________________ 13. 9. 1] महाभारते [13. 10. 3 न प्रयच्छन्ति मोहात्ते के भवन्ति महामते // 1 प्रतिश्रुत्य भवेद्देयं नाशा कार्या हि ब्राह्मणैः // 15 एतन्मे तत्त्वतो हि धर्म धर्मभृतां वर। . ब्राह्मणो ह्याशया पूर्व कृतया पृथिवीपते / प्रतिश्रुत्य दुरात्मानो न प्रयच्छन्ति ये नराः // 2 सुसमिद्धो यथा दीप्तः पावकस्तद्विधः स्मृतः // 16 भीष्म उवाच / यं निरीक्षेत संक्रुद्ध आशया पूर्वजातया। यो न दद्यात्प्रतिश्रुत्य स्वल्पं वा यदि वा बहु / / प्रदहेत हि तं राजन्कक्षमक्षय्यभुग्यथा // 10 आशास्तस्य हताः सर्वाः क्लीबस्येव प्रजाफलम् // 3 स एव हि यदा तुष्टो वचसा प्रतिनन्दति / यां रात्रिं जायते पापो यां च रात्रिं विनश्यति। भवत्यगदसंकाशो विषये तस्य भारत / / 18 एतस्मिन्नन्तरे यद्यत्सुकृतं तस्य भारत / पुत्रान्पौत्रान्पशृंश्चैव वान्धवान्सचिवांस्तथा। यच्च तस्य हुतं किंचित्सर्वं तस्योपहन्यते // 4 पुरं जनपदं चैव शान्तिरिष्टेव पुष्यति // 19 अत्रैतद्वचनं प्राहुर्धर्मशास्त्रविदो जनाः / एतद्धि परमं तेजो ब्राह्मणस्येह दृश्यते। .. निशम्य भरतश्रेष्ठ बुद्ध्या परमयुक्तया // 5 सहस्रकिरणस्येव सवितुर्धरणीतले // 20 अपि चोदाहरन्तीमं धर्मशास्त्रविदो जनाः / तस्माद्दातव्यमेवेह प्रतिश्रुत्य युधिष्ठिर / अश्वानां श्यामकर्णानां सहस्रेण स मुच्यते // 6 यदीच्छेच्छोभनां जाति प्राप्तुं भरतसत्तम // 21 अत्रैवोदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / ब्राझणस्य हि दत्तेन ध्रुवं स्वर्गो ह्यनुत्तमः / सृगालस्य च संवादं वानरस्य च भारत // 7 शक्यं प्राप्तुं विशेषेण दानं हि महती क्रिया // 22 तौ सखायौ पुरा ह्यास्तां मानुषत्वे परंतप / इतो दत्तेन जीवन्ति देवताः पितरस्तथा / अन्यां योनि समापन्नौ सार्गाली वानरी तथा // 8 तस्माद्दानानि देयानि ब्राह्मणेभ्यो विजानता // 23 ततः परासून्खादन्तं सृगालं वानरोऽब्रवीत् / महद्धि भरतश्रेष्ठ ब्राह्मणस्तीर्थमुच्यते। श्मशानमध्ये संप्रेक्ष्य पूर्वजातिमनुस्मरन् / / 9 / / वेलायां न तु कस्यांचिद्गच्छेद्विप्रो ह्यपूजितः // 24 किं त्वया पापकं कर्म कृतं पूर्वं सुदारुणम् / इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि यस्त्वं श्मशाने मृतकान्पूतिकानत्सि कुत्सितान् // नवमोऽध्यायः॥९॥ एवमुक्तः प्रत्युवाच सृगालो वानरं तदा / ब्राह्मणस्य प्रतिश्रुत्य न मया तदुपाकृतम् // 11 युधिष्ठिर उवाच / तत्कृते पापिकां योनिमापन्नोऽस्मि प्लवंगम / मित्रसौहृदभावेन उपदेशं करोति यः / तस्मादेवंविधं भक्ष्यं भक्षयामि बुभुक्षितः // 12 जात्यावरस्य राजर्षे दोषस्तस्य भवेन्न वा // 1 इत्येतद्भवतो राजन्ब्राह्मणस्य मया श्रुतम् / एतदिच्छामि तत्त्वेन व्याख्यातुं वै पितामह / कथां कथयतः पुण्यां धर्मज्ञस्य पुरातनीम् // 13 सूक्ष्मा गतिर्हि धर्मस्य यत्र मुह्यन्ति मानवाः // 2 श्रुतं चापि मया भूयः कृष्णस्यापि विशां पते / भीष्म उवाच / कथां कथयतः पूर्वं ब्राह्मणं प्रति पाण्डव // 14 / अत्र ते वर्तयिष्यामि शृणु राजन्यथागमम् / एवमेव च मां नित्यं ब्राह्मणाः संदिशन्ति वै। | ऋषीणां वदतां पूर्वं श्रुतमासीद्यथा मया // 3 -2508 -