Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 234

13. 131. 31] महाभारते [ 13. 131. 58 गृहस्थव्रतमातिष्ठन्द्विकालकृतभोजनः // 31 ब्राह्मणो वाप्यसद्वृत्तः सर्वसंकरभोजनः / शेषाशी विजिताहारो निष्कामो निरहंवदः / ब्राह्मण्यं पुण्यमुत्सृज्य शूद्रो भवति तादृशः // 46 अग्निहोत्रमुपासंश्च जुह्वानश्च यथाविधि // 32 कर्मभिः शुचिभिर्देवि शुद्धात्मा विजितेन्द्रियः। सर्वातिथ्यमुपातिष्ठशेषान्नकृतभोजनः / शद्रोऽपि द्विजवत्सेव्य इति ब्रह्माब्रवीत्स्वयम् // 47 त्रेताग्निमन्त्रविहितो वैश्यो भवति वै यदि / स्वभावकर्म च शुभं यत्र शूद्रेऽपि तिष्ठति / स वैश्यः क्षत्रियकुले शुचौ महति जायते // 33 विशुद्धः स द्विजातिवै विज्ञेय इति मे मतिः॥४८ स वैश्यः क्षत्रियो जातो जन्मप्रभृति संस्कृतः। न योनि पि संस्कारो न श्रुतं न च संनतिः। उपनीतो व्रतपरो द्विजो भवति सत्कृतः // 34 कारणानि द्विजत्वस्य वृत्तमेव तु कारणम् / / 49 ददाति यजते यज्ञैः संस्कृतैराप्तदक्षिणैः / सर्वोऽयं ब्राह्मणो लोके वृत्तेन तु विधीयते / अधीते स्वर्गमन्विच्छंत्रेताग्निशरणः सदा // 35 वृत्ते स्थितश्च सुश्रोणि ब्राह्मणत्वं निगच्छति // 50 आर्तहस्तप्रदो नित्यं प्रजा धर्मेण पालयन् / ब्राह्मः स्वभावः कल्याणि समः सर्वत्र मे मतिः / सत्यः सत्यानि कुरुते नित्यं यः सुखदर्शनः / / 36 निर्गुणं निर्मलं ब्रह्म यत्र तिष्ठति स द्विजः // 51 धर्मदण्डो न निर्दण्डो धर्मकार्यानुशासकः / एते योनिफला देवि स्थानभागनिदर्शकाः / यत्रितः कार्यकरणे षड्भागकृतलक्षणः // 37 स्वयं च वरदेनोक्ता ब्रह्मणा सृजता प्रजाः // 52 ग्राम्यधर्मान्न सेवेत स्वच्छन्देनार्थकोविदः / ब्राह्मणो हि महत्क्षेत्रं लोके चरति पादवत् / ऋतुकाले तु धर्मात्मा पत्नी सेवेत नित्यदा // 38 यत्तत्र बीजं वपति सा कृषिः पारलौकिकी // 53 सर्वोपवासी नियतः स्वाध्यायपरमः शुचिः। मिताशिना सदा भाव्यं सत्पथालम्बिना सदा / बर्हिष्कान्तरिते नित्यं शयानोऽग्निगृहे सदा // 39 ब्राह्ममार्गमतिक्रम्य वर्तितव्यं बुभूषता / / 54 सर्वातिथ्यं त्रिवर्गस्य कुर्वाणः सुमनाः सदा / संहिताध्यायिना भाव्यं गृहे वै गृहमेधिना / शद्राणां चान्नकामानां नित्यं सिद्धमिति ब्रुवन् / / 40 नित्यं स्वाध्याययुक्तेन दानाध्ययनजीविना // 55 स्वार्थाद्वा यदि वा कामान्न किंचिदुपलक्षयेत् / एवंभूतो हि यो विप्रः सततं सत्पथे स्थितः / पितृदेवातिथिकृते साधनं कुरुते च यः // 41 आहिताग्निरधीयानो ब्रह्मभूयाय कल्पते // 56 स्ववेश्मनि यथान्यायमुपास्ते भैक्षमेव च।। ब्राह्मण्यमेव संप्राप्य रक्षितव्यं यतात्मभिः / त्रिकालमग्निहोत्रं च जुह्वानो वै यथाविधि // 42 योनिप्रतिग्रहादानैः कर्मभिश्च शुचिस्मिते // 57 गोब्राह्मणहितार्थाय रणे चाभिमुखो हतः / एतत्ते सर्वमाख्यातं यथा शूद्रो भवेहिजः / त्रेताग्निमन्त्रपूतं वा समाविश्य द्विजो भवेत् // 43 ब्राह्मणो वा च्युतो धर्माद्यथा शूद्रत्वमाप्नुते // 58 ज्ञानविज्ञानसंपन्नः संस्कृतो वेदपारगः / इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि वित्रो भवति धर्मात्मा क्षत्रियः स्वेन कर्मणा // 44 एकत्रिंशदधिकशततमोऽध्यायः // 131 // एतैः कर्मफलैर्देवि न्यूनजातिकुलोद्भवः / शूद्रोऽप्यागमसंपन्नो द्विजो भवति संस्कृतः / / 45 -2714 -