Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 228

13. 128. 36] महाभारत [13. 129.8 नित्यस्वाध्यायिता धर्मो ब्रह्मचर्याश्रमस्तथा / / 36 व्यवहारस्थितिधर्मः सत्यवाक्यरतिस्तथा // 51 गुरुणा त्वभ्यनुज्ञातः समावर्तेत वै द्विजः।। आहिस्तप्रदो राजा प्रत्य चेह महीयते / विन्देतानन्तरं भार्यामनुरूपां यथाविधि // 37 गोब्राह्मणार्थे विक्रान्तः संग्रामे निधनं गतः / शूद्रान्नवर्जनं धर्मस्तथा सत्पथसेवनम् / अश्वमेधजिताल्लोकान्प्राप्नोति त्रिदिवालये / / 52 धर्मो नित्योपवासित्वं ब्रह्मचर्य तथैव च // 38 वैश्यस्य सततं धर्मः पाशुपाल्यं कृषिस्तथा। ... आहिताग्निरधीयानो जुह्वानः संयतेन्द्रियः / अग्निहोत्रपरिस्पन्दो दानाध्ययनमेव च // 53. विघसाशी यताहारो गृहस्थः सत्यवाक्शुचिः॥३९ वाणिज्यं सत्पथस्थानमातिथ्यं प्रशमो दमः / अतिथिव्रतता धर्मो धर्मनेताग्निधारणम् / विप्राणां स्वागतं त्यागो वैश्यधर्मः सनातनः // 54 इष्टीश्च पशुबन्धांश्च विधिपूर्व समाचरेत् // 40 तिलान्गन्धारसांश्चैव न विक्रीणीत वै क्वचित् / यज्ञश्च परमो धर्मस्तथाहिंसा च देहिषु / वणिक्पथमुपासीनो वैश्यः सत्पथमाश्रितः / / 55 अपूर्वभोजनं धर्मो विघसाशित्वमेव च // 41 सर्वातिथ्यं त्रिवर्गस्य यथाशक्ति यथार्हतः। भुक्ते परिजने पश्चाद्भोजनं धर्म उच्यते / शूद्रधर्मः परो नित्यं शुश्रूषा च द्विजातिषु / / 56 ब्राह्मणस्य गृहस्थस्य श्रोत्रियस्य विशेषतः // 42 स शूद्रः संशिततपाः सत्यसंधो जितेन्द्रियः / दंपत्योः समशीलत्वं धर्मश्च गृहमेधिनाम् / शुश्रूषन्नतिथिं प्राप्तं तपः संचिनुते महत् // 57 गृह्याणां चैव देवानां नित्यं पुष्पबलिक्रिया / / 43 त्यक्तहिंसः शुभाचारो देवताद्विजपूजकः / नित्योपलेपनं धर्मस्तथा नित्योपवासिता / शुद्रो धर्मफलैरिष्टैः संप्रयुज्येत बुद्धिमान् / / 58 सुसंमृष्टोपलिप्ते च साज्यधूमोद्गमे गृहे // 44 एतत्ते सर्वमाख्यातं चातुर्वर्ण्यस्य शोभने / एष द्विजजने धर्मो गार्हस्थ्यो लोकधारणः / एकैकस्येह सुभगे किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि // 59 द्विजातीनां सतां नित्यं सदैवैष प्रवर्तते // 45 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि यस्तु क्षत्रगतो देवि त्वया धर्म उदीरितः / अष्टाविंशत्यधिकशततमोऽध्यायः॥ 128 // तमहं ते प्रवक्ष्यामि तं मे शृणु समाहिता // 46 . 129 क्षत्रियस्य स्मृतो धर्मः प्रजापालनमादितः / उमोवाच / निर्दिष्टफलभोक्ता हि राजा धर्मेण युज्यते // 47 उक्तास्त्वया पृथग्धर्माश्चातुर्वर्ण्यहिताः शुभाः / प्रजाः पालयते यो हि धर्मेण मनुजाधिपः। सर्वव्यापी तु यो धर्मो भगवंस्तं ब्रवीहि मे // 1 तस्य धर्मार्जिता लोकाः प्रजापालनसंचिताः // 48 तत्र राज्ञः परो धर्मो दमः स्वाध्याय एव च / महेश्वर उवाच। अग्निहोत्रपरिस्पन्दो दानाध्ययनमेव च / / 49 ब्राह्मणा लोकसारेण सृष्टा धात्रा गुणार्थिना / यज्ञोपवीतधरणं यज्ञो धर्मक्रियास्तथा। लोकांस्तारयितुं कृत्स्नान्मर्येषु क्षितिदेवताः // 2 भृत्यानां भरणं धर्मः कृते कर्मण्यमोघता // 50 / तेषामिमं प्रवक्ष्यामि धर्मकर्मफलोदयम् / सम्यग्दण्डे स्थितिधर्मो धर्मो वेदक्रतुक्रियाः। ब्राह्मणेषु हि यो धर्मः स धर्मः परमो मतः // 3 -2708 -