________________ 13. 65. 59 ] महाभारते [13. 67.1 अर्चयित्वा यथान्यायं देवेभ्योऽन्नं निवेदयेत् / अन्ने दत्ते नरेणेह प्राणा दत्ता भवन्त्युत / यदन्नो हि नरो राजस्तदन्नास्तस्य देवताः // 59 प्राणदानाद्धि परमं न दानमिह विद्यते // 8 कौमुद्यां शुक्लपक्षे तु योऽन्नदानं करोत्युत।। श्रुतं हि ते महाबाहो लोमशस्यापि तद्वचः / स संतरति दुर्गाणि प्रेत्य चानन्त्यमभुते / / 60 प्राणान्दत्त्वा कपोताय यत्प्राप्तं शिबिना पुरा // 9 अभुक्त्वातिथये चान्नं प्रयच्छेद्यः समाहितः / तां गतिं लभते दत्त्वा द्विजस्यान्नं विशां पते / स वै ब्रह्मविदां लोकान्प्राप्नुयाद्भरतर्षभ // 61 गतिं विशिष्टां गच्छन्ति प्राणदा इति नः श्रुतम् / / सुकृच्छ्रामापदं प्राप्तश्चान्नदः पुरुषस्तरेत्। अन्नं चापि प्रभवति पानीयात्कुरुसत्तम / पापं तरति चैवेह दुष्कृतं चापकर्षति / / 62 नीरजातेन हि विना न किंचित्संप्रवर्तते // // 11 इत्येतदन्नदानस्य तिलदानस्य चैव ह। नीरजातश्च भगवान्सोमो ग्रहगणेश्वरः / भूमिदानस्य च फलं गोदानस्य च कीर्तितम् / / 63 अमृतं च सुधा चैव स्वाहा चैव वषट् तथा // 12 इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि अन्नौषध्यो महाराज वीरुधश्च जलोद्भवाः / पञ्चषष्टितमोऽध्यायः // 65 // यतः प्राणभृतां प्राणाः संभवन्ति विशां पते // 13 देवानाममृतं चान्नं नागानां च सुधा तथा। युधिष्ठिर उवाच / पितॄणां च स्वधा प्रोक्ता पशूनां चापि वीरुधः // श्रुतं दानफलं तात यत्त्वया परिकीर्तितम् / अन्नमेव मनुष्याणां प्राणानाहुर्मनीषिणः / अन्नं तु ते विशेषेण प्रशस्तमिह भारत / / 1 तच्च सर्व नरव्याघ्र पानीयात्संप्रवर्तते // 15 पानीयदानं परमं कथं चेह महाफलम् / तस्मात्पानीयदानाद्वै न परं विद्यते कचित् / इत्येतच्छोतुमिच्छामि विस्तरेण पितामह // 2 / तच्च दद्यान्नरो नित्यं य इच्छेद्भूतिमात्मनः // 16. भीष्म उवाच। धन्यं यशस्यमायुष्यं जलदानं विशां पते / हन्त ते वर्तयिष्यामि यथावद्भरतर्षभ / शत्रूश्चाप्यधि कौन्तेय सदा तिष्ठति तोयदः // 17 गदतस्तन्ममाघेह शृणु सत्यपराक्रम / सर्वकामानवाप्नोति कीर्तिं चैवेह शाश्वतीम् / पानीयदानात्प्रभृति सर्वं वक्ष्यामि तेऽनघ // 3 प्रेत्य चानन्त्यमाप्नोति पापेभ्यश्च प्रमुच्यते // 18 यदन्नं यच्च पानीयं संप्रदायाश्नुते नरः। तोयदो मनुजव्याघ्र स्वगं गत्वा महाद्युते / न तस्मात्परमं दानं किंचिदस्तीति मे मतिः // 4 अक्षयान्समवाप्नोति लोकानित्यब्रवीन्मनुः // 19 अन्नात्प्राणभृतस्तात प्रवर्तन्ते हि सर्वशः। इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि तस्मादन्नं परं लोके सर्वदानेषु कथ्यते // 5 / षट्षष्टितमोऽध्यायः॥६६॥ अन्नाद्बलं च तेजश्च प्राणिनां वर्धते सदा / अन्नदानमतस्तस्माच्छ्रेष्ठमाह प्रजापतिः // 6 युधिष्ठिर उवाच / सावित्र्या ह्यपि कौन्तेय श्रुतं ते वचनं शुभम् / तिलानां कीदृशं दानमथ दीपस्य चैव ह / यतश्चैतद्यथा चैतदेवसत्रे महामते / / 7 | अन्नानां वाससां चैव भूय एव ब्रवीहि मे // 1 -2606 -