________________ 12. 337.5] शान्तिपर्व [12. 837. 32 नारायणो ब्रह्ममहानिधानम् / ततः स प्रादुरभवदथैनं वाक्यमब्रवीत् // 18 ससर्ज पुत्रार्थमुदारतेजा मम त्वं नामितो जातः प्रजासर्गकरः प्रभुः / व्यासं महात्मानमजः पुराणः // 5 सज प्रजास्त्वं विविधा ब्रह्मन्सजडपण्डिताः // 19 जनमेजय उवाच / स एवमुक्तो विमुखश्चिन्ताव्याकुलमानसः / त्वयैव कथितः पूर्व संभवो द्विजसत्तम / प्रणम्य वरदं देवमुवाच हरिमीश्वरम् // 20 वसिष्ठस्य सुतः शक्तिः शक्तेः पुत्रः पराशरः // 6 का शक्तिर्मम देवेश प्रजाः स्रष्टुं नमोऽस्तु ते। पराशरस्य दायादः कृष्णद्वैपायनो मुनिः / अप्रज्ञावानहं देव विधत्स्व यदनन्तरम् // 21 भूयो नारायणसुतं स्वमेवैनं प्रभाषसे // 7 स एवमुक्तो भगवान्भूत्वाथान्तर्हितस्ततः / किमतः पूर्व जन्म व्यासस्यामिततेजसः।। चिन्तयामास देवेशो बुद्धि बुद्धिमतां वरः // 22 कथयस्वोत्तममते जन्म नारायणोद्भवम् // 8 स्वरूपिणी ततो बुद्धिरुपतस्थे हरिं प्रभुम् / वैशंपायन उवाच / योगेन चैनां निर्योगः स्वयं नियुयुजे तदा // 23 वेदार्थान्वेत्तुकामस्य धर्मिष्ठस्य तपोनिधेः / स तामैश्वर्ययोगस्थां बुद्धिं शक्तिमती सतीम् / गुरोर्मे ज्ञाननिष्ठस्य हिमवत्पाद आसतः॥९ उवाच वचनं देवो बुद्धिं वै प्रभुरव्ययः // 24 कृत्वा भारतमाख्यानं तप:श्रान्तस्य धीमतः / ब्रह्माणं प्रविशस्वेति लोकसृष्ट्यर्थसिद्धये / शुश्रूषां तत्परा राजन्कृतवन्तो वयं तदा // 10 ततस्तमीश्वरादिष्टा बुद्धिः क्षिप्रं विवेश सा // 25 सुमन्तुजैमिनिश्चैव पैलश्च सुदृढव्रतः / अथैनं बुद्धिसंयुक्तं पुनः स ददृशे हरिः / अहं चतुर्थः शिष्यो वै शुको व्यासात्मजस्तथा // भूयश्चैनं वचः प्राह सृजेमा विविधाः प्रजाः // 26 एभिः परिवृतो व्यासः शिष्यैः पञ्चभिरुत्तमैः / एवमुक्त्वा स भगवांस्तत्रैवान्तरधीयत / शुशुभे हिमवत्पादे भूतैर्भूतपतिर्यथा // 12 प्राप चैव मुहूर्तेन स्वस्थानं देवसंज्ञितम् // 20 वेदानावर्तयन्साङ्गान्भारतार्थांश्च सर्वशः। तां चैव प्रकृति प्राप्य एकीभावगतोऽभवत् / तमेकमनसं दान्तं युक्ता वयमुपास्महे // 13 अथास्य बुद्धिरभवत्पुनरन्या तदा किल // 28 कथान्तरेऽथ कस्मिंश्चित्पृष्टोऽस्माभिर्द्विजोत्तमः / सृष्टा इमाः प्रजाः सर्वा ब्रह्मणा परमेष्ठिना / वेदार्थान्भारतार्थाश्च जन्म नारायणात्तथा // 14 दैत्यदानवगन्धर्वरक्षोगणसमाकुलाः / स पूर्वमुक्त्वा वेदार्थान्भारतार्थांश्च तत्त्ववित् / जाता हीयं वसुमती भाराकान्ता तपस्विनी // 29 नारायणादिदं जन्म व्याहर्तुमुपचक्रमे // 15 बहवो बलिनः पृथ्व्यां दैत्यदानवराक्षसाः / शृणुध्वमाख्यानवरमेतदारेयमुत्तमम् / भविष्यन्ति तपोयुक्ता वरान्प्राप्स्यन्ति चोत्तमान् // आदिकालोद्भवं विप्रास्तपसाधिगतं मया // 16 अवश्यमेव तैः सर्वैर्वरदानेन दर्पितैः / प्राप्ते प्रजाविसगै वै सप्तमे पद्मसंभवे / बाधितव्याः सुरगणा ऋषयश्च तपोधनाः / नारायणो महायोगी शुभाशुभविवर्जितः // 17 / तत्र न्याय्यमिदं कर्तुं भारावतरणं मया // 31 ससृजे नामितः पुत्रं ब्रह्माणममितप्रभम् / अथ नानासमुद्भूतैर्वसुधायां यथाक्रमम् / -2479