________________ 12. 336. 64 ] महाभारते [ 12. 387.5 सात्त्विकः पुरुषव्याघ्र भवेन्मोक्षार्थनिश्चितः // 64 | इमे तथा ज्ञानमहाजलौघा अत्रापि स विजानाति पुरुषं ब्रह्मवर्तिनम् / नारायणं वै पुनराविशन्ति // 77 नारायणपरो मोक्षस्ततो वै सात्त्विकः स्मृतः // 65 एष ते कथितो धर्मः सात्वतो यदुबान्धव / मनीषितं च प्राप्नोति चिन्तयन्पुरुषोत्तमम् / कुरुष्वैनं यथान्यायं यदि शक्नोषि भारत // 78 .. एकान्तभक्तिः सततं नारायणपरायणः // 66 एवं हि सुमहाभागो नारदो गुरवे मम / मनीषिणो हि ये केचिद्यतयो मोक्षकाङ्क्षिणः / श्वेतानां यतिनामाह एकान्तगतिमव्ययाम् // 79 तेषां वै छिन्नतृष्णानां योगक्षेमवहो हरिः // 67 / व्यासश्चाकथयत्प्रीत्या धर्मपुत्राय धीमते।। जायमानं हि पुरुषं यं पश्येन्मधुसूदनः / स एवायं मया तुभ्यमाख्यातः प्रसतो गुरोः // 80 सात्त्विकस्तु स विज्ञेयो भवेन्मोक्षे च निश्चितः // / इत्थं हि दुश्चरो धर्म एष पार्थिवसत्तम / सांख्ययोगेन तुल्यो हि धर्म एकान्तसेवितः / यथैव स्वं तथैवान्ये न भजन्ति विमोहिताः // 81 नारायणात्मके मोक्षे ततो यान्ति परां गतिम् // 69 | कृष्ण एव हि लोकानां भावनो मोहनस्तथा / नारायणेन दृष्टश्च प्रतिबुद्धो भवेत्पुमान्। संहारकारकश्चैव कारणं च विशां पते // 82 एवमात्मेच्छया राजन्प्रतिबुद्धो न जायते // 70 इति श्रीमहाभारते शान्तिपर्वणि राजसी तामसी चैव व्यामिश्रे प्रकृती स्मृते / षत्रिंशदधिकत्रिशततमोऽध्यायः॥ 336 // तदात्मकं हि पुरुषं जायमानं विशां पते / 337 प्रवृत्तिलक्षणैर्युक्तं नावेक्षति हरिः स्वयम् // 71 जनमेजय उवाच / पश्यत्येनं जायमानं ब्रह्मा लोकपितामहः / साख्यं योगं पञ्चरात्रं वेदारण्यकमेव च / रजसा तमसा चैव मानुषं समभिप्लुतम् // 72 ज्ञानान्येतानि ब्रह्मर्षे लोकेषु प्रचरन्ति ह // 1 कामं देवाश्च ऋषयः सत्त्वस्था नृपसत्तम / किमेतान्येकनिष्ठानि पृथतिष्ठानि वा मुने। हीनाः सत्त्वेन सूक्ष्मेण ततो वैकारिकाः स्मृताः // प्रवहि वै मया पृष्टः प्रवृत्तिं च यथाक्रमम् // 2 जनमेजय उवाच / . वैशंपायन उवाच / कथं वैकारिको गच्छेत्पुरुषः पुरुषोत्तमम् // 74 जज्ञे बहुशं परमत्युदारं वैशंपायन उवाच / ___ यं द्वीपमध्ये सुतमात्मवन्तम् / सुसूक्ष्मसत्त्वसंयुक्तं संयुक्तं त्रिभिरक्षरैः / पराशराद्गन्धवती महर्षि पुरुषः पुरुषं गच्छेन्निष्क्रियः पञ्चविंशकम् // 75 तस्मै नमोऽज्ञानतमोनुदाय // 3 एवमेकं सांख्ययोगं वेदारण्यकमेव च। पितामहाद्यं प्रवदन्ति षष्ठं परस्पराङ्गान्येतानि पञ्चरात्रं च कथ्यते / महर्षिमार्षेयविभूतियुक्तम् / एष एकान्तिनां धर्मो नारायणपरात्मकः // 76 नारायणस्यांशजमेकपुत्रं यथा समुद्रात्प्रसता जलौघा द्वैपायनं वेदमहानिधानम् // 4 स्तमेव राजन्पुनराविशन्ति / तमादिकालेषु महाविभूति-2478 -