Mahabharat Samhita Part 04

SR No.: 004324
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publisher: Bhandarkar Oriental Research Institute
Publication Year: 1975
Total Pages: 846
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 10 MB

Page 127

13. 67. 2] अनुशासनपर्व [ 13. 67. 28 भीष्म उवाच / सर्वस्य हि प्रमाणं त्वं त्रैलोक्यस्यापि सत्तम // 14 अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / यम उवाच। ब्राह्मणस्य च संवादं यमस्य च युधिष्ठिर // 2 शृणु तत्त्वेन विवर्षे प्रदानविधिमुत्तमम् / मध्यदेशे महान्यामो ब्राह्मणानां बभूव ह। तिलाः परमकं दानं पुण्यं चैवेह शाश्वतम् // 15 गगायमुनयोर्मध्ये यामुनस्य गिरेरधः // 3 तिलाश्च संप्रदातव्या यथाशक्ति द्विजर्षभ / पर्णशालेति विख्यातो रमणीयो नराधिप / नित्यदानात्सर्वकामांस्तिला निर्वर्तयन्त्युत // 16 विद्वांसस्तत्र भूयिष्ठा ब्राह्मणाश्चावसंस्तदा // 4 तिलाश्राद्धे प्रशंसन्ति दानमेतद्ध्यनुत्तमम् / अथ प्राह यमः कंचित्पुरुष कृष्णवाससम् / तान्प्रयच्छस्व विप्रेभ्यो विधिदृष्टेन कर्मणा // 17 रक्ताक्षमूर्ध्वरोमाणं काकजङ्घाक्षिनासिकम् / / 5 तिला भक्षयितव्याश्च सदा त्वालभनं च तैः / गच्छ त्वं ब्राह्मणग्रामं ततो गत्वा तमानय / कार्यं सततमिच्छद्भिः श्रेयः सर्वात्मना गृहे // 18 अगस्त्यं गोत्रतश्चापि नामतश्चापि शर्मिणम् // 6 तथापः सर्वदा देयाः पेयाश्चैव न संशयः / शमे निविष्टं विद्वांसमध्यापकमनादृतम् / पुष्करिण्यस्तडागानि कूपांश्चैवात्र खानयेत् // 19 मा चान्यमानयेथास्त्वं संगोत्रं तस्य पाश्वतः / / 7 एतत्सुदुर्लभतरमिह लोके द्विजोत्तम / स हि तादृग्गुणस्तेन तुल्योऽध्ययनजन्मना / आपो नित्यं प्रदेयास्ते पुण्यं ह्येतदनुत्तमम् / / 20 अपत्येषु तथा वृत्ते समस्तेनैव धीमता। प्रपाश्च कार्याः पानार्थं नित्यं ते द्विजसत्तम / तमानय यथोद्दिष्टं पूजा कार्या हि तस्य मे // 8 भुक्तेऽप्यथ प्रदेयं ते पानीयं वै विशेषतः // 21 स गत्वा प्रतिकूलं तच्चकार यमशासनम् / इत्युक्ते स तदा तेन यमदूतेन वै गृहान् / तमाक्रम्यानयामास प्रतिषिद्धो यमेव यः / / 9 नीतश्चकार च तथा सर्वं तद्यमशासनम् / / 22 तस्मै यमः समुत्थाय पूजां कृत्वा च वीर्यवान् / नीत्वा तं यमदूतोऽपि गृहीत्वा शर्मिणं तदा / प्रोवाच नीयतामेष सोऽन्य आनीयतामिति // 10 ययौ स धर्मराजाय न्यवेदयत चापि तम् // 23 एवमुक्ते तु वचने धर्मराजेन स द्विजः / तं धर्मराजो धर्मज्ञं पूजयित्वा प्रतापवान् / उवाच धर्मराजानं निर्विण्णोऽध्ययनेन वै / कृत्वा च संविदं तेन विसस यथागतम् // 24 यो मे कालो भवेच्छेपस्तं वसेयमिहाच्युत // 11 तस्यापि च यमः सर्वमुपदेशं चकार ह / यम उवाच / प्रत्येत्य च स तत्सर्वं चकारोक्तं यमेन तत् // 25 नाहं कालस्य विहितं प्राप्नोमीह कथंचन / तथा प्रशंसते दीपान्यमः पितृहितेप्सया / यो हि धर्म चरति वै तं तु जानामि केवलम् // 12 तस्मादीपप्रदो नित्यं संतारयति वै पितृन् / / 26 गच्छ विप्र त्वमद्यैव आलयं वं महाद्युते / दातव्याः सततं दीपास्तस्माद्भरतसत्तम / बहि वा त्वं यथा स्त्रैरं करवाणि क्रिमित्युत / / 13 / देवानां च पितृणां च चक्षुष्यास्ते मताः प्रभो॥ ब्राह्मण उवाच / रत्नदानं च सुमहापुण्यमुक्तं जनाधिप / यत्तत्र कृत्वा सुमहत्पुण्यं स्यात्तद्भवीहि मे। तानि विक्रीय यजते ब्राह्मणो ह्यभयंकरः // 28 ----- 2607 --