्मानो देवास्त्रिदिवगा इव // 12 __ स राजसैः सर्वगुणैर्विमुच्यते // 17 ऊर्ध्वस्रोतस इत्येते देवा वैकारिकाः स्मृताः / इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि विकुर्वते प्रकृत्या वै दिवं प्राप्तास्ततस्ततः / सप्तत्रिंशोऽध्यायः॥ 37 // यद्यदिच्छन्ति तत्सर्वं भजन्ते विभजन्ति च // इत्येतत्सात्त्विकं वृत्तं कथितं वो द्विजर्षभाः / ब्रह्मोवाच / एतद्विज्ञाय विधिवल्लभते यद्यदिच्छति // 14 अतः परं प्रवक्ष्यामि तृतीयं गुणमुत्तमम् / / प्रकीर्तिताः सत्त्वगुणा विशेषतो सर्वभूतहितं लोके सतां धर्ममनिन्दितम् // 1 ___ यथावदुक्तं गुणवृत्तमेव च / आनन्दः प्रीतिरुद्रेकः प्राकाश्यं सुखमेव च। / नरस्तु यो वेद गुणानिमान्सदा - 2792 -
| SR No. | 004324 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 846 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |