Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 293

14. 19.6] आश्वमेधिकपर्व [14. 19. 35 अनमित्रोऽथ निर्बन्धुरनपत्यश्च यः कचित् / / इषीकां वा यथा मुखात्कश्चिन्निर्हत्य दर्शयेत् / त्यक्तधर्मार्थकामश्च निराकासी स मुच्यते // 6 योगी निष्कृष्टमात्मानं तथा संपश्यते तनौ // 21 नैव धर्मी न चाधर्मी पूर्वोपचितहा च यः / मुलं शरीरं तस्याहुरिषीकामात्मनि श्रिताम् / धातुक्षयप्रशान्तात्मा निद्वंद्वः स विमुच्यते // . एतन्निदर्शनं प्रोक्तं योगविद्भिरनुत्तमम् // 22 अकर्मा चाविकारश्च पश्यनगदशाश्वतम् / यदा हि युक्तमात्मानं सम्यक्पश्यति देहभृत् / अस्वस्थमवशं नित्यं जन्मसंसारमोहितम् // 8 तदास्म नेशते कश्चित्रैलोक्यस्मापि यः प्रभुः // 25 वैराग्यबुद्धिः सततं तापदोषव्यपेक्षकः। . अन्योन्याश्चैव तनवो यथेष्टं प्रतिपद्यते / आत्मबन्धविनिर्मोक्षं स करोत्यचिरादिव // 9 विनिवृत्य जरामृत्यू न हृष्यति न शोचति // 24 अगन्धरसमस्पर्शमशब्दमपरिग्रहम् / देवानामपि देवत्वं युक्तः कारयते वशी।। अरूपमनभिज्ञेयं दृष्ट्वात्मानं विमुच्यते // 10 ब्रह्म चाव्ययमाप्नोति हित्वा देहमशाश्वतम् // 25 पञ्चभूतगुणैनिममूर्तिमदलेपकम् / विनश्यत्स्वपि लोकेषु न भयं तस्य जायते / अगुणं गुणभोक्तारं यः पश्यति स मुच्यते / / 11 / क्लिश्यमानेषु भूतेषु न स क्लिश्यति केनचित् // 26 विहाय सर्वसंकल्पान्बुद्ध्या शारीरमानसान् / दुःखशोकमये|रैः सङ्गस्नेहसमुद्भवैः / शनैर्निर्वाणमाप्नोति निरिन्धन इवानलः // 12 न विचाल्येत युक्तात्मा निःस्पृहः शान्तमानसः॥ विमुक्तः सर्वसंस्कारैस्ततो ब्रह्म सनातनम् / नैनं शस्त्राणि विध्यन्ते न मृत्युश्चास्य विद्यते / परमाप्नोति संशान्तमचलं दिव्यमक्षरम् / / 13 नातः सुखतरं किंचिल्लोके वचन विद्यते // 28 अतः परं प्रवक्ष्यामि योगशास्त्रमनुत्तमम् / सम्यग्युक्त्वा यदात्मानमात्मन्येव प्रपश्यति / यज्ज्ञात्वा सिद्धमात्मानं लोके पश्यन्ति योगिनः॥ तदैव न स्पृहयते साक्षादपि शतक्रतोः // 29 तस्योपदेशं पश्यामि यथावत्तन्निबोध मे / निर्वेदस्तु न गन्तव्यो युञ्जानेन कथंचन / यारैश्चारयन्नित्यं पश्यत्यात्मानमात्मनि // 15 योगमेकान्तशीलस्तु यथा युञ्जीत तच्छृणु // 30 इन्द्रियाणि तु संहृत्य मन आत्मनि धारयेत् / / दृष्टपूर्वी दिशं चिन्त्य यस्मिन्संनिवसेत्पुरे / तीव्र तप्त्वा तपः पूर्वं ततो योक्तुमुपक्रमेत् // 16 पुरस्याभ्यन्तरे तस्य मनश्चार्य न बाह्यतः // 31 तपस्वी त्यक्तसंकल्पो दम्भाहंकारवर्जितः / पुरस्याभ्यन्तरे तिष्ठन्यस्मिन्नावसथे वसेत् / मनीषी मनसा विप्रः पश्यत्यात्मानमात्मनि // 17 तस्मिन्नावसथे धार्य सबाह्याभ्यन्तरं मनः // 32 स चेच्छनोत्ययं साधुर्योक्तुमात्मानमात्मनि / प्रचिन्त्यावसथं कृत्स्नं यस्मिन्कायेऽवतिष्ठते / तत एकान्तशीलः स पश्यत्यात्मानमात्मनि // 18 / तस्मिन्काये मनश्चार्य न कथंचन बाह्यतः // 33 संयतः सततं युक्त आत्मवान्विजितेन्द्रियः / संनियम्येन्द्रियग्रामं निघोषे निर्जने वने / तथायमात्मनात्मानं साधु युक्तः प्रपश्यति // 19 कायमभ्यन्तरं कृत्स्नमेकाग्रः परिचिन्तयेत् // 34 यथा हि पुरुषः स्वप्ने दृष्ट्वा पश्यत्यसाविति / दन्तांस्तालु च जिह्वां च गलं ग्रीवां तथैव च / तथारूपमिवात्मानं साधु युक्तः प्रपश्यति // 20 / हृदयं चिन्तयेच्चापि तथा हृदयबन्धनम् // 35 -2773 -