________________ 14. 24. 17 ] महाभारते [ 14. 26.3 25 एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 17 अभक्ष्यभक्षणं चैव मद्यपानं च हन्ति तम् / सञ्चासचैव तद्वं तयोर्मध्ये हुताशनः / स चान्नं हन्ति तच्चान्नं स हत्वा हन्यते बुधः // 10 एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्रामणा विदुः // 18 अत्ता सन्नमिदं विद्वान्पुनर्जनयतीश्वरः / प्रथमं समानो व्यानो व्यस्यते कर्म तेन तत् / स चान्नाज्जायते तस्मिन्सूक्ष्मो नाम व्यतिक्रमः // तृतीयं तु समानेन पुनरेव व्यवस्यते // 19 मनसा गम्यते यच्च यत्र वाचा निरुद्यते / शान्त्यर्थ वामदेवं च शान्तिम सनातनम् / श्रोत्रेण श्रूयते यञ्च चक्षुषा यच्च दृश्यते / / 12 एतद्रूपमुदानस्य परमं ब्राह्मणा विदुः // 20 स्पर्शेन स्पृश्यते यच्च घ्राणेन घ्रायते च यत् / इति श्रीमहाभारते भाश्वमेधिकपर्वणि मनःषष्ठानि संयम्य हवींष्येतानि सर्वशः // 13 चतुर्विंशोऽध्यायः // 24 // गुणवत्पावको मह्यं दीप्यते हव्यवाहनः / योगयज्ञः प्रवृत्तो मे ज्ञानब्रह्ममनोद्भवः / . ब्राह्मण उवाच / प्राणस्तोत्रोऽपानशमः सर्वत्यागसुदक्षिणः // 14 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / कर्मानुमन्ता ब्रह्मा मे कर्ताध्वर्युः कृतस्तुतिः / चातुर्होत्रविधानस्य विधानमिह यादृशम् / / 1 कृतप्रशास्ता तच्छ्रास्त्रमपवर्गोऽस्य दक्षिणा // 15 तस्य सर्वस्य विधिवद्विधानमुपदेक्ष्यते / ऋचश्चाप्यत्र शंसन्ति नारायणविदो जनाः। शृणु मे गदतो भद्रे रहस्यमिदमुत्तमम् // 2 नारायणाय देवाय यदवनन्पशून्पुरा // 16 करणं कर्म कर्ता च मोक्ष इत्येव भामिनि / तत्र सामानि गायन्ति तानि चाहुर्निदर्शनम् / चत्वार एते होतारो यैरिदं जगदावृतम् // 3 देवं नारायणं भीरु सर्वात्मानं निबोध मे // 17 होतॄणां साधनं चैव शृणु सर्वमशेषतः। इति श्रीमहाभारते आश्वमेधिकपर्वणि घ्राणं जिह्वा च चक्षुश्च त्वक्च श्रोत्रं च पश्चमम् / पञ्चविंशोऽध्यायः // 25 // मनो बुद्धिश्च सप्तैते विज्ञेया गुणहेतवः // 4 गन्धो रसश्च रूपं च शब्दः स्पर्शश्च पञ्चमः / . ब्राह्मण उवाच / मन्तव्यमथ बोद्धव्यं सप्तैते कर्महेतवः // 5 एकः शास्ता न द्वितीयोऽस्ति शास्ता घ्राता भक्षयिता द्रष्टा स्प्रष्टा श्रोता च पञ्चमः / - यथा नियुक्तोऽस्मि तथा चरामि / मन्ता बोद्धा च सप्तैते विज्ञेयाः कर्तृहेतवः // 6 हृद्येष तिष्ठन्पुरुषः शास्ति शास्ता स्वगुणं भक्षयन्त्येते गुणवन्तः शुभाशुभम् / तेनैव युक्तः प्रवणादिवोदकम् / / 1 अहं च निर्गुणोऽत्रेति सप्तैते मोक्षहेतवः // 7 एको गुरुर्नास्ति ततो द्वितीयो विदुषां बुध्यमानानां स्वं स्वं स्थानं यथाविधि / यो हृच्छयस्तमहमनुब्रवीमि / गुणास्ते देवताभूताः सततं भुञ्जते हविः // 8 तेनानुशिष्टा गुरुणा सदैव अदन्ह्यविद्वानन्नानि ममत्वेनोपपद्यते / ___ पराभूता दानवाः सर्व एव / / 2 आत्मार्थ पाचयन्नित्यं ममत्वेनोपहन्यते / / 9 / एको बन्धुर्नास्ति ततो द्वितीयो -2780 - पाते।