Page Text
________________ 14. 23. 18] आश्वमेधिकपर्व [ 14. 24. 17 ततः समानः प्रालिल्ये पुनश्च प्रचचार ह। प्राणद्वंद्वं च विज्ञेयं तिर्यगं चोर्ध्वगं च यत् // 3 प्राणापानावुदानश्च व्यानश्चैव तमब्रुवन् / देवमत उवाच / समान न त्वं श्रेष्टोऽसि व्यान एव वशे तव / 18 केनायं सृज्यते जन्तुः कश्चान्यः पूर्वमेति तम् / समानः प्रचचाराथ उदानस्तमुवाच ह / प्राणद्वंद्वं च मे ब्रूहि तिर्यगूज़ च निश्चयात् // 4 श्रेष्ठोऽहमस्मि सर्वेषां श्रूयतां येन हेतुना // 19 नारद उवाच / मयि प्रलीने प्रलयं व्रजन्ति | संकल्पान्जायते हर्षः शब्दादपि च जायते / सर्वे प्राणाः प्राणभृतां शरीरे। .. रसात्संजायते चापि रूपादपि च जायते // 5 मयि प्रचीर्णे च पुनश्चरन्ति स्पर्शात्संजायते चापि गन्धादपि च जायते / श्रेष्ठो ह्यहं पश्यत मां प्रलीनम् // 20 एतद्रूपमुदानस्य हर्षो मिथुनसंभवः // 6 ततः प्रालीयतोदानः पुनश्च प्रचचार ह। कामात्संजायते शुक्र कामात्संजायते रसः। प्राणापानौ समानश्च व्यानश्चैव तमब्रुवन् / समानव्यानजनिते सामान्ये शुक्रशोणिते // 7 उदान न त्वं श्रेष्ठोऽसि व्यान एव वशे तव // 21 शुक्राच्छोणितसंसृष्टात्पूर्व प्राणः प्रवर्तते / ततस्तानब्रवीद्ब्रह्मा समवेतान्प्रजापतिः / प्राणेन विकृते शुक्रे ततोऽपानः प्रवर्तते // 8 सर्वे श्रेष्ठा न वा श्रेष्ठाः सर्वे चान्योन्यधर्मिणः। प्राणापानाविदं द्वंद्वमवाक्चोवं च गच्छतः / सर्वे स्वविषये श्रेष्ठाः सर्वे चान्योन्यरक्षिणः // 22 व्यानः समानश्चैवोभौ तिर्यग्द्वंद्वत्वमुच्यते // 9 एकः स्थिरश्चास्थिरश्च विशेषात्पश्च वायवः / अग्नि देवताः सर्वा इति वेदस्य शासनम् / एक एव ममैवात्मा बहुधाप्युपचीयते // 23 संजायते ब्राह्मणेषु ज्ञानं बुद्धिसमन्वितम् // 10 परस्परस्य सुहृदो भावयन्तः परस्परम् / तस्य धूमस्तमोरूपं रजो भस्म सुरेतसः / स्वस्ति व्रजत भद्रं बो धारयध्वं परस्परम् // 24 / सत्त्वं संजायते तस्य यत्र प्रक्षिप्यते हविः // 11 इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि आघारौ समानो व्यानश्च इति यज्ञविदो विदुः / त्रयोविंशोऽध्यायः // 23 // प्राणापानावाज्यभागौ तयोर्मध्ये हुताशनः / 24 एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 12 ब्राह्मण उवाच / निद्वंद्वमिति यत्त्वेतत्तन्मे निगदतः शृणु // 13 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / अहोरात्रमिदं द्वंद्वं तयोर्मध्ये हुताशनः / नारदस्य च संवादमृषेर्देवमतस्य च // 1 एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 14 देवमत उवाच / उभे चैवायने द्वंद्वं तयोर्मध्ये हुताशनः / जन्तोः संजायमानस्य किं नु पूर्व प्रवर्तते। एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 15 प्राणोऽपानः समानो वा व्यानो वोदान एव च // | उभे सत्यानृते द्वंद्वं तयोर्मध्ये हुताशनः / नारद उवाच / एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 16 येनायं सृज्यते जन्तुस्ततोऽन्यः पूर्वमेति तम्। / उभे शुभाशुभे द्वंद्वं तयोर्मध्ये हुताशनः। -2079
| SR No. | 004324 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 846 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |