________________ 13. 84. 65 ] महाभारते [ 13. 85.9 नाशकत्तं तदा गर्भ संधारयितुमोजसा // 65 एवं सुवर्णमुत्पन्नमपत्यं जातवेदसः / सा समुत्सृज्य तं दुःखादीप्तवैश्वानरप्रभम् / तत्र जाम्बूनदं श्रेष्ठं देवानामपि भूषणम् // 78 दर्शयामास चाग्निस्तां तदा गङ्गां भृगूढह / ततःप्रभृति चाप्येतज्जातरूपमुदाहृतम् / पप्रच्छ सरितां श्रेष्ठां कञ्चिद्गर्भः सुखोदयः // 66 / यत्सुवर्ण स भगवानग्निरीशः प्रजापतिः // 79 कीदृग्वर्णोऽपि वा देवि कीपश्च दृश्यते।। पवित्राणां पवित्रं हि कनकं द्विजसत्तम / . तेजसा केन वा युक्तः सर्वमेतद्रवीहि मे // 67 अग्नीषोमात्मकं चैव जातरूपमुदाहृतम् // 80 गङ्गोवाच / रत्नानामुत्तमं रत्नं भूषणानां तथोत्तमम् / जातरूपः स गर्भो वै तेजसा त्वमिवानल। पवित्रं च पवित्राणां मङ्गलानां च मङ्गलम् // 86 सुवर्णो विमलो दीप्तः पर्वतं चावभासयत् // 68 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि पद्मोत्पलविमिश्राणां ह्रदानामिव शीतलः / चतुरशीतितमोऽध्यायः // 84 // गन्धोऽस्य स कदम्बानां तुल्यो वै तपतां वर // 69 तेजसा तस्य गर्भस्य भास्करस्येव रश्मिभिः / वसिष्ठ उवाच / यद्रव्यं परिसंसृष्टं पृथिव्यां पर्वतेषु वा / अपि चेदं पुरा राम श्रुतं मे ब्रह्मदर्शनम् / तत्सर्वं काश्चनीभूतं समन्तात्प्रत्यदृश्यत / / 70 पितामहस्य यद्वृत्तं ब्रह्मणः परमात्मनः // 1 पर्यधावत शैलांश्च नदीः प्रस्रवणानि च / देवस्य महतस्तात वारुणीं बिभ्रतस्तनुम् / व्यदीपयत्तेजसा च त्रैलोक्यं सचराचरम् / / 71 ऐश्वर्ये वारुणे राम रुद्रस्येशस्य वै प्रभो // 2 एवंरूपः स भगवान्पुत्रस्ते हव्यवाहन / आजग्मुर्मुनयः सर्वे देवाश्चाग्निपुरोगमाः / सूर्यवैश्वानरसमः कान्त्या सोम इवापरः / यज्ञाङ्गानि च सर्वाणि वषट्कारश्च मूर्तिमान् // 3 एवमुक्त्वा तु सा देवी तत्रैवान्तरधीयत // 72 मूर्तिमन्ति च सामानि यजूंषि च सहस्रशः / पावकश्चापि तेजस्वी कृत्वा कार्य दिवौकसाम् / ऋग्वेदश्चागमत्तत्र पदक्रमविभूषितः // 4 जगामेष्टं ततो देशं तदा भार्गवनन्दन // 73 लक्षणानि स्वराः स्तोभा निरुक्तं स्वरभक्तयः / एतैः कर्मगुणैर्लोके नामानेः परिगीयते / ओंकारश्वावसन्नत्रे निग्रहप्रग्रहौ तथा / / 5 हिरण्यरेता इति वै ऋषिभिर्विबुधैस्तथा / वेदाश्च सोपनिषदो विद्या सावित्र्यथापि च / पृथिवी च तदा देवी ख्याता वसुमतीति वै // 74 भूतं भव्यं भविष्यच्च दधार भगवाशिवः / स तु गर्भो महातेजा गाङ्गेयः पावकोद्भवः / जुह्वच्चात्मन्यथात्मानं स्वयमेव तदा प्रभो // 6 दिव्यं शरवणं प्राप्य ववृधेऽद्भुतदर्शनः॥ 75 देवपल्यश्च कन्याश्च देवानां चैव मातरः / ददृशुः कृत्तिकास्तं तु बालार्कसदृशद्युतिम् / / आजग्मुः सहितास्तत्र तदा भृगुकुलोद्वह // 7 जातस्नेहाश्च तं बालं पुपुषुः स्तन्यविस्रवैः / / 76 यज्ञं पशुपतेः प्रीता वरुणस्य महात्मनः / ततः स कार्तिकेयत्वमवाप परमद्युतिः / स्वयंभुवस्तु ता दृष्ट्वा रेतः समपतद्भुवि / / 8 स्कन्नत्वात्स्कन्दतां चापि गुहावासाद्नुहोऽभवत् / / 77 / / तस्य शुक्रस्य निष्पन्दात्पांसून्संगृह्म भूमितः / - 2634 -